Тэргээр-бүхы дэлхэйгээр

«Дворянское гнездо” буудалай газаа утаашаа хоёр метр утатай, тэбхэрхэн оройтой юрэ бусын тэргэ Франциин, Ородой Холбоото Уласай тугуудые намилзуулан, Георгиевско утаһа хиисхүүлэн байба. Энэ гайхалтай тэргын эзэнтэй удхалан байжа, дэлгэрэнгыгээр хөөрэлдэхэ гэһэниинь, тэрэ аяншамнай ородоор ойлгохогүй байшаба. Гараараа зангалсажа байтараа, француз гарайнгаа утаһа гаргажа һарбайба. Мүнөөнэй оньһон хэрэгсэл гайтайл юм байна, ородоор һурахада, хаажа абаад, эзэндээ оршуулна, эзэнэйнгээ французаар хэлэһыень, тэрэнь мүн ородшолно. Тиигэжэ тэрэнэй утаһанай һайгаар юу хээ ойлгожо абабаб. Теэд тэрэмни балай ехээр харилсахаар бэшэ, “үг-маг” гэһэн хүн байшаба.

- Франциһаа харгыда гараһаар, юһэн һара болооб. Энэ хугасаада хэдэн гүрэнүүдээр ябааб. Турцидал гайхалтай һонин байгаа, шэнэ нютагуудые хаража, олон ондоо зоноор уулзажа, харилсажа ябахада, һонин байнал даа. Буряад ороной хүнүүд ехэ һонирхууша, хүндэмүүшэ юм байна. Харин Баруун тээгүүр хэн юун аад, юу хэжэ ябаһан хүн юм гэжэ балай һонирхоношьегүй. Эндэ хүлдэхэ, даараха юм бэшэ аалши гэжэ һанаагаа зобохошье юм, дулаан хубсаһа хунаршье, халуун хоолшье дурадхана. Минии юрын техникээр ехэтэ һонирхоно. Иимэ ехэ һонирхол татаагүй хүн халта гайхаадшье абанаб, - гэжэ баруун тээхи айлшан Гвинель Бретон һанамжаараа хубаалдана. Саашанхи түсэбүүд тухайнь һурахада, Владивосток хүрэхэб, тиигээд Солонгос болон Наран Уласуудаар аяншалхаб гэжэ хөөрэбэ. Тиигээд лэ Америкын Сан-Франциско хүрэхэ. Тэндэһээ Атлантын далайе һэлюурээр гаталха һанаатай юм хаш...

-Иимэ һонин айлшан юун гээд имагтал танай айлшадай буудалда хонохоёо һанаа гээшэб? – гэһэн асуудалтайгаар “Дворянское гнездогой” харюусалгата ажалшан Светлана Бурлаковада хандабабди. - Ехээр гайхаа тагнаашьегүйб. Элдэбын зон манда тогтодог лэ даа. Энэ айлшанай ородоор дуугархагүйнь муу байгаа. Утаһаар оршуулжа хөөрэлдэхэдэ, баһал тиимэшэг байна. Тиигэбэшье олон соо ябажа һураһан, “үбдэгөө баларһан” хүн ябана. Манайхиие юундэ һунгаа юм гэхэдэ, гол харгы дээрэ байнабди. Багаханшье һаа, зохидхон манай буудалда тогтоһон зарим зон өөрынгөө гэртэ ерэһэндэл һанадаг, - гэжэ Светлана хөөрэбэ. “Хэбтэһэн хүн хээли алдаха, ябаһан хүн яһа зууха” гэхэһээ удхалан, холын замые дабажа ябаһан хари холын аяншалагша Гвинельдэ харгын һайниие хүсөөд, замдаа урагшатай ябахыень хүсэел даа.