Ниигэм 10 dec 2021 907

Урмашамаар үүсхэлнүүд

Түгэсхэлдөө хүрэжэ байһан 2021 он Мухар-Шэбэртэ Гэр бүлын болон үхибүүдэй жэл гээд соносхогдоһон байгаа. Эгээл тиимэһээ Хүсөөтэ нютагай номой сан аха захатандаа зорюулһан “Алдар соло” гэжэ выставкэ эрхилээ, үхибүүдэй дунда уран уншалгын чемпионат эмхидхээ.

© фото: Сэсэгма Чимитовагай гэрэл зурагууд

 Мүнөө Хүсөөтын номой сангые даагша Сэсэгма Жамсаевна Чимитова наһаараа һургуулида багша ябаһан. Тиимэһээ залууһаа сүлөө забгүйгөөр ажал хэһэн хадаа тэрэ хэбээ алдаагүй: эдэбхи үүсхэл гаргаад лэ, хүн зониие миин һуулгадаггүй – энэ тэрэ хэмжээ ябуулгануудта хабаадуулжал байдаг. Жэшээнь, номой сан соогоо “Алдар соло” гэжэ выставкэ эмхидхээд, Хүсөөтын хүгшэд үбгэдэй хоморой гэрэл зурагуудые, һонирхолтой мэдээнүүдые олоной урда дэлгэнэ. Тэрэнь ехэ үнэтэй баримтанууд гээшэ. Эгээл түрүүшынгээ выставкэ Базарсада Базаргармаевта зорюулаа. Дайнай ара талын болон ажалай ветеран байһан тэрэ хүн 17 жэлэй туршада Хүсөөтын сомониие ударидаһан юм. Мүнөө Бурхандаа ябанхай. Удаадахи үзэсхэлэнгөө Алексей (буряадаараа Самбуу) Эрдынеевич Бадмацыреновтэ, 9 үхибүүдэй эжы Норжимо Чимитовна Дармаевада зорюулһан байгаа. Харин мүнөө дэлгээтэй выставкэнь 86 наһанай дабаан дээрэ хүхюун, дорюун зандаа ябаһан Балдама Намдаковна Цыреновада зорюулаатай харагдана. Олон үхибүүдэй эжы “Одон” совхоздо һаалишанаар ехэ һайнаар хүдэлөө, Москвагай ВДНХ ошохо путёвкоор урмашуулагдаһан габьяатай. Нютагайнгаа ажалша малша зондо зорюулһан энэ үзэсхэлэнгынь ургажа ябаа үхибүүдэй хизаар ороноо шэнжэлхэдэнь ехэ туһатай гээшэ. Теэдшье хүн бүхэмнай нютагаархидаа мэдэжэ – туйлалтануудаарнь омогорхожо ябаха ёһотой ха юм.

 

Эрэ хүн - эрдэни.

Буряд хэлэнэй габшагай һарада Хүсөөтын томошуул жэл бүри буряадаар диктант бэшэдэг. Һургуулиин багша Баярма Маншеева диктантыень уншажа үгэдэг. Энэ жэлдэ 8 хүн диктант бэшээ. Тон һайшаалтайнь гэхэдэ, боксоор суута һоригшо Алексей Эрдынеевич эхэнэрнүүдтэй хамта диктант бэшэлсэһэн байна. Эрэ хүнэй хабаадаһанда булта баяртайнууд.

Уран уншалгын чемпионат.

Абай Гэсэртэ зорюулһан үдэртэ Хүсөөтын үхибүүд уран уншалгын чемпионадта хабаадаа. Тэрээниие Сэсэгма Жамсаевна мүн лэ эмхидхээ. Эгээл иимэ чемпионат Хошуун-Үзүүртэ үнгэрдэг юм. Саможап Батуевна Ринчиновагай “Сэдьхэлэйм элшэнүүд” байгша ондо “нара хараа”. Тэрэ суглуулбариһаа шүлэгүүдые, “Абай Гэсэрһээ” хэһэгүүдые үхибүүд уранаар уншаһан байна. Тиихэдээ дуратайгаа өөһэдөө шэлээ. “Үхибүүд шэнэ номтой дүтөөр танилсангаа, уншаха шүлэгөө бэдэрээ. Тиихэдээ янза бүриин һонин шүлэгүүдые олоодхино”, - гэжэ Сэсэгма Жамсаевна баяртайгаар мэдүүлнэ һэн. Энэ урилдаанда бүхыдөө 18 үхибүүн оролсоо. 5-дахи, 6-дахи болон 7-дохи классуудһаа 6-6 һурагша байгаа. 5-дахиин үхибүүдэй дундаһаа Мэргэн Дамдинов Туяна Борхоева хоёр түрүүлээ. 6-дахиин үхибүүдэй дундаһаа Оксана Будаева шалгараа. 7-дохиин үхибүүдэй дундаһаа Шагдаров Баин 1-дэхи һуури абаа. Шалгарһан эдэ үхибүүд үнэтэ бэлэгүүдтэ хүртөө.

Нютагай түүхэ бэшэг.

1980-яад онуудһаа эхиеэ абаһан нэгэ ехэ шухала хэрэг номой сан мүнөө үргэлжэлүүлжэ байна. Гажадма Дашиевна, Эржена Жигмитовна, Сэсэгма Жамсаевна гурбан нютагай түүхэ бэшэг бэшэжэ эхилһэн юм. Сэрэгма Гармаевна тэрээнииень ехэ гоёор тааруулан шэмэглэһэн аабза. Нютагай бүхы түүхэ гараар бэшэгдээд, наринаар хадагалаатай. Агуу дайнда ошоһон хүбүүдэй нэрэнүүд, ажалай болон ара талын ветерануудай нэрэнүүд мүн лэ эндэ оруулаатай. Нютагаархидта угаа хэрэгтэй баримтанууд дансалагдана гэхэдэ болоно. Хүсөөтын мүнөө үеын түүхэ хожомынь мүн лэ оруулагдаха аабза. Ажабайдал үргэлжэлһөөр ха юм.

Автор: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА

Фото: Сэсэгма Чимитовагай гэрэл зурагууд