Захиралнуудай заабаряар

Ямарханшье ноён - нэн түрүүн ХҮН ха юм. Өөрын арга боломжотой, шадаба­ритай, бэлиг талаантай... Нэн түрүүн - хүн. Энээниие хараадаа абаха шухала. Хүниие тэнгэридэ хүрэтэр үргөөд, хожомынь шорой­той худхаад дэбһэжэрхихэ үзэгдэлнүүд һүүлэй сагта ехэ дэлгэрэнги болоо. Эхиндээ ехэ магтан барин, үндэр дээрэ һуулгаад, бүхы зэмэ тохоод буулгажархихашье жэшээнүүд холо ошолтогүй олон. Хүн бүхэндэ дутуу дунданууд байха, уудалха, малтаха болоо һаа... Бурхан бэшэ ха юм.

Илангаяа намда хүнэй хүн талань ехэ һонирхолтой байдаг тулань, дүтын холбоо- тойгоор хүдэлһэн дарганар дээрээ зогсохом.

Абьяас бэлигтэй

Хүхюун дорюун, сэсэн мэргэн Баяр Дашеевич сэдьхэлээрээ уян, сагаан. Түргэн сухалтайшье һаа, тэрэ дороо мартаад, энеэжэ һууха. «Муха-аа», - гээд, эрхэлүүлжэрхихэдэнь, хараалгаһанаа мартаад, харайлгадаг һэмди. Үзэг бэшэгтээ ехэ нарин. Багша мэтэ улаан ручка баряад, полоса бүхэниие уншаха. Ябууд дундаа зохёол бэшэжэрхихэ. Түргэн, мэргэн даа.

Шогтой шууяатайшье. Нэгэ ушар дурсаһуу. «Үнөөхи Баярнай үгыл (сурбалжа­лагша Баяр Жигмитовые хэлэһэн байгааб). Материа- лаа мэтэр асараарай гээ һэмби. Хүлеэжэл байнаб», - гэжэ минии гэмэрхые соносоһоор, Дулгар Рин­чиновна (Буряадай арадай поэт Дулгар Доржиева) кабинет соом үлөө бэлэй. Баяр Дашеевич даргын удангүй хүрэжэ ерэ гэ­хые утаһаар дуулан сасуу 4-дэхи дабхарһаа 3-дахи руу хиидэһээр буубаб. Ехэ даргын кабинет руу оро­жо ерэхэдэм (һалхинтай урилдаһандал харайлгажа ошоходом, амияа дара даа, муха-аа гэдэг юм һэн), Баяр Дашеевич: «Шамда дахяад хонходооб. Дулгар Ринчи­новна трубка абаа. Баярби гэхэдэм, хаагуур ябанабши, ноёншни үгылжэ байнал гэжэ шангараа», - гээд, нам руу анхаралтайгаар хараад байба. Энеэдэеэ барин бай­на гэжэ ойлгобоб. Абяагүй һуунаб. «Намайе тиигэжэ хэ­лээ гээд, Дулгар эгэшэдээ бү дуулгаарай», - гэжэ захиһан юм. Хоюуланайнгаа энэ нюу- са мүнөөл ниитэлүүлнэб. Баяр Дашеевич хүлисэнэ бэзэ.

Олоной дунда Баяр Балданов бэлигтэй поэт гээд суутай. Бэшэһэн бүхы материалнуудынь үнэхөөрөө шүлэг шэнги. «Гунан дэлхэй» гэжэ гаршаг доро бүхэдэлхэйн политика шүүмжэлэн бэшэдэг болоо һэн. Тэрээнииень ехэ һайхашаан уншадаг һэм. Гэбэшье сатирын булан хүтэлмөөр ха гэжэ заримдаа бодогшо һэмби. Бурханһаа үгтэһэн абьяас бэлигтэй хүн алишье сэдэбые «ургалжа» шадаха юм байна. «Баяр дарга – багшамни», - гэжэ, үбсүүгээ тоншон хэлэхэ байнаб. Харюусалгата секретариин тушаалда һуулгаад һургаашье, хүндэхэн сагтам туһалаашье. Һайн даа!

Гүн ухаатай

Багжагар бэетэй, томоо­той Баир Кимович Ширапов наһаараа багша ябаһан ха­даа эмхи журамтай. Долоон хоног бүри нэгэ сагта летуч­ка үнгэргэдэг һэн. Бултании- емнай шагнаад, өөр дотороо тобшолол хэдэг байгаа. Дуугардаггүй хүн зосоогоол хуу буйлуулдаг гүб даа. Эрэ хүнэй зосоо эмээлтэ хазаар- та багтаха гэдэг. Багтааса ехэтэй Баир Кимовичиие ехэ хүндэлдэгби. Үлүү гараад, уурлуулаа һаа, «дүүрээ» гэжэ ойлгодог һэм.

Редакциин угаа ехэ ажал ашажархёод, бүхыгөөрөө оролдожо ябаһан намайе ойлгодог байгаал даа. Хэлэһэн үгэ бүхэниинь – гүн удхатай. «Хүн бүхэндэ даахал хэм соонь «ашаа» тээгдэдэг. Бурханай табисуур», - гэжэ намда хэлэһэн юм. Аргаа бараад, уһа нюдэн болоод байхадам, тиигэжэ хэлэһэн юм. Тиихэдэнь нулимсаяа аршаад: “Хээтэй ха юмбиб. Айлай эгээл ехэнь”, - гээд, гэдэгэр болоод, саашаа ал­халаа һэм.

Бата найдамтай ахай

Бүри һургуулиин ябахаһаа Даши-Доржо Наймановичтай һайн танилбди. Номгон да- лайн эрьедэ оршодог Бүхэроссиин үхибүүдэй “Океан” гэжэ түбтэ Буряадай болон Агын делегацинуудай бүридэлдэ ябаа һэмди. Нэгэ кубрик соо нютагайм хүбүүнтэй байрлаһан юм. Оперын “одон” болохол гэжэ һанадаг һэмби. Теэдшье “одон” болоол даа.

Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулида нилээд нүхэсэһэмди. Тиимэһээ бэе бэеэ ехэ һайн мэдэхэбди. Хамтын байрада Бадма-Хан­да дүүтэйнь байрлаһамди. Ёһотой ахайл даа. Эды олон жэлнүүдтэ миниишье ахай мэтэ болоо...

«Буряад үнэнөө» редакторай тушаалда бусаад, кабинет соогоо һуудаггүй, согсогонуур Сарюуные (хараһан тээшээ һэлэн хатарнаш гэжэ хүндэрөө һэн) эмхи журамтай болгохо гэжэ хажуудаа һулгаһан юм. Нюдэн доронь ажалаа хэхэдэм, өөртэнь зохисотой байгаа. Үглөөгүүр эртэ ерээд тоншожо мэдэхэдэм, үдэ багаар үүдэ нээн орожо ерэхэ. Абяагүйхэн ажалаа хэхэ. Полосануудые уншаад, оноогүй алдуунуу- дыем олохо даа гэжэ бата найдамтай ябадаг һэм. Үзэг бэшэгтээ ехэ нарин ха юм. Олон үгэгүй. Багтааса ехэтэй, бата найдамтай ахайнгаа бараг ябахада, зосоом һайн байдаг.

Мүнөө ехэ гэгшын харюу- салга өөр дээрээ даажа абабал даа. Зуу хүрэһэн со­ниноо өөдэнь гаргаха тухай оролдохобди. Наран үшөө дээрэ.