607
Коммунис парти унаба
Дулдаргада зургаан жэл тухай хүдэлжэ байгааб. 1989 ондо бэшэгдэһэн дневник уншахадамни, Дулдаргын аймагай бодо мал 2 дахин нэмээ гэжэ тоосоһон байнабди. Хонин гурбанай нэгэ хуби дээшээ болоо. Һүн ехэ һаагдадаг болоһон байна. Тугал һайн абадаг болообди. Барилга тухай хэлэхэ болоо һаа, Дулдаргын аймагай эмнэлгын томо байшан баригдажа эхилээ һэн. По[1]ликлиникэ бүрин бүтэн болгообди. Ара Элеэдэ 8 жэлэй һургуули баряабди. 1985-1991 онуудта Иляа дээрэ колхоз байгуулагдаа. Хитад Уласай Хүлэн-Бүир аймагай Хуушан Барга хушуунтай хамтаран ажаллаха тухай хэлсээ тогтоожо, хитад ажалшад Зүдхэлидэ шэнэ һургуули барижа эхилһэн байгаа. Ажал яһала бүтэжэ байтараа, 1991 он боложо, би ажалгүй болоогшо һэм. Коммунис парти болигогдоо гэһэн зарлиг дээрэһээ буугаа һэн. Үглөөдэр үглөөгүүрынь ажалшадаа суглуулаад, гүрэн дотор иимэ юумэн болобо гээд лэ зоноо тараагаа бэлэйб. Минии һамган Сэжэдма энэ үйлэ хэрэгтэ ехэ баярлаһан гээшэнь.
-Ямар һайн Президент Ельцин гээшэб. Минии үбгэн сүлөөтэй гэртээ байдаг болобо. Газаагуураа ажалаа хэнэ. Салингынь шэнэ жэл болотор түлэгдэхэ,” – гэжэ ехэ баяртай байха.
Тэрэ сагта манайхи тахяагай байрашьегүй, дал хорёомнай задагайшаг байгаал даа. Тахяамнай хорообхо соогуур байрлаха. Гахай эндэ тэндэ байха. Гахай хааха нэгэ бүтэн хорёогүй. Сүлөөтэй болошоһон би үглөөнһөө орой болотор лэ газаагуураа ажалаа хэдэг болобоб. Хорёо хотоноо хуу шэнэлээ һэм. “Энээнииемнай хэзээ тушаахань хаб”, - гэжэ зарим хүнүүд шэбир һабир гэлдэхэ байгаа.
Түрэһэн нютагтаа хэрэгтэй болооб
Ажалгүй болоод байхадамни, Агын окружкомой түрүүлэгшэ Гуродарма Цэдашиев Агын тойрогой налог татабариин албанай дарга бологты гэжэ дурадхал оруулба. “Засагай томилоо гээшэ һаань, хүдэлхэл бэзэб”, – гээд, би зүбшөөлөө үгэбэб. Шэтэ можын налог татабариин албанай даргатай уулзаад лэ, шэнэ ажалда томилогдохо болобо гээшэб. Тэндэхи кадрово таһагай даргада документнүүдээ үзүүлжэ ороходом, тэрэ ганса гартай наһатайшаг хүн намда хэлэбэ гээшэл даа. “Манай ажалай онсолиг гэжэ байха. Партида хүдэлһэн хүнүүд манай ажалда тэсэжэ хүдэлдэггүй юм даа. Таанар наһаараа хүндэ һайниие хэхэ, хамһаха гэжэ байһан хүн байнат, харин бидэнэй ажал болбол хүнэй элэһэн үмдэ тайлажа абаха гэһэн албан”, – гэжэ байжа намда ойлгуулаа. Тиихэдэнь би тэрэ даргын хэлэһые зүб ойлгожо, тэрэ ажалһаа арсаа һэм. 1991 ондо нютагаймни зон ерэжэ, “ши юрэдөө бүхы газараар хүдэлөөш, хүрөө. Улаан-Одон колхозойнгоо түрүүлэгшэ боложо хүдэлэ”, – гээ бэлэй. Тиигэжэ нютагаа бусаһан хүн болоноб.
Доржо Тумунбаяровтай Цырендоржо ДАМДИНОВ хөөрэлдэбэ. Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ бэшэжэ абаба
Автор: Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ бэлдэбэ
Фото: Цырендоржо Дамдиновай гэрэл зураг
