Ниигэм 4 feb 2022 499

Суута эмшэн Еши Нянюевич Цыбиковэй мүнхэ дурасхаалда

Январиин 30-да медицинскэ эрдэмэй доктор, «Буряадай АССР-эй габьяата эмшэн», «РСФСР-эй габьяата эмшэн», «Буряад Уласай арадай эмшэн», «Буряад Уласай Хүндэтэ эрхэтэн», Буряад орондо зүрхэ-һудаһанай хирургиие байгуулагша Еши Нянюевич Цыбиков наһа бараа.

© фото: Буряад Үнэнэй архивһаа

Яруунын аймагһаа гарбалтай, дээдэ һургуули һая дүүргэһэн бэлигтэй залуу Еши Цыбиков үнгэрһэн зуун жэлэй жараад онуудаар хирургида ерэжэ, хоёр жэл хүдэлһэнэй удаа зүрхэндэ операци хэжэ эхилээ. Ухаалан зохёогшо, эрдэмтэн зуу гаран мэргэжэлтэдые бэлдээ.

Еши Нянюевич Цыбиков 1964 онһоо 1967 он болотор Бурядай АССР-эй Хяагтын аймагай больницын хирургаар хүдэлжэ байгаад, 1967 ондо Бур. АССР-эй Республиканска больницада оруулагдаа. 1968-1969 онуудта Новосибирск хотын шуһанай эрьесын эрдэмэй-шэнжэлэлгын институдта кардиохирургиин талаар һураһанай удаа, Е.Н. Цыбиков  түрэхын зүрхэ муутай болон зүрхэеэ үбдэһэн зондо түрүүшынхиеэ операци хэжэ эхилһэн габьяатай. 1977 онһоо 2005 он болотор Еши Нянюевич элдэбын хирургическэ үбшэнүүдые аргалдаг Республиканска клиническэ больницын 80 һууритай таһагые даагшаар хүдэлөө.

1977 ондо тэрэ медицинскэ эрдэмэй дид-докторой нэрэ зэргэ амжалтатайгаар хамгаалаа, 2002 ондо – докторой нэрэ зэргэ. Баян дүй дүршэлтэй болоһон хирург Е.Н. Цыбиков Буряадта тон түрүүн хабдарта баригдаһан хотодо, эльгэндэ, дэлюундэ тон орёо операцинуудые хээ - ехэнхинүүдынь үндэр дээдэ технологичнэ хэмжээндэ.

Н.А. Семашкын нэрэмжэтэ Республиканска больницада хүдэлхэ үедөө Еши Нянюевич доторой бодосуудай олон тоото үбшэнүүдые элирүүлхэ мүнөө үеын аргануудые нэбтэрүүлээ. Тэрэ тон өөрсэ үндэр мэргэжэлэй профильно таһагуудые байгуулаа: түсэблэгдэһэн болон саг дары түргэн хэгдэхэ операцинуудай хирургиин таһаг, зүрхэ-һудаһанай болон урологическа таһагуудые; ангио - болон ультрасонографическа шэнжэлэлгэнүүдэй таһаг, компьютернэ болон магнитнорезонансна томографиин таһаг, литотрипсиин болон эндоскопическо таһагуудые. Буряад орондо зүрхэ-һудалай хирурги тэрэ зохёогоо. Тэрэ Буряад орондо хирургнуудай һургуули байгуулаа.

Еши Нянюевич Цыбиков 1995 ондо НГУ-ай филиалда медицинскэ таһаг байгуулха ехэ ажал ябуулаа һэн. Тэрэ мүнөө Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулиин

медицинскэ факультет болгогдонхой. 1995 онһоо  дээдэ курсын оюутадта заадаг байгаа.

Еши Нянюевич РСФСР-эй Верховно Соведтэ депутатадаар һунгагдаа, тэндэ хүдэлхэдөө республикын элүүрые хамгаалалгын хүгжэлтэдэ ехэ хубитаяа оруулаа..

2006 ондо Еши Цыбиковтэ «Монгол Улсын эмнэлгын ехэ һургуулиин профессор» гэһэн хүндэтэ нэрэ зэрэ олгогдоо һэн. Тэрэнэй эдэбхитэй хабаадалгатайгаар Сибириин болон Алас Дурнын хирургнуудай түрүүшын хуралдаан 2005 ондо үнгэргэгдөө, 2006 ондо – Россиин колопроктологуудай пленум, мүн баһа Бүхэроссиин хирургнуудай пленум Россиидо 1997 ондо үнгэрөө бэлэй. Е.Н. Цыбиков Буряад Уласай Толгойлогшын дэргэдэхи Аха захатанай Зүблэлэй гэшүүн байгаа.

Түрэл республикынгаа үмэнэ габьяатай байһанай түлөө Еши Нянюевич Цыбиков гүрэн түрын олон шагнал хайрануудта хүртөө: 1986 он - «Арадуудай эб найрамдал» орден, 2000 он - Хүндэлэлэй орден, 2007 он - Буряад Уласай Засаг газарай Хүндэлэлэй грамота, 2007 он – эрдэм ухаанай болон техникын талаар Буряад Уласай Гүрэнэй шан, 2014 он - Агван Доржиевай медаль, 2015 он - «Ажалай габьяа» орденэй медаль, 2015 он - РФ-эйн Элүүрые хамгаалгын яаманай Хүндэлэлэй грамота, 2017 он - «Буряад Уласай элүүрые хамгаалгада габьяагай түлөө».

 

Автор: Сэнгэ РИНЧИНОВ буряадшалаа

Фото: Буряад Үнэнэй архивһаа