Түрүү аймагай түүхэтэ ойн баярһаа

Һэрюун үдэр тудажа, Мухар-Шэбэр тосхон руу нютагаархид олоороо суба­на. Түмэр хүлэгүүд урилдан һагад 2-дохи һургуулиин стадион руу тэгүүлнэ. Зу­най зулгы хаһа тула үнгын сэсэгүүдэй хангал амтан эдеэнэйхитэй холисолдон тарана. Үнгэ бүриин шаар­нуудые баряад зогсоһон хүнүүд һайндэрэй оршон байгуулна.

Хүдөө ажахы хүгжэнги

Жэрылдэн табяатай ТОС-уудай үзэсхэлэндэ хүнэй гараар хэгдэһэн дурын юумэн. Юун үгыб даа? Ур­лаха бэлигтэйшүүл юушье хэхэ аргатай ха юм. Нэхэһэн хубсаһа хунар, зүүдхэлнүүд, эдеэнэй амһартанууд...

Тайзанай үндэрһөө хүгжэм доро хүтэлэгшэдэй абяан соностоно:

- Түгнын тала,

Түгнын хоймор

Түбхинэжэ жарганхай юм.

Түмэн зоной оролдолгоор

Түргөөр өөдөө урганхай юм.

Аймагай эмхи зургаа­нууд, байгуулганууд жагса­алда гараба. Эгээл түрүүн хүдөө ажахын байгуулганууд уригдана. Буряад Уласай хүдөө ажахын габьяата хүдэлмэрилэгшэ Галина Дабаева хүдөө ажахын һалбариин бүлэг зониие түрүүлэн ябана. “Колхоз Искра” ажахынхид Васи­лий Коршунов түрүүтэй, Һутайн ажахы Ким Эрдыне­ев түрүүтэй, фермернүүд, ветеринарна албанайхид, үйлэдбэри ябуулагшад жаг­саалда харагдана.

Түгнын үрэжэлтэй талада 7 томо байгуулга, 52 фер­мерскэ ажахы, 3840 хубиин ажахы тоологдоно. Хүдөө ажахын эдеэ хоолоор ню­тагаархид өөһэдыгөө түгэс хангаад, жэл бүри миллиард шахуу түхэригэй продукци үйлэдбэрилнэ. Хүдөө тала­даа ажал ябуулжа байһан хүдэр хүбүүдые Буряад Уласай Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ Владимир Пав­лов эгээл түрүүн амаршалаа. Механизаторнууд болон комбайнёрнуудта үнэтэ шаг­налнуудые барюулаа.

Хара алтанай үлгы

Түгнын эхиндэ шулуун нүүрһэнэй уурхай бүхы орон соогуур суутай юм. Дээдын шанарай 230 сая тонно хэм­жээнэй түлишэ нээгдэһэн сагһаа малтаад байна. Дэл­хэйн - 20, Россиин – 5 рекор­днуудые туйлаһан энэ бай­гуулгын түлөөлэгшэд мүн лэ парадта гараа.

Буряад Уласай Толгой­логшо Алексей Цыденов амаршалгын үгэ хэлэхэдээ, Түгнын шулуун нүүрһэнэй уурхай тухай тэмдэглээ. Оро­дой Юрэнхылэгшэ Влади­мир Путин энэ байгуулгада хабаатай асуудалнуудые да­алгадаг гэжэ мэдүүлээ.

Тиихэдэ болбосоролой, соёлой, элүүрые хамгаалгын, гэр-байрын коммунальна ажахын, шууданай, бага олзын хэрэгэй, ойн ажахын, дотоодын хэрэгүүдэй бо­лон бусад байгуулгануудай хүдэлмэрилэгшэд, тамиршад жагсаалда ябажа, аймагай гол баялиг – хүнүүд гэжэ ха­руулаа. Мухар-Шэбэрэй ай­магай засаг дарга Владимир Молчанов нютагаархидтаа баярые хүргөөд, Агуу дайнда Эсэгэ ороноо хамгаалагша­дые, мүнөө тусхай хэрэгээр алба хэжэ ябагшадые дур­саа.

Үндэр тушаалтад олоороо амаршалхаяа ерээ. Улаан-Үдын мэр Юрий Шутенков, бүхы шахуу аймагуудай засаг дарганар һунгамалнуудтаяа тайзан дээрэ гаража, үреэлэй һайхан үгэнүүдые хэлээ, бэлэг сэлэгүүдые барюулаа. Тиихэдэ Буряад Уласай Толгойлогшо айма­гай түбэй больницада хоёр авто-унаагай үнэмшэлгэ ба­рюулаа.

Хүндэтэ шагналнууд

Ойн баярай хэмжээн соо шагналнууд барюулагдаа. “Мухар-Шэбэрэй хүндэтэ эрхэтэн” гэһэн нэрэ зэргэ гурбан багшанарта - Суул­гын Данзан Дабибалович Дугаровта, Хүсөөтын Дугар­ма Бадмаевна Бадмаева­да, болон Хашын Полина Николаевна Бухольцевада олгуулагдаа. “Буряад Уласай урда габьяагай түлөө”, “Му­хар-Шэбэрэй урда габьяагай түлөө” гэхэ мэтын медальну­уд бэрхэ жолоошодто, эрхим механигуудта, малай эмшэд­тэ болон бусадта үгтөө. Буря­ад Уласай тамирай болон за­луушуулай хэрэгүүдэй яаман эдир тамиршадые шагнаа.

ТОС-уудай хүдэлөөн

Гансашье Мухар-Шэбэ­рэй бэшэ, мүн Тарбагатайн, Бэшүүрэй болон Улаан- Үдын ТОС-ууд фестивальда оролсоо. Олониитын энэ хүдэлөөнэй ашаар хүдөө нютагууд һэргэнэ ха юм гэжэ омогорхол дүүрэнээр Алек­сей Цыденов хэлээ бэлэй. Өөрынгөө гараар урлаһан бүхы бүтээлнүүдээ ТОС-ууд дэлгэжэ, аялга хүгжэмөө зэдэлүүлээ. Жэшээлхэдэ, аймаг бүхэндэ аяар 200 шахуу ТОС-ууд тоологдоно гээшэ. Тэдэн хүүгэдэй наада­ха талмайнуудые тодхоно, гудамжануудаа сэбэрлэнэ, тамирай байшангуудыешье бодхооно.

Түгэсхэлэй

Ойн баярай хэмжээ ябу­улганууд үдэшэ орой боло­тор үргэлжэлөө. Концерт нааданууд, тамирай урилда­анууд эрхилэгдээ. Аймагай Сурхарбаанда Суулгын эб­тэй команда түрүүлжэ гараа. Һайндэрэй һайхан оршондо нютагаархидаараа золгожо, сэдьхэлээ ханаан ябахадаа, Гунга Чимитовэй мүрнүүд һанаандам эзэлүүдгүй ороо бэлэй:

Энэл даа манай

Мухар-Шэбэр!

Шэлэдээ – адуутай,

таладаа – таряатай

Шэмээшэг, буряадууд

түүхэтэ заяатай.

Хамтадаа зугаалха

хатар, дуу хүгжэмтэй,

Хабата соёлоо

үндэрөөр хүгжөөнхэй.

Энэл даа манай

Мухар-Шэбэр!

Балшархан багаһаа

газартаа дуратай,

Барандаа анханай

ажалда шуналтай.

Тогтомол һайн һайхан

заншалаа сахинхай –

Тон урин налгайгаар

айлшадаа угтанхай.

Энэл даа манай

Мухар-Шэбэр!