«Буряад хүнэй нэгэ үдэрһөө»

Бүлгэмүүд 20-һоо олон бэшэ гэшүүдһээ бүридэхэ, нэгэ үхибүүн лэ хабаадаха аргатай байгаа. 20 минутаһаа үлүү бэшэ саг соо за­луушуулай наадануудай, арадай һайндэрнүүдэй, гэр бүлын ёһо гу­римуудай хэһэгүүдые нютагай аман зохёолой онсо илгаа баримталан харуулха эрилтэнүүд хабаадагшадта табигдаа.

Дорнод аймагай «Үлзын долгин» бүлгэм «Сэргэ бодхоохо» заншалаа харуулхадаа, эсэгын хуһан модон сэргэ хүбүүнэй сэргэ хоёрой илгаа тайлбарилаа, сэргэ һуулгахадаа, арбай таряанай зүйл, мүнгэ, хадаг доронь нюугаад, дууладаг дуу, хэл­сэдэг үреэлнүүдыень дурадхаа.

Эрхүү можын «Талын дуун» бүлгэм «Хүбүүгээ мориндо һуулгаха ёһо» ямархан бэ гэжэ ойлгуулаа. Долоо хүрэһэн хүбүүндээ хүгшэн эжынь дэгэл оёжо, зүүн гарһаа түрүүн үмдүүлхэ , тобшолходоо дороһоонь захалха гэжэ заана. Хүгшэн абань эрын ёһоор бүһэ хута­гыень зүүлгэхэдээ, гамнажа ябахые захина. Түрэл гаралынь һахюуһан боложо, наһан соонь хажуудань ха­ралта ябаха номо годли бэлэглэнэ.

Үбэр Байгалай хизаарай «Тоон­то» бүлгэмэйхид «Тушаа таһалха» заншалда нарин гэдэһээр бүтээһэн тушаа үхибүүнэйнгээ хүл доро таби­хадаа, саашадаа жаргалтай, гэдэһэ садхалан гэһэн удхыень тайлбари­лаа. Нагаса абань мүнгэн хайшаар тушаа таһалхадаа, алхам бүхэндөө амжалта туйлажа, аза талаантай яба­хые үреэнэ.

Буряад Уласай арадай аман зо­хёолой «Эхын буян» бүлгэм үндэһэн арадайнгаа хүгжэмэй зэбсэгүүдые хэрэглэжэ, эрхим һайнаар зүжэглэмэл «Заяаша үльгэршэн» гэһэн наадаяа табихадаа, дээдэ тэнгэриһээ талаантай, үргэмжэтэй, орон нютагһаа харасатай, хүндэтэй үльгэршэнөө хадата Захааминай арад зон агнуурида гарахын урда тээ залажа, үльгэр түүрээлгэдэг, үбшэн тулиһан зондо ехэ туһатай, эмшэл­хэ, аргалха шэдитэй гэжэ этигэдэг, мүргэдэг байһан гэжэ харуулаа.

Үбэр Байгалай хизаарай «Са­хюурхан» бүлгэм «Басаганай энжэ барюулга» гэһэн ёһо харуулаа. Худа­нар бэриеэ гэртэнь бэлэг сэлэгтэй, хэшэгтэй айлшалуулжа, эжы абаяа хүндэлдэг заншал сахюулжа, энжы­ень тогтоожо абана.

Хэнтэйн аймаг «Үүрэй толон» бүлэг «Урагай баяр» зүжэгтөө элин­сэг, хулинсагнай уг гарбалаа мэдэ­хые заадаг байһан, ургажа байһан модон хэдэн аса һалаа боложо һалбардаг, угай бэшэг нютаг бүхэндэ дамжуулхые оролдодог гэжэ ойл- гуулна.

Улаан-Баатарай “Улаалзай” бүлгэм хүн омог нэрээрээ илгарха, мал тамгаараа илгарха гэдэ- гээр «Мори тамгалха» ёһо олоной һонорто дурадхахадаа, түрүүн там­гаа утажа, арюулжа, тулгадаа ха- лаагаад, хамагай түрүүн сохо сагаан хээрэ унагаяа асаржа, һайхан үреэл табижа, найр наада үнгэргэдэг байһаниинь дурадхаа..

Усть- Ордагай “Анга” бүлгэм “Да­лайн эжэндэ” мүргэхэ дурдалгануу­дые, Байгал далайдаа мэндэшэлхэ ёһо, Байгал далайн хаб загаһанай арһаар оёһон хубсаһа, гүльмэ гүрэхые харуулаа, Байгал далай ту­хай олон дуу бэлэглээ.

Гран- При шан Үбэр Байгалай хизаарай «Сахюурхан» (Лхама Цыде­нешеевна Балданова) абаа.

Аюна ДЫЛГЫРОВА