Ниигэм 27 jul 2022 880

Хүндэтэ үүргэ

Үүр сайхын үедэ Улаан-Үдын түбһөө Ага руу зүг бариһан хэдэн автобусууд хойно хойноһоо жэрылдэн ябана...

Мэргэжэлтэдэй дунда

Тэнгэриин оройһоо шэр­тээ һаа, ногоон хүнжэлөө сэлиһэн үлгэн дэлхэймнай үзэсхэлэн һайханаар ха­рагдаха һэн ха. Автобусай сонхооршье үргэн нэмжээ тала, хада гүбээнүүд зураг шэнгеэр зурын үнгэрнэ. Түгнын талаар табилуулжа ябахадаа, Аглаг үндэр Ахын үзүүр хүбүүдэй нэгэн Баир Балданов дабташагүй хон­гёо хоолойгоороо бүгэдэндэ мэдээжэ “Тоонто нютаг” дуулажа эхилбэ. Нэгэ автобус соо ябаһан жюриин гэшүүд хойноһоонь дахаад хангюур­дажа мэдэнэ:

“Аляа хүхын дуун урин дуудаад,

Аяар холоһоо ерээб шамдаа...”

Эгээл энэ үедэ тоонто нютагайм хажуугаар, Түгнын шулуун нүүрһэнэй уурхайн дэргэдэ ябаабди. Түрэһэн газараа тэбэреэд хэбтэшэхэ, ерэнгээ ерээб гээд үлэшэхэ хүсэл гансата зосоохиием эзэлээ бэлэй... Гунга Чи­митов Анатолий Андреев хоёрой суута зохёолһоо эхи абаад, Ага хүрэтэр аялгата һайхан буряад дуунууд­най замхаагүй юм. Буряад соёлой хүгжэлтэдэ бүхы наһаяа зорюулһан Нина Токуренова Дарима Дугда­нова хоёр түрүүтэй жюриин гэшүүдэй бүридэлдэ дээрэ дурдаһан “Бэлиг” түбэй захирал Баир Балданов, суута модельернүүд Игорь Сарапулов, Руфина Уюина, эрдэмтэ багшанар Аюна Дылгырова, Светлана Ошо­рова, Гунсыма Бадуева, Цы­рендолгор Бадмацыренова, Буряадай Уран зураашадай холбоониие толгойлогшо Евгений Болсобоев, Буряа­дай хүдөө ажахын яаманай мэдээсэлгын-методологиче­ска түбэй захиралай орлог­шо Эржена Цырендоржиева, координаторай үүргэ дааһан Дарима Дымчикова гэгшэд ябаа. Буряадай Үндэһэтэнэй музейн дарга Татьяна Бо­роноева бүхы гэшүүдые нэгэдүүлэн ударидаа. Ёһотой дээдын гарай мэр­гэжэлтэдэй дунда ябалсаха гээшэ ехэ хүндэтэй мүртөө харюусалга ехэтэйшье гээшэ. Гурбан үдэрэй тур­шада аха дүү мэтэ түрэлэй болоһон шэнги байгдаа. Уһа мүрэн шэнги уянгата дуунууд урдан зэдэлжэ, сэдьхэл хөөрэнги ябагдаа. Һүниин тэн багаар Ага тосхон хүрэ- хэдэмнай, “Алтарганын” ая­тай оршон угтаа.

Үглөөдэрынь 10 шэглэлээр болоһон урилдаа­нуудаар жюриин гэшүүд таража, ажалаа хэһэнэй удаа Агын түб стадион соо зарлагдаһан “Алтаргана” нааданай нээлгын баярта уулзаа. Үй түмэн зониие багтааһан стадион соо па­рад соносхогдожо, эгээл эхиндэнь жюриин гэшүүдые – шүүгшэдые уриһан байна. Удаань бүхы делегацинууд гараа.

Агын ажаһуугшад урматай

Бүгэдэ Буряадай “Ал­таргана” наадан мэдээжэ шалтагаанаар хоёр жэлээр хойшолуулагдаа гээшэ. Энэ наада эмхидхэлгэдэ бүхыдөө миллиард шахуу түхэриг һомологдожо, ехэ гэгшын бэлдэлгэ ябуулагдаһан бай­на. Юрын зоной һанамжаар, энэ наадан ехэ хэрэгтэй юм байна. Хүн зониие эмхитэй журамтай болгоно, гэр той­роноо заһалгада түлхисэ үгэнэ. Илангаяа Ага тосхо­ной түбтэ оршоһон эмхи зургаануудай бүхы байшан­гууд гадар талаһаа шэнэлэг­дээ, шэрдэгдээ, Агын Арбат­шье байгуулагдаа. Юрэдөө, нютагай шарай һэргээ, улад зониие һэрюулээ болоно.

Агын ажаһуугшад “Ал­таргана” наада нютагтаа гурбадахияа даан абаа. 2002 болон 2012 онуудта болоһон нааданда Буряадай Толгой­логшо Агада нюураашье харуулаагүй юм. Тэрээндэнь Агын ажаһуугшад гомдол­той байһан. Харин энэ удаа Алексей Цыденовэй бэеэрээ ерээд байхадань, нютагаар­хид ехэтэ баярлаа. Энэмнай хүндын тэмдэг болоно ха юм даа.

Дэлхэй дүүрэн тараһан буряадуудай уулзалгын ехэ баяр болобо гээшэ. Сааша­даа Бүхэдэлхэйн буряадуу­дай наадан гээд нэрлэгдэхэ тухай эмхидхэлэй хороон руу дурадхал оронхой.

Аяар гурбан алтан медаль – «Буряад үнэндэ»

“Алтарганын ”хэмжээн соо “Алтан саг” гэжэ сэдхүүлшэдэй ажалнуудай дун­да урилдаа үнгэргэхэ тухай дурадхал анха түрүүн Амга­лан Базархандаев оруулһан юм. Тэрээндэнь ехэ баяртай байдагби гэжэ “Толон” со­ниной толгойлогшо Цыцык Тумуровна тэмдэглэнэ. Урид 100-гаад ажал нэгэ дороо хи­нан шалгадаг һаа, электрон хэблэлнүүдые, тэрэ тоодо телевидениин болон радио­гой ажалнуудые амяарлаһан сагһаань ехэ зохид болоо.

Жюриин гэшүүдэй дунда бүхы наһаараа сэдхүүлшэнэй ажал хэһэн Монголой соёлой габьяата ажал ябуулагша, 80 наһатай Мүнхын Шийрав абгай оролсоо. Тэрэ Мон­голой буряадуудай дунда ехэ хүндэтэй хүн юм. Хүршэ ороной Ехэ Хуралай гэшүүн боложо, түрүүшын Гол хуули баталалсаһан намтартай. Нагаса эжынь Зүдхэлиин Нарин нютагһаа гарбалтай байһан. Үндэр наһанай эр­мэг гэшхэһэн тула угайнгаа замаар ябаад, нагасана­райнгаа орон нютагые мүргэн хүндэлөөд ерэхэ гэжэ зүдхэһэн байна. Тиихэ зуураа “Алтан сагта” оролсо­жо, ехэ зүйтэй зүбшэлнүүдые хэлээ. Ленин Мэндхүү гэжэ Монголой Үндэһэтэнэй теле­радиокомпаниин сэдхүүлшэ мүн лэ жюриин гэшүүдэй бүридэлдэ ороо. Агын “То­лон” сониной редактор, урин сэбэр Дарима База­рова, “Усть-Ордын үнэн” со­ниной редактор ябаһанаа, мүнөө ород хэблэл даажа абаһан уян нугархай На­дежда Могзоева гэгшэд мүн лэ сэгнэлтын ажал даажа абаһан байна.

Ехэ урилдаан эрхим ав­торые элирүүлгэдэ болоо. Табан хүдэлмэринүүдһээ тон һайнииень элирүүлхэнь бэрхэтэй. “Буряад үнэн” со­ниной сэдхүүлшэн Булат Бадмаевай хүдэлмэри эндэ ехэ үндэрөөр сэгнэгдээ. “Энэ залуу хүбүүнэй ажал­нуудые ехэ дуратайгаар уншадагбди. Урилдаанда ябуулһануудһаа бүри һайн толилолгонууд байдаг”, - гэжэ Цыцык Тумуровнагай хэлэхэдэ, зосоом наран гараһандал болоо - хүршэ можонуудта манай ажал анхаралтайгаар харана ха юм даа гэжэ тобшолол хэгдээ. “Усть-Ордын үнэн” гансаараа шахуу бэлдэжэ байһан Намжилма Цыде­нова, “һүниин тэндэшье һэрюулбэл, алдуу гаргангүй бэшэхэ аргатай” “Толон” со­ниной Долгор Раднабазаро­ва, дүршэл ехэтэй Нордоп Бабуева, Валентина Цырен­жапова гэгшэдэй ажалнууд мүн лэ һонирхолтой байгаа.

“Алтан саг” урилдаанай аяар гурбан алтан медаль “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшан руу ерээ. Зуун жэ­лэй түүхэтэй “Буряад үнэн” сониниие дэмжэһэндэнь ехэл уярмаар байгаа. Хэжэ байһан ажалнай сэгнэгдэнэ гэһэн мэдэрэлтэй бусааб.

PS: Агын дэбисхэртэ буухатай сасуу “Толон” со­нинойхид тодон абажа, эхэ нютагтаяа танилсуу­лаа. Эжы мэтэ энэрхыгээр угтаһан Цыцык Тумуровна­да баяраа мэдүүлхэ бай­наб! Һайн даа! Саашанхи дугаарнуудта “Толон” сонин тухай, һонирхолтой уулзал­ганууд тушаа заатагүй бэ­шэхэб.

Автор: Сарюна ЭРДЫНЕЕВА