Ниигэм 7 oct 2022 1194

Ехэ уг

Уг болбол хүнэй гарбал, унги, эхин. Уг унгияа мэдэхэ, шудалха хэрэгтэй. Угай бэшэгэй хуудаhа иража, нагаса баабайн ехэ угай түүхэ залуу үeтэндэ жэшээ, наhанайнь хэрэгтэ туha, түшэлгэ болон үлэг гэhэн зорилго табинаб.
Буряад зон хэр угhаа хойшо нагасашни хэн бэ гэжэ заабол hурадаг, наранда адли нагаса, набшаhанда адли зээ, нагасаhаа ехэ түрэл үгы, нагасын уг зээдэ гэжэ haнуулдаг байгаа.
Уг нагасанарай бүтээhэн ажал хэрэгүүдыень hанан, омогорхон, саашань үргэлжэлүүлжэ ябаһан, ябадагшье үри haдаhад олон.

© фото: Оюна Бардуевагай дурадхаһан гэрэл зураг

Ехэ уг Дашабалай Гоншогтонhоо эхитэй. Эгэтын-Адагай Хүл гэжэ  газарта буусатай, 5 хүбүүтэй, ганса басагатай айл hууhан ха. Зургаан хүүгэд -зол жаргал гэдэг. 5 хүбүүдынь гарай табан хургад мэтэ таhаршагүй, эбтэй эетэй аха дүүнэр ябаhаниинь эли. Бага наhанhаа хүдөөгэй ажалай амта үзэжэ хүдэржэhэн.

Базаржаб Гончиков - гэр бүлын 2-дохи үри, 1908 ондо түрэhэн, минии нагаса баабай. Залууhаа эдэбхитэй, шударгы, комсомолой түрүүшын гэшүүн, секретарь ябаhан. 1932 онhоо үнэн сэхэ коммунист, «50 жэл партиин дэргэдэ» гэhэн тэмдэгтэ хүртэhэн.  Эсэгын Агууехэ дайнай ветеран. 1941 оной июль hараhаа Украинска фронтын түрүү линидэ ябажа, Кировоград хото шадар хүндөөр шархатаа бэлэй. 1944 ондо үбсүүндээ 2 медальтай, хоёр таягтай нютагаа ерэhэн гэлсэдэг.

Дайнай hүүлээр нютагтаа харюусалгатай тушаалтай ажал хэрэг толгойлон хүдэлhэн. Колхозой парторг, түрүүлэгшын орлогшо, Сомоной соведэй дарга ябаһан. Олоной түлөө оролдоһон ажалынь сэгнэгдэжэ, алдар нэрэнь мүнхэлэгдэһэн юм. Гэр бүлөөрөө, дүүнэрэйнгээ бүлэнүүдээр хамта түбхинэн hууhан үйлсэнь Базаржаб Гончиковой нэрэмжэтэ болгогдоhон түүхэтэй.  Базаржаб нагаса баабаймни 7 үхибүүдэй  (3 хүбүүн,4 басаган) хүндэтэ эсэгэ.

Нютагтаа, аймагтаа, республика соогоо хүндэтэй зон боложо, дуратай мэргэжэлээрээ ажалаа алдангүй, үнэн сэхээр, үндэр амжалтануудые туйлажа ябаhан жэшээтэ гэр бүлэнүүд олон байха.

Нагаса баабайн гэр бүлын жэшээhээ. Нагаса эжы, Мухасанова Балмасу Пыловна, багшын ажалда бэеэ зорюулжа, эхин ангиин үхибүүдые  амжалтатай һургаһан. «Ажалдаа шалгарhанай түлөө» медаляар (1949 он) шагнагдаhан,  «РСФСР-эй арадай гэгээрэлэй отличник» (1959 он) нэрэ зэргэдэ хүртэhэн габьяатай.

Багшын ажалай эхи табиhан хүндэтэ нагаса эжые “багшанарай багша” гэбэл, алдуу болохогүй. Наhан соогоо хэhэн ажалынь үргэлжэлүүлжэ хүдэлhэн 4 үхибүүдынь мүнөө булта наhанай амаралтада гаранхай. Аша зээнэрынь 3-дахи үеын багшанар.  Минии түрэhэн эжы, Гыма Базаржаповна, түрэл hургуулидаа таhалгаряагүй (нэгэл газарта) хүдэлhэн, «Ородой Холбоото Уласай арадай гэгээрэлэй эрхим» нэрэ зэргэтэй. 6 үринэрөө һайханаар хүмүүжүүлһэн эжы юм.

3 үхибүүдынь багшын мэргэжэл шэлэжэ, амжалтатай  ажаллажа байнад.

Ууган хүбүүн Амгалан Жалсандоржиевич 29 жэлэй туршада Тайлуудай юрэнхы hургуулида гар урлалай, бэе тамирай багшаар хүдэлнэ. Нүхэрынь Долгорма Цырендоржиевна – биологиин багша, hургуулиин захирал.

Би, Оюна Жалсандоржиевна, – эхин ангиин багшаар 34 жэлэй туршада хүдэлнэб.

Дүү басаган, Дашима Жалсандоржиевна, буряад хэлэ, литературын багша, Буряад Уласай хоол хүнэhэнэй ба буйлуулха үйлэдбэриин техникумдэ хүдэлhөөр.

Тээли бэри Гэрэлма Цырендоржиевна Нарhатын 1-дэхи hургуулиин ород хэлэ ба литературын багшаар 23 жэлэй туршада ажаллана. Харин дүү бэри Ася Васильевна Улаан-Үдэ хотын Буряад Уласай хоол хүнэhэнэй ба буйлуулха үйлэдбэриин техникумэй захиралай орлогшо.

Хамтадаа 6 багшанартайбди , бидэ 3-дахи үеын мэргэжэлтэд болонобди.

Нагаса эжын зээнсэр, минии хүбүүн Бардуев Зоригто Намсараевич 4-дэхи үе залгуулжа, багшын хүндэтэй ажал ябуулна.

 Ехэ угай үри hадаhад уг гарбалаа саашань үргэлжэлүүлжэ, үри хүүгэдээр үнэр баян hуухамнай дамжаггүй.

 Оюна Жалсандоржиевна Бардуева, багша  

Эгэтын-Адаг, 2022 он

Зураг дээрэ:  3 үеын багшанар.  Цыренжапова Г. Б. - багшын ажалай ветеран, Бардуева О. Ж. - эхин классай багша, Бардуева З. Н. - информатикын багша

Фото: Оюна Бардуевагай дурадхаһан гэрэл зураг