Шэнэлэгдэһэн номой сан

Олоной сугларха түб

«Бидэ мүнөө үеын инте­рактивна түхеэрэлгэнүүдтэ, һайн Интернет холбоондо үндэһэлһэн номой сангуудта олоной сугларха түб, дуратай шэглэлээр клуб байгуулха гэһэн үүсхэл гаргаһан бай­набди. Минии ойлгоһоор, энэ танда бэелүүлэгдээ», - гэжэ Владимир Путин тэм­дэглээ.

Номой сангай жасые болон түхеэрэлгэнүүдые шэнэлэлгэдэ федеральна һан жасаһаа 10 сая түхэриг шэглүүлэгдээ һэн.

«Бидэ өөрынгөө түлэбые «Буквально книга» гэжэ нэрлээбди, энэмнай «Һонир- холтой хизаар ороноо шэн- жэлэлгын номой сан» гэһэн гүнзэгы удхатай болоно. Манай Баргажанай гол ганса ашагта малтамалнуудаа­раа баян бэшэ, харин арад зомнай баян түүхэтэй ха юм. Имагтал номой санда гэжэ зорюулагдаһан яла сала эд бараатай, мүнөө үеын ком­пьютерна түхеэрэлгэнүүдтэй, тэрэ тоодо виртуальна байдалтай олоной зохёо­хы, шэнэ үүсхэлнүүдэй ха­рилсаанай оршон болоно. Манда мэргэжэлтэ гэрэл зурагай студи бии, номуу­даймнай жаса шэнэлэгдээ. Мүнөө хараа муутайшье, ябажа шадахагүйшье хүнүүдэй манда һаадгүйгөөр ерэхэ болоһондонь, тон ехэ баяртайбди, тусхай хэрэгсэлнүүдые абажа тод­хоо ха юмбибди. Уншагшад­най ямар олон болобоб гэжэ мүнөө баяртайгаар хара­набди, хүнүүд ехэ дуратай­гаар манда ерэнэ, ямар гоё һайхан, аятай зохид гээшэб гэжэ аярхан, гэртээшье яба­хаяа бүри яаранагүй. Номой сангайшье ажалшад урда­найхидаал адляар хүдэлхэеэ болибо гээшэ. Мэргэжэлтэн бүхэн ямар үзэсхэлэн тэрэ­ниие тойроод байнаб гэжэ харана, тиигээд зохёохы хүгжэлтэдэ, өөһэдымнай үүсхэл бэелүүлгэдэ ямар ехэ аргануудые эдэ һайжа- руулагдаһан шэб шэнэ түхеэрэлгэнүүд үгэнэ гээшэб гэжэ ойлгоно. Һайнта даа, Владимир Владимирович, иимэ түлэбүүдэй зохёогдо­жо, бодотоор бэелүүлэгдэжэ байһанда!» - гэжэ Барга­жанай түбэй номой сангай нэгэдэлэй захирал Наталья Постникова хөөрэхэдөө, баяр хүргөө.

Түүхын-хизаар ороноо шэнжэлэлгын аванзалтай уншалгын ехэ газар байгуулагдаа, холоһоо хүдэлхэ ар­гатай олон үйлэтэй танхим соо коворкинг-зона, мүн баһа эдир хизаар ороноо шэнжэлэгшэдэй хүдэлхэ болон элдэбын хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэхэ газар түхеэрэгдэнхэй. Номой сан шэнэ хэрэгсэлнүүдээр, мүнөө үеын түхеэрэлгэнүүдээр, тэрэ тоодо ха­раа муутай зоной мүнөө үеын автоматизированнэ түхеэрэлгэнүүдээр хан- гагдаһан ажалай һууринуудтай, шэнэ номуудтай, өөрын болон холыншье са­хим холбоонуудта холбоотой байха юм.

Салиндань - анхарал

Юрэнхылэгшэ соёлой ажалшадай хүдэлмэриие ёһотоор сэгнэжэ, салин хүлһыень түлэлгэдэ анхара­лаа хандуулаа.

«Мүнөөдэр олзо оршын, салин хүлһэнэй хэмжээнэй асуудалнуудые гүрэн соогуураа бүхыдэнь болон онсо ниигэмэй һалбариинхиие хэлсэхэбди. Юрэнь, ниигэм­дэ ехэл соморхон салин ха юм, илангаяа номой сангууд­та. Энэ асуудал таанад яажа шиидхэнэт?» - гэжэ тэрэ республикын Толгойлогшодо хандаа.

Алексей Цыденов эконо­микын бүхы һалбаринуудаар дунда зэргын салингай дээшэлһэнэй ашаар ерэхэ жэлдэ бюджетнэ һалбариин ажалшадай салинда нэмэлтэ мүнгэ зөөри шэглүүлхэ бо­лообди гэжэ дуулгаа.

«Байгша ондо манда ажа­лай ябуулгаар дунда зэргын олзо оршо нёдондо жэлэй­хидэ орходоо, 20 хуби дээшэ­лээ. Энэ болбол ехэ салинтай ехэ түлэбүүдые бэелүүлжэ эхилһэнтэй холбоотой, ти­игээд бүхыдөө республи­кадахи дунда зэргын олзо оршодо нүлөөлөө. Энээн­тэй дашарамдуулан, бидэ жэлэй дүүрэтэр бюджетнэ һалбариин ажалшадай са­лингай дунда хэмжээе танай захиралтануудта зохилду­улхаяа нэмэлтэ миллиард шахуу түхэриг шэглүүлнэбди. Соёл, элүүрые хамгаалга, нэмэлтэ болбосорол болон бэшэшье һалбаринууд боло­но. Энэ болбол байгша ондо, мүн гараха жэлдэшье гори­той нэмэлтэ», - гэжэ Алексей Цыденов тэмдэглээ.

Гайхалтай түлэб

Нээлгын ёһололдо номой сангай эдэбхитэй уншагшадыньшье байл­саа. Тэдэ баһал Юрэнхы­лэгшэтэй түрүүшынгээ һанамжануудаар хубаалдаа.

«Эндэ һонин, шэнэ юумэн олон байна. Монтаж хэхэ сту­ди, графическа экран, вирту­альнаар хаража байха нюдэ­нэй шэл. Минии дуулаһаар, 2000 ном асарагдаа – энэ ехэл һайн гээшэ, дахин-да­хин ерэхэ дуран хүрэнэ», - гэжэ эдэбхитэй уншагша Андрей Аскаров хэлээ.

Россиин соёлой сайд Ольга Любимова Буряад ороной Баргажанай аймаг­тахи шэнэ модельнэ номой сангай хизаар ороноо шэн­жэлэлгын түлэб сэгнээ.

«Залуушуулай талаар гэхэдэ, илангаяа манай нүхэдэй зохёоһон гайхалтай түлэб намда һайшаагдаа. Эдиршүүл ерэжэ, шэнжэлхы ажалда һурана, хизаар оро­ноо шэнжэлэлгын шэнэ но­муудые худалдажа абаа, бага наһанһаа гэрэл зурагуудые буулгажа, монтаж хэжэ, ти­игээд тэдэнээ дэлгэжэ, айл­шадые угтажа, өөһэдынгөө үзэсхэлэнтэ һайхан дайда тухай уран гоёор хөөрэжэ һураха арга олгогдоно, те­эдшье номой санда хүдэлжэ байһан мэргэжэлтэдһээ баян мэдээсэл халан абана ха юм. Энэ имагтал бүхы кол­лективэй шэнээр хүдэлэлгэ болоно», - гэжэ Россиин со­ёлой сайд Ольга Любимова тэмдэглээ.

Тэрэ мүнөө 83 можо хи­заарта 800 модельнэ номой сан нээгдээд, ажаллажа байна гэжэ дуулгаа. Тиигээд бүхыдөө мянга гаран иимэл номой сангуудые нээхэ гэжэ яаман түсэблэнэ.

«Энэ соёлой һалбарида тон шухала ажал хэрэг, юундэб гэхэдэ, матери­альна үндэһэгүй болбол һайнаар хүдэлхэ арга үгы болоно. Энээнтэй дашарам­дуулан, байшан хуу заһа- барилагдажа, гоё гоогоор харагдабашье, уһа оруул- ха, гаргаха түхеэрэлгэнүүд хүдэлхэгүй, зайн галгүй бай­бал, соёл болбосоролой арга туһа хэрэглэжэ шадахагүй ха юм гэжэ нэмэжэ хэлэхэ гээ һэмби», - гэжэ Владимир Пу­тин дэмжээ.

Можо хизаарнуудай хангалгануудые хүгжөөлгэ Россиин Засагай газарай гол шухала ажал хэрэгүүдэй нэгэн болоно гэжэ юрэнхы сайдай орлогшо Марат Хус­нуллин тэмдэглээ.

«Баталагдаһан хэлсээнүүдээр мүнөөдэрэй талада гүрэн соомнай 24 мянган барилга түлэблэгдэнэ, бодхоогдоно, заһабарилагдана. Тэдэнэй 18 мянганиинь - эдэ можо хизаарнуудай гү, али ай­магуудай мэдэлэй барил­ганууд болоно. Эдэ бүгэдэ бидэнэй можо хизаарнууд­тай болон гүйсэдхэхы за­сагай бүхы зургаануудтай хамта ажаллаһанай ашаар лэ бүтэнэ. Долоон хоног бүхэндэ бидэ сугларнабди, амбан захирагша бүхэн, сайд бүхэн өөрынгөө можо хи- заартахи барилга бүхэнөө мэдэнэ», – гэжэ тэрэ элидхээ.

«Үндэһэн түлэбүүдээр бүхы барилганууд бодхоог- доно: үндэһэн «Соёл», «Элүүрые хамгаалалга», «Болбосорол», мүн хар­гынуудые болон байрын гэрнүүдые барилгын түлэбүүдээр ажал хэрэгүүд үзэгдөөгүй үргэн хэмжээн­дэ ябуулагдана. Соёл – энэ арадай сэдьхэл, тиимэһээ үндэһэн «Соёл» түлэбөөр манда 12 иимэ номой сан нээгдэнхэй. Хүдөө нютагта амидаралай шанар хубилна, һанаа бодол, оршон юр­тэмсэдэ хандалга хубилна. Энэл байгша ондо үндэһэн түлэбөөр бидэ хүдөөгэй 23 соёлой байшан, эдиршүүлэй урлалай гурбан һургуули һэльбэн шэнэлээбди, авто­клубууд худалдан абтагда­на», - гэжэ Буряад орондо үндэһэн түлэбүүдэй яажа бэелүүлэгдэжэ байһан тухай Алексей Цыденов хөөрэжэ үгөө.