Ниигэм 21 jun 2023 966

Багшын уялга - үнэн сэхээр

Yндэр Саяан уулын хормойһоо уг изагуураа залгуулан, тойроод байһан Тоёо аршаан булагтай түүхэтэ Тооро нютагһаа уг гарбалтай Шобоева Светлана Афанасьевна июнь һарада жабхаланта 60 наһанайнгаа ойн баярые тэмдэглэнэ.

© фото: Элшэтэмэ Оюунай гэрэл зураг

1963 ондо зунай хаһада нуга тал­майнуудай гоё, һайхан сэсэгүүдээр бүрхөөгдэжэ байһан сагта, июнь һарын хоёрдохи ээлжээнэй эхилхэ үеэр Афанасий Занаевич ба Анто­нина Гундыновна Ошоровтоной гэр бүлэдэ тээли басаган Светлана түрөө бэлэй. Зулгы һайхан нажарай дулаа­ниие бэедээ шэнгээжэ, хүхюутэй, до­рюун басаган үдэр бүри аба эжыгээ баясуулан, томо боложо, 1970 ондо Тоорын дунда һургуулиин богоһо алхажа, 1-дэхи ангиин һурагша болоо юм.

Һургуулиин шаби ябаха сагтаа эрдэм номдоо бэрхэ байхын хажуу­гаар аймаг дотороо болодог хэмжээ ябуулгануудта эрхимээр хабаададаг байгаа. Олон мүрысөөнүүдтэ ангиингаа нэрэ хүндые хамгаалжа ябаа. Гуурһа барижа, ульгамаар бэшэдэг, биирээр уранаар зурадаг хадаа ха­нын сониниие бэедээ даажа бүтээдэг һэн. Светлана Шобоева уян нугархай бэетэй байжа, бүжэг хатарта хабаа­дажа, олоной нюдэ баясуулдаг бай­гаа бшуу. Ехэ харюусалгатай, һонор ухаатай, шуран, олониитын ажалда бэрхэеэ харуулжа, тэрэ һургуулиин­гаа пионерскэ болон комсомольско эмхи зургаануудай гэшүүн боложо, тимуровска бүлгэмэй түрүүлэгшээр ябаһан.

1980 ондо эрхимээр Тоорынгоо дунда һургуулиие дүүргэжэ, синус, косинус заалгажа ябаһан Балдош­кинов Доржо Ширипович багшын­гаа заабаряар Доржи Банзаровай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй багша­нарай ехэ һургуулиин тоо бодолгын болон физикын таһагта ороо. Оюутан ябаха сагтаа баһал өөрынгөө эрмэл- зэлээ харуулжа, хүнэй хойгуур ябан­гүй, одо мүшэн мэтэ гэрэлтэжэ, шэ­лэһэн мэргэжэлэйнгээ хатуу шэрүүн заршамуудые ухаандаа шэнгээн, дээдэ һургуулияа эрхим бэрхээр тү- гэсөө. “Түрэһэн газартаа туһатай байха” гэһэн үгэнүүдэй ёһоор тэрэ Тоорынгоо һургуулиин богоһо багша гэһэн нэрэ зэргэтэйгээр алхажа, ажа­лайнгаа баян намтар эхилээ.

Гэхэтэй хамта самбарай хажууда байжа, тоо бодолгын хэшээл заахын­гаа урда тээ Светлана Афанасьевна пионервожата болон хамтын бай­рын (интернат) хүмүүжүүлэгшээр ажаллаа. Гушан зургаан жэлэй тур­шада урагшаа һанаатай, урма зориг­той багша нютагайнгаа хэдэн үеын дальбараануудта эрдэм номой дабаае дабуулжа, жэгүүртэ хүлэгыень далижуулан, ажабайдалай үргэн хар­гы замда гаргаһаниинь сэнтэй.

«Светлана Афанасьевна – сагаан сэдьхэлтэй, эрилтэ ехэтэй багша. Хо­дол урагшаа тэгүүлдэг, талаан ехэтэй хүтэлбэрилэгшэ, шэнэ һонин, мүнөө үеын онол аргануудые нэбтэрүүлдэг, олон залуу багшанарай заабаришан. Хэшээл бүхэнөө заншалта бэшээр үн­гэргэхэ, һурагшадта өөрынгөө ханда­са харуулжа оролдоходонь, ажалынь удха түгэс байжа, олон үхибүүдынь, эрдэм шэнжэлэлгын хуралдаанууд­та, аймагай, уласайшье олимпиада­нуудта, мүрысөөнүүдтэ илагшад бо­лоһон. Мүн тиихэдэ ангиин удари­дагша ябахадаа, тимуровска болон экологиин шэглэлээр ехэхэн ажал ябуулдаг юм. Тоо бодолгоор хэшээлһээ гадуур үнгэргэдэг ябуулгануу­дынь һургуули дотороо заншалта бо­лоһон юм. Аймагайнгаа багшанарай бүлгэмэй эдэбхитэй гэшүүн», – гэжэ суг хүдэлһэн нүхэрынь Дышина Да­шеевна Бадлуева хэлэнэ.

Багшын нангин уялга үнэн сэхээр дүүргэжэ ябаһан Светлана Афана­сьевна гэр бүлын зурмадаһаяа тата­хаяа мартаагүй. 1984 ондо нютагайнгаа баатар хүбүүдэй нэгэн болохо Алексей Шобоевтой айлай зула ба­даруулжа, ууган басагатай болоһон. Эхын жаргал үзэжэ, хоёрдохи ба­сагаяа түрөө, тиин угаа дамжуулха, мориной жолоо татаха хүбүүтэйшье болоо. Мүнөө наһанайнгаа нүхэртэй хамта зургаан ашанар, зээнэртэ хор­мойгоо гэшхүүлэн, жаргалтай таабай, теэбеэ болонхойнууд амар амгалан ажаһууна.

Бэлигтэй бэрхэ багша Светлана Афанасьевна аймагай болон уласай, Орос Уласай Баярай бэшэгүүдээр оло дахин шагнагдаһан юм. «Орос Уласай юрэнхы һуралсалай хүндэтэ хүдэлмэрилэгшэ» гэһэн нэрэ зэр­гэдэ хүртэһэниинь ехэ омогорхомоор. Дүй дүршэлтэй багша Светла­на Афанасьевна түрэл һургуулидаа хүдэлһөөр. Захиралай һуралсалай ба хүмүүжүүлгын талаар орлогшоор ам­жалтатайгаар ажалаа үргэлжэлүүлнэ.

Хүндэтэ Светлана Афанасьевна, тэбхэр наһанайтнай ойн баяраар хани халуунаар амаршалнабди. Сэлгеэ һайхан тоонто нютагтаа хүн­дэтэй, буянтай ажалдаа амжалта­тай, гэр бүлэдөө амгалан байдал­тай ажаһуухыетнай танай нүхэд, суг хамта хүдэлэгшэд болон Тоорын дунда һургуули 2008 ондо түгэсхэгшэд хүсэнэ.

Автор: ЭЛШЭТЭМЭ Оюун

Фото: Элшэтэмэ Оюунай гэрэл зураг