Түүхэтэ хэрэг: Буряад Уласта һур харбалгаар нютаг можын түб нээгдэбэ

Буряадай тамирай түүхэдэ февралиин 20-ой үдэр орохоороо оробо. Энэ үдэр Улаан-Үдэдэ һур харбалгаар нютаг можын түб үүдэеэ сэлибэ. Бүхы Ород гүрэн дотор спортын иимэ талмай үгы гээд хэлэлтэй.

Нээлгын баяр ёһололдо үндэр айлшад олоор хабаадаһан байна. Буряад Уласта ерэһэн Ородой спортын сайд Олег Матыцин, Ородой Һур харбалгын федерациин хүтэлбэрилэгшэ Владимир Ешеев, Буряадай Толгойлогшо Алексей Цыденов гэгшэд сугларһан тамиршадые, һоригшодые, һур харбалгын ветерануудые һайхан үгэнүүдээр амаршалаа.

- Зүүн зүгэй литээр шэнэ жэлэй һайндэрнүүдэй үедэ иимэ томо спортын ордон нээжэ, тон ехэ бэлэг болоһондонь баяртайбди. Эндэ бэлэдхэл гараһан тамиршаднай бүри ехэ дүнгүүдые харуулха бэзэ гээд найдагдана, - гэжэ Олег Матыцин тэмдэглээ.

Хүндэтэ айлшанда буряад дэгэл үмдэхүүлэгдэжэ, буряад номо һуршаар тэрэ харбажа үзөө. Буряадай Толгойлогшо Алексей Цыденов баһал номо һурша гартаа барижа, яһала харбадаг болоһоноо харуулаа.

Һур харбалгада түрүүшынгээ амжалтануудые туйлажа, “Спортын мастер” болон “Уласхоорондын классай спортын мастер” гэһэн нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэгшэдтэ үнэмшэлгэнүүд болон тэмдэгүүд барюулагдаа. Уласай Хүндэлэлэй болон Баярай бэшэгүүд Буряадаа холо ойгуур сурхуулжа ябаһан тамиршадта, һур харбалгын ветерануудта барюулагдаа. Олег Матыцинай хэлэһээр, спортын нэгэ зүйлөөр иимэ олон нэрэ солотой хүнүүдэй суглараад байһые үшөө хаража үзөөгүйб.

Олимпиин наадануудай мүнгэн медальда хүртэгшэ Инна Степанова, Олимпиин 4 нааданда хабаадагша Бальжинима Цыремпилов гэгшэд мэргэн годлинуудаа табижа, түбые нээһэн байнад.

Түбэй гол талмай 78 метр утатай. Гурбан дабхарта байшандань хубсаһа хунараа һэлгэхэ, бэеын тренажёрнуудай, эмнэлгын, һоригшодой амарха таһалганууд түбхинэнхэй.

Иимэ һаруул, дулаан гэр байратай болоһондоо, бүхы тамиршад баяртайгаа мэдүүлнэ. Ород гүрэнэй Һур харбалгын федерациин хүтэлбэрилэгшэ, 1988 оной Олимпиин наадануудта хүрэл медальда хүртэһэн Владимир Ешеев баһа хүхижэ байһанаа мэдүүлнэ.

- Иимэ ордон бариха тухай 40 гаран жэлдэ һанаашалан байгаабди. Мүнөө һарбайһандаа хүрэхэдөө, тамиршаднай бүри һайнаар харбадаг, ехэ дүй дүршэлтэй болоһой гээд хүсэхэ байнаб. Олимпиин наадануудта 70 метр зайда харбадаг юм. Энэ зайда 20 щит дээрэхи сагаалса руу нэгэ дороо 100 хүнүүдэй харбаха арга олгогдоно. Мүн богони зайда харбахын түлөө 64 щит бэлдэгдэнхэй.

Ганса Буряадай тамиршад эндэ бэлэдхэл хэхэ бэшэ, мүн бүхы Ород гүрэнэй можо, хизаарнуудай команданууд Улаан-Үдэ ерэжэ, һорилго хэхэеэ түсэблэнэ. Ородой суглуулагдамал командашье ерэжэ магадгүй. Мүн тиихэдэ бүхэроссиин болон уласхоорондын хэмжээнүүдые угтан абаха аргатай, - гэжэ Владимир Ешеев хөөрэнэ.

- Энэ томо ордондо үбэл зунгүй бэлэдхэл хэхэ ар­гатайбди. 30-40 метр зай- да харбаад, һүүлдэнь 70 метртэ һайн дүн харуулжа шадахагүйш гэжэ ойлгохо хэ­рэгтэй. Энэ ушарта Ородой суглуулагдамал командын бүридэлдэ оруулагдаһан тамиршадые хари гүрэндэ эльгээжэ, һорилго хүүлдэг. Теэд ургажа байгаа тамир­шад яаха болоноб? Мүнөө иигэжэ һанаагаа зобохоёо болихомной, - гэжэ Инна Степанова хэлэнэ.

Эрэмдэг бэетэй тамиршад түбтэ һаадгүй ороод, бэлэдхэл хэхэ аргатай. Тусхай хэрэгсэлнүүд бүхы залнуудта, таһалгануудта тодхогдонхой.

- Бидэ ехэл баяртай байнабди. Иимэ гоё газарта һорилго хэхэбди. Иимэ залгүй байхадаа, зунай халаанда бэлэдхэл ехэ орой эхилдэг һэмди. Харин мүнөө дулаан газарта, үбэлэй янгинама хүйтэндэшье харбаха аргатай болобобди, - гэжэ мэдээжэ һоригшо Баир Шигаев хэлэнэ.

Сугларагшадай урда буряад номо һуршаар харбадаг тамиршад, Ородой суглуулагдамал командын гэшүүд, эрэмдэг бэетэй харбагшад дүй дүршэлөө харуулжа, бултаниие баярлуулаа. “Байгал” театрай артистнар бэлиг талаанаа харуулжа, тамиршадые амаршалһан байна.

Гүрэнэй һоригшо Сэсэг Доржиевагай хэлэһээр, эндэ олон тамиршад һорилго хэхэ юм.

- Бултаниие багтааха. Эдир болон залуу тамиршадта тусхай саг үгтэхэ. Манай урдаа хараха тамиршаднай нэгэ үдэрэй туршада хоёр дахин бэлэдхэл хэхэ гээд түсэблэнэбди. Буряад үндэһэн номо һуршаар харбадаг хүнүүднай баһа өөрын сагтай. Үглөөнһөө орой үдэшэ болотор талмай эзэлээтэй байха, - гэжэ Сэсэг Петровна хөөрэнэ.