Бэлигтэй һоригшо: Дулзэн Бабудоржиев байгша онда 80 наһанайнгаа ойн баяр угтажа байна

СССР-эй спортын мастер, Россиин болбосоролой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, Буряад Уласай габьяата һоригшо, Буряадай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, Хориин аймагай Хүндэтэ эрхэтэн Дулзэн Дондокович Бабудоржиев байгша оной август һарада 80 наһанайнгаа ойн баяр угтажа байна.

Дулзэн Дондокович хэбэд номхон Хэжэнгын аймагай Ород нютагта ажалша малша гэр бүлэдэ дүрбэн үхибүүдэй одхон хүбүүн боложо түрэһэн юм. Хэжэнгынгээ дунда һургуули амжалтатай дүүргээд, сэрэгэй алба гараад, 1971 ондо Доржо Банзаровай нэрэмжэтэ Буряадай Гүрэнэй багшанарай дээдэ һургуулиин бэе тамирай багшын таһаг түгэсхөө һэн. Тэрэл жэлдээ Хориин аймагай тамирай һургуули ударидажа эхилээ. Тэрэ гэһэнһээ хойшо гүлмэр залуу хүбүүд боксоор һонирхожо, хожомынь Буряадаа холо ойгуур суурхуулха шабинар ургажа гараа. Дулзэн Дондоковичой шабинарынь олон. Амжалта туйлаһан тамиршадыень нэрлэбэл, СССР-эй спортын мастер Бадма Батуев, БатоМүнхэ Ванкеев, Матвей Цындыжапов, Тамир Галанов болон бусад. Шабинарынь СССР-эй, Россиин, Европын, Дэлхэйн, Олимпиин наадануудта амжалтануудые туйлаһан, багшынгаа нэрыень дээрэ үргэжэ ябаһан.

Гүрэнэй талаһаа хэһэн ажалынь үндэрөөр сэгнэгдэжэ, 2013 ондо Дулзэн Дондоковичто Россиин спортын яаман «За заслуги в развитии физической культуры и спорта» гэһэн шагнал барюулһан байна.

Хэдэн жэлэй саана Дулзэн Дондокович «Буряад-ФМ» радиодо урилгаар ерэжэ, тамирай зүйл бокс гээшэтэй хаана танилсаһанаа иигэжэ хөөрэһэн юм:

- Табадахи ангида оротороо бокс гээшые дан тиимэ һайн мэдэхэгүй байгааб. Багашуул хадаа барилдажа, хүхилдэжэ байгаа юм аабзабди. Ородойнгоо эхин ангиин һургуули дүүргээд, Хэжэнгын дунда һургуулида ороо һэмди. Одоол тэндэ бокс гээшые мэдээб. Манай һоригшо Балдан-Доржо Базарович Рыгдылов һургуулида боксын секци бии болгоһон юм. Тэндэнь табадахи классһаа ябажа эхилээ һэмди. Олон шабинар ябагша бэлэйбди. Энэ спортын зүйл наһанайм ажал болоо ха юм даа. Москвагай физкультурын институдта ороод һуража байтараа, Украинада сэрэгэй албанда татагдажа, гурбан жэл соо алба хааха үедөө боксоор спортын мастер боложо гарааб.

Хориин аймагта удаахан ажаллааб. Тэндэ бэрхэ үхибүүд байха даа. Советскэ Союзай бокс яһала һайн байгаа, мүнөөшье болотор бэрхэ һоригшод тэрэ сагай һургуули дээрэ үндэһэлжэ, шабинараа һургана. Байгаалиһаа тамир һайтай үхибүүдые суглуулжа, тэдэнһээнь шалгардаг, шуран түргэн хүбүүдыень саашань һорихош. Олонхи ушарта боксоор бэеэ һорихо дуратай хүбүүд лэ үлэшэдэг. Жаа жуу ябаад болидог зон ямаршье тамирай зүйлдэ байхал даа.

Шабинь, боксоор Уласхоорондын спортын мастер Бато-Мүнхэ Ванкеев:

- 1991 ондо республикын мүрысөөндэ ерэхэдээ, Дулзэн Дондоковичтой тон түрүүшынхиеэ уулзааб. 1992 онһоо хото город ерээд, 24-дэхи лицейдэ боксын зал ороходом, хон-жэн, саана нэгэ хүн буряадаар дуу дуулажа байгаа. Ошоод харан гэһээмни, нюргаараа үүдэн тээшэ зогсонхой нэгэ хүн дуулана. Мэндэшэлхэдэм, “Хэн гэжэ нэрэтэйбши?”- гэбэ, би: “Бата-Мүнхэб”- гэхэдэм, “Маруся?” - гэжэ һураба. “Үгы, Бата-Мүнхэ”, - гэхэдэм, “Маруся?”- гэжэ наадалжа намайе байгаа бэлэй. 9-дэхи ангияа дүүргээд, Дулзэн Дондоковичто ошожо һорилго хэхэш гэжэ баабаймни хэлээ һэн. Эсэгэмнай 1991 ондо түрэлөө хубилгаа һэн. Тиигэжэ танилсаад, һорилго хэжэ эхилээ һэмди. 24-дэхи лицейдэ тренировкодоо ерэхэдэм, ямар олон зон ябадаг байгаа гээшэб. Үдэрэй гурбан сагта ерэдэг үхибүүд нэгэ ханаһаа нүгөө хана хүрэтэр дүүрээд байха. Заримдаа багтажа ядахаш. Тиигэбэшье булта эбтэйгээр һоригшынгоо үгыень дуулаад, хэхэ гэһэн даабарииень дүүргээд байгша һэмди. Манай һоригшо Дулзэн Дондокович зангаараа ехэ даруу, номгон, энеэдэтэй, шог зугаатай.

Дулзэн Дондокович наһан соогоо олон зондо туһалһан, ехэ харюусалгатай, найдамтай нүхэр гэжэ тэрэнэй шаби байһан Бадма Батуевай эгэшэнь Светлана Батуева-Шойжонова иигэжэ дулаахан үгэнүүдээр дурсана:

- Манай хүндэтэ Дулзэн Дондокович Бабудоржиев 80 наha хүрэжэ, бултыемнай баярлуулжа байна. Манай гэр бүлэдэ ехэ хүндэтэй хүн. Эсэгымнай наhа бараhанай hүүлдэ гэр бүлын hайндэрнүүдые тэмдэглэхэдээ, эсэгынгээ hуурида hуулгажа хүндэлдэгбди. Дүү хүбүүнэймнай тренер. Бадма - мэдээжэ шабинарайнь нэгэн гээшэ. 2021 оной май hарын 6-да Хори нютагта боксын шэнэ зал нээгдэжэ, Бадма Батуевай нэрэ олгуулагдаһан байна. Гушаад жэлэй саана гэнтын аюулаар наһа бараһан манай дүү хүбүүнэй нэрэ Хори һууринай нэгэ гудамжада олгохо талаар ажалые Дулзэн Дондокович ударидажа, нютагтамнай шэнэ нэрэтэй гудамжа бии болгоо бэлэй. Мүн ДЮСШда нэрыень нэрлүүлhэн түүхэтэй. Хүндэтэ Дулзэн Дондоковичой ашаар бэрхээр манай нютагта боксын олон тамиршад дээшээ урган гараа. Бэлигтэй тренер, хүн талаараа ехэ hайн, шог зугаатай, хүнгэн сэдьхэлтэй, үхибүүдтэеэ үгөө ойлголсоходоо бэрхэ гэжэ булта зон тэмдэглэхэ байха. Манай Бадма багшаяа hажааhан абари зантай байhан гэжэ hанадагбди. Хүндэтэ Дулзэн Дондоковичой хэжэ ябаhан ажалынь үргэлжэлhөөр, үри хүүгэдынь, аша зээнэрынь олон даа, шабинар тамиршадшье олон бии ха юм. 80 наhые дабажа гараhандань ехэ баярлажа, бурханай үгэhэн наhа дүүрэн эдлэхэнь болтогой гэжэ үреэнэм.

Дулзэн Дондокович бүхы наһаяа тамирай эгээл һайхан зүйлнүүдэй нэгэн болохо боксдо зорюулжа, тоолошогүй олон шабинарые ургуулжа, олонииень тамиршанай үргэн харгыда гаргаһан байгаа.