Суутай багшаяа дурсаа

Валерий Манзаракшеевич ганса Буряад орон соогоо бэшэ, мүн бүхы Ород гүрэн дотор суутай байгаа юм. 40 гаран жэлдэ барилдаашадай һоригшоор хүдэлжэ, олон мэдээжэ тамиршадые бэлдээ. Ажабайдалай орёо харгыда ороод ябаһан олон хүбүүд, басагадые далижуулаа, зүб харгыда оруулһан байна. Хажуугаарнь олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдтэ тамирай талаар һонирхолтой мэдээсэлнүүдые, бэрхэ аза талаантай һоригшод, тамиршад тухай материалнуудые бэшэжэ, нэрэ солыень дээшэнь үргэжэ ябаа.

Валерий Сыдеевтэ зорюулагдаһан мүрысөөн 2-дохиёо болоно гээд хэлэлтэй. Хорон хамшаг үбшэнһөө боложо, хоёр жэлэй хугасаада тэмсээн эмхидхэгдээгүй.

- Энэ мүрысөөн ехэ удха шанартай. Юуб гэхэдэ, тус чемпионадай дүнгөөр Буряадай суглуулагдамал команда бүридхэгдэхэ. 24 наһа хүрөөдүй тамиршаднай февралиин һүүл багаар Якутск хото ошожо, Алас Дурна зүгэй федеральна тойрогой мүрысөөндэ Буряад ороноо хамгаалха, - гэжэ Буряадай Барилдаанай федерациин хүтэлбэрилэгшын орлогшо Жамсо Лхамажапов мэдүүлнэ.

Валерий Сыдеевэй шабинар, түрэлхидынь, нютагаархидынь мүрысөө эмхидхэлгэдэ ехэ туһа үзүүлһэн байна гээд хэлэлтэй. Улаан-Үдэдэ ажаһуудаг Түнхэнэй аймагайхидай “Саяан” гэһэн ниитын бүлгэмэй хүтэлбэрилэгшэ Баир Борисович Турбяновай хэлэһээр, Валерий Манзаракшеевич урдаа хараха хүнүүдэй нэгэн байһан юм.

- Ехэ эдэбхитэй хүн байгаа. Манай “Саяан” бүлгэм байгуулгада аргагүй ехэ нүлөө үзүүлһэн. Нютагайнгаа зоной ямаршье хэмжээ ябуулга эмхидхэхэдэнь, ерээд лэ туһалжа байгша һэн. Валерий Манзаракшеевичэй һанамжа үүсхэлээр бидэ ямар олон хэмжээ ябуулга үнгэргэжэ, нютагаархидаа баярлуулаа гээшэбибди. Мүнхэ дурасхаалайнь мүрысөөнэй болоходо, хабаадангүй байжа шадаагүйбди. Бүлгэмэй 10 гаран хүн эндэ ерээд, дэмжэжэ байна, - гэжэ нээлгын баяр ёһололой үедэ Баир Турбянов хэлэбэ.

Валерий Сыдеев Түнхэнэй аймагай Галба һууринда түрэһэн намтартай. Түрэл нютайгань хүн зон, Галбын һургуулиинхид өөрын шангуудые түрүү һуури эзэлэгшэдтэ барюулаа. Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамалнууд Инна Ивахинова, Николай Дашеев, Александр Бардунаев, “Бурятмяспром” бүлгэм, “Динамо” гэһэн тамирай ниитын клуб, Яруунын аймагай Үльдэргэ һууринай түрэлхидынь шангай һуури эзэлэгшэдтэ мүнгэн шангуудые бэлдээ.

Дүтын түрэл болохо Ольга Сотникова (Базарова) Валерий Манзаракшеевичэй гэрэл зурагуудай, видео-буулгабаринуудай баян абдарые уудалжа, һонирхолтой түүхэтэ фильм бүтээгээ. Үдэрэй хугасаада сугларагшад тэрэниие һонирхон хараа. Мүн суутай һоригшын хүртэһэн шангууд олоной үзэмжэдэ табигдаа.

Буряадай залуу тамиршадай бүхы түрүүшүүл мүрысөөндэ  хабаадажа,  10 шэгнүүртэ эрхимүүдые элирүүлээ. Баир Баяндуев, Владимир Ринчинов, Борис Баршуев, Саян Жигзымаев, Цырен Дугаржапов, Чингис Цыренжапов, Максим Судаков, Аюр Нимаев, Илья Жибалов болон Чингис Балжимаев гэгшэд өөр өөрын шэгнүүртэ шалгаржа, чемпионой нэрэ зэргэнүүдтэ хүртөө.  

“Эрхим барилдаашан” гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэдэ 61 килограммай шэгнүүртэ түрүүлһэн Владимир Ринчинов хүртөө.

Валерий Манзаракшеевич Буряад Уласта арадай наадануудай эхи табигшадай нэгэн байһан юм. Бүхэ барилдаанай, буряад номо һуршаар харбалгын, мори урилдаанай мүрысөөнүүдые эмхидхэһэн түрүүшүүлэй нэгэн тэрэ байгаа бшуу. Энэ ушараар мүрысөөндэ хабаадагшад буряад барилдаагаар тулалдаануудта хабаадаа.

Буянто Шадапов 3-дахи һуури эзэлхын түлөө уулзалгада Арсалан Цыдендоржиевай нюрга шоройдуулжа, хүрэл медаляар шагнагдаа. Үзөөнэй дасанай жиндаг Максим Судаков  “Балдан Брэйбун” дасанай түлөөлэгшэ Чингис Ухинов хоёр финалда уулзаһан байна. Сентябрь һарын һүүл багаар үнгэрһэн Этигэл хамбын нааданда Чингис Ухинов түрүүлжэ, олон хүнүүдые гайхуулаа һэн. Энэшье удаа тэрэ һайн барилдаа харуулаа. Теэд финалда Максимда шүүгдээ. Тиигэжэ Максим Судаков абсолютна чемпионой нэрэ зэргэдэ хүртөөд, 10 мянган түхэриг шан абаа.  

Валерий Сыдеевэй наһанай нүхэр Мэдэгма Жанаевна, Чингис, Баир болон Туяна үри хүүгэдынь мүрысөө эмхидхэлгэдэ туһа хүргэгшэдтэ баяр баясхаланаа мэдүүлнэ.