​Хулгана жэлээ хурылан угтажа

Алексей Жилинэй гэрэл зураг

Февралиин 24-эй үглөөнэй наранай түрүүшын элшээр Буряад ороноймнай дэбисхэр дээрэ ама сагаан хулгана жэл бууба. Энэ ушараар бүхы дасан дугануудта Сагаалганай хуралнууд эхиеэ абажа, мүн хаа-хаанагүй найр наадан наярба.

Дамба-Даржа Заяевай нэрэмжэтэ Буддын шажанай дээдэ һургуулиин ректор Дымбрыл багша Дашибал­дановай хэлэһээр, зүүн зүгэй литээр ээлжээтэ 12 жэл эхиеэ абаһанһаань бо­ложо, элдэб ушарнууд манай ажабай­далда тохёолдожо магад.

- Хулгана жэлдэ олоор шэнэ юумэн ушарха. Энээниие ехээр гайхангүй, тэрээнһээ айнгүйгөөр, бэедээ тааруулбал, һайн байха. Хулганадал адли шударгы, сэхэ, урагшатай ябаха хэрэгтэй, - гэжэ Дымбрыл багша Дашибалданов мэдүүлнэ.

Аяар холын 1990 ондо Буряад Уласта Сагаан һара гүрэнэй һайндэрнүүдэй тоодо ороһон байна гээд һануулая. Тус баяр ёһололой 30 жэлэй ойн баярые Буряад оромнай үндэр хэмжээндэ угтаба. Соведүүдэй талмайда, ФСК-да гоё гэгшын хэмжээ ябуулганууд олоор үнгэргэгдэбэ. Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов буряад дэгэл үмдэжэ, бүхы нютагаархидаа амаршалһан байна. Мүн буряад хэлэ­еэ мүлижэ байһанайнь түрүүшын дүн уласай ажаһуугшад үндэрөөр сэгнэн абаба. Юуб гэхэдэ, Алексей Самбуевич буряад хэлэн дээрэ хэдэн мэдүүлэл хэлэжэ, нэрьемэ альга ташалганда хүртөө. Соведүүдэй талмай дээрэ болоһон найр нааданда манай уласта ажамидардаг тува, киргиз, татар болон бусад үндэһэ яһатанай түлөөлэгшэд адли тэгшэ хабаадажа, Сагаан һараяа угтан абаба.

Үндэр тушаалта ноёд сайдуудай хажуугаар Сагаалганай һайндэрөөр Сагаан үбгэн амаршалгын үгэнүүдые зорюулһан байна. Эрхүү хотоһоо айлшаар бууһан Байгалай Жабар Үбгэн болон удмурт угтай Тол Бабай бүхы ажаһуугшадые Шэнэ жэлээр амаршалжа, найр нааданай бүхы хэмжээ ябуулгануудта хабаадана. Энэшье удаа тэдэ үреэлээ тогтообо.

Амаршалгануудай удаа арад зон найрлажа, һээр шаалгашье эмхидхэгдээ. Арбан нэгэн хүбүүд тайзан дээрэ гаража, улаан гараараа яһа хухалха үеэрнь үхибүүдшье һонирхожо, шадалаа туршаад үзэхэ юм.

Сагаалганай 30 жэлдэ зорюулагдаһан томо тоглолтодо холо ойроһоо хүндэтэ айлшад буугаа. Тэдэниие харахаяа ФСК-гаар багтахыса хүн зон сугларһан байна. Монголһоо ерэһэн “Nuans” бүлгэм болон Жаргалсайханай Чингис, Агаһаа бууһан “Амар сайн” театрайхид, Эрхүү можын холо ойгуур мэдээжэ “Shono” рок-этно-бүлгэм болон суута Намгар сугларагшадые баясуулаа.

Буряад орондо ажаһуудаг олон тоото үндэһэ яһатад суг хамта Сагаан һараяа үглөөнэй наранай түрүүшын элшэнтэй угтаба. Иимэ ёһо заншал нэгэ жэлээр бэшэ тогтоо. Тиимэһээ, һайхан заншалаа ургажа ябаа залуу халаандаа дамжуулжа байя. Манай Буряад Уласай улам хүгжэлтэдэ, энэ аргагүйгөөр нүлөөлнэ бшуу, - гэжэ Буряадай Арадай Хуралай түрүүлэгшэ Владимир Павлов амаршалгын үгэнүүд соогоо тэмдэглээ.

Баяр ёһололой оршондо хүндэтэ ажаһуугшаднай үндэр нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэһэн байна. Дандар Аюшеевай нэрэмжэтэ хүгжэмэй гуманитарна лицейн 8-дахи классай шаби, саксофон дээрэ наададаг Михаил Лисун, 7-дохи хүүгэдэй хүгжэмэй һургуулиин шаби, лимбэ дээрэ наададаг Луиза Ишигенова, Түнхэн аймагай “Саяны” гэһэн арадай дуу хатарай ансамбль, мориной дэлһэ һүүлээр гобелен нэхэдэг Алима Цырендашиева Буряадай гүрэнэй шангуудта хүртөө. Бүгэдэ буряадуудай үндэһэн соёлой эблэлэй хүтэлбэрилэгшэ Иннокентий Егоров Алексей Цыденовтай хамта “Буряад угсаатанай урда габъяатай байһанай түлөө” гэһэн медальнуудые зүүлгэһэн байна. “Булжамуур” ансамблиин уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Людмила Овчинникова, Буряад Уласай аха захатанай соведэй гэшүүн Виктор Таханов болон дархан Бадма Тыкшеев гэгшэд медальнуудые абаа.

Сагаан һарын һайндэрнүүд үргэлжэлһөөр.