Хүдөө ажахы 16 feb 2023 566

Зэдын аймагай фермер хоморой ургамал тарина

Тамир Шагдаров манай эндэ үнинэй мартагдаһан тоһото ургамалнуудые – техническэ үлтэнэг (конопля) ба рапс элдүүрилнэ.

© фото: "Гордость Бурятии" гэһэн портал

Буряад орондо эдэ ургамалнуудые элдүүрилдэг тон ганса ажахын хүтэлбэрилэгшэ Тамир Шагдаров Зэдын аймагай Дээдэ Тори нютагта барилгашан ба хүдөөгэй эмшэнэй гэр бүлэдэ түрэһэн юм. 2001 ондо Алцагай дунда һургуули дүүргээд, Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академиин эдэй засагай һалбарида ороо һэн. 2006 ондо тэрэнээ түгэсхэжэ, «нягталан бодогшо» (бухгалтер) мэргэжэлтэй болоо. Ажалайнгаа намтар 2008 ондо «Икат» бүлгэмэй нягталан бодогшоор эхилээ. Удаань Яхад орондошье хүдэлжэ үзөө. Байгаалиин шулуунуудые болбосоруулха, барилга эрхилхэ, барилгын эд бараа үйлэдбэрилхэ талаар олзын хэрэгшье эрхилжэ туршаа һэн.   

Тамирай бага байхада, хүгшэн эжынь хүүгэд наһанайнгаа хүндэ хүшэр байһан тухай хөөрэхэдөө, дайнай һүүлээр үлтэнэг болбосоруулгын заводто хүдэлдэг байһанаа дурдадаг һэн. Томохон болоһон үхибүүд талаар ургамал суглуулжа тушаадаг байгаа. Тэрэнь болбосоруулагдажа, ооһор, аргамжа, мушхамал г.м. бүтээгдээд, бүхы гүрэн соогуураа тараагдадаг һэн ха.  

Тамир иимэ үйлэдбэри нээбэл, ямар гээшэб гэжэ бодоод, СССР-эй үеын ном һудар, сонин сэдхүүлнүүдые иража шудалаа, мүн мүнөө үеын технологинуудые, оньһон түхеэрэлгэнүүдые шэнжэлжэ үзөө. Тиигэжэ 2020 ондо фермерскэ ажахы бүридхэжэ, Оёор нютагта бааза худалдажа абаа, газар хүлһэлөө. Удаань шэнэ үеын техникэтэй болоод, ажалаа ябуулжа эхилээ. Түрүүшын хоёр жэлдэ имагтал газараа элдүүрилхэ хэрэг гараа: хахалһанайнгаа һүүлээр зүб мүрөөр үтэгжүүлхэ, болбосоруулха ёһотой байгаа бшуу.    

2022 ондо Зэдын аймагта 400 шахуу гектар талмай дээрэ тоһото ургамалнууд: рапс, үлтэнэг таригдаа.

Техническэ үлтэнэг бүхы дэлхэй дээрэ ехэ эрилтэтэй болоод байна. Тэрэнэй      хэрэглэмжэ улам үргэн болоһоор. Хлопок ба бусад хэмэл материалнуудые орлохо талаар эгээл тааруу гэжэ тоологдоно.  

Бодомжотойгоор ажаллабал, байгаалида харша нүлөө үзүүлхэгүй үйлэдбэриин үндэһэн боложо үгэхөөр: үлтэнэгөөр хуйха орлохо материал бүтээхэ арга боломжо бии. Тэрээгээрнь нэгэ удаа хэрэглэгдэхэ амһарта ба туламуудые хэжэ болоно.

Ажахыдаа дүшөөд хүниие ажаллуулжа, салин түлэжэ байһан фермерэй саашанхи түсэбүүд олон. Ургамалаа хүсэд болбосоруулһанай удаа наймаалха газарнуудые тодорхойлхо талаар ажал ябуулха хэрэгтэй.  

Фото: "Гордость Бурятии" гэһэн портал