433
...Манай Үлэгшэн нютагай шүлэгшэн, журналист Михаил Мункожапович Гончиков “Поэт” гэжэ шүлэг М.Самбуевта зорюулан бэшэһэн юм.
Хара багаһаа
Хара ажал таняад,
Хилээмэ амсаһан
Хара хүлһэеэ мэдэрээд,
Хара хүбүүн хүбшынгөө
тайга соо
Хүн боложо үндэрлөөл.
Эжыгээ дахажа,
Эрхэ, бэрхэ һураал,
Эреэгшэнэй hүөөp лэ
Эдеэлжэ хүдэржөөл.
Мэлс - малшадай поэт,
Мэлс - залуушуулай поэт,
Мэлс- ангуушадай поэт,
Мэлс - дурасхаалай поэт,
Мэлс - арад зоной поэт.
Манай Үлэгшэнэй басаган Дулма Бальчиновна Очирова намда М. Самбуевтай танилсаһанаа иигэжэ хөөрөө һэн: «Санага нютагһаа ургажа гараһан поэт, түрэл хизаарайнгаа гоё һайхан байгаалиие, баян дэлгэр сэдьхэлтэй хүнүүдые магтан бэшэһэн хүнтэй танил байһандаа золтойб. Залуу оюутан ябахадаа, тэрээнтэй Улаан- Үдын сэсэрлиг соо танилсаа һэм. Набтаршаг бэетэй, харахан үһэтэй, онигоршог хара нюдэтэй хүбүүн бэлэй. Уулзахадаа, ходол уринаар энеэбхилжэ, шог зугаагаа дэлгэжэ ябаха. Бүхы хараһанаа, үзэһэнөө нюунгүй тэрэ зандань шүлэглөөд хэлэдэг һэн. Нэгэ дахин ерэхэдээ, шамда «Үлэгшэнэй басаганда» гэжэ шүлэг бэшээб гэдэг бэлэй.
Буряадаар тэрэ шүлэгынь мүнөө үгы, харин ород хэлэн дээрэ Константин Румянцевай оршуулһан шүлэг 1967 ондо газетэдэ хэблэгдээ һэн. Намда тэрэ дуратай байгаа гэжэ би һанадагби. Ехэл бэрхэ, һайхан сэдьхэлтэй хүн һэн. Сагһаа урид наһа бараһандань шаналмаар байдаг даа».
М. Самбуев талаан бэлигэйнгээ эгээл бадаржа байхада, энэ дэлхэйе орхижо ошоһониинь харамтай. Гэбэшье тэрэнэй хонгёо шүлэгүүд соностоһоор, олон тоото дуунуудынь дуулагдаһаар. Тэрэ олон тоото шүлэгүүдээрээ, поэмэнүүдээрээ болон сонедүүдээрээ Буряад орон соогоо сууда гаража, олон номуудаараа нэрээ мүнхэлөө. Манай нютагай согтой бэрхэ, бэлигтэй хүбүүгээр омогорхон, түрэһөөр 80 жэлэйнь ойдо бишье дурасхаалдань зорюулжа, шүлэг бэшээб.
Бага наһанһаан эхилжэ,
Буряад шүлэгүүдыетнай уншааб,
Багшамни намда хододоо
Бэлиг тухайтнай хөөрөө.
Зунай сагта дуратай
Залуу ябаат, Мэлс,
Заяа хубитай байһандаа,
“Захааминай гургалдай” гүүлээт.
Хадата түрэһэн нютагһаан
Хэды холо байгаашье һаа,
Ходол тоонтоёо һанажа ябаат,
Хабарай ерэхые хүлеэжэ ядаат.
Орон нютагтаа,
түрэл байгаалидаа
Олон шүлэгүүдээ зорюулаат,
Арад зоной һанаа сэдьхэлдэ
Алтан зула боложо мүнхэрөөт.
Бадма-Ханда ГУЛЯЕВА
