​Янжима бурханда айлшалаад...

Оюун эрдэниин дээжэ-сэнхир номин үнгэтэй һайхан зүүдхэл хүзүүндээ, шэхэндээ, хургандаа үмдэжэ, номиншуу үнгэтэй, хээ угалзануудтай плати үмдэбэ. Норжима Жаповна һэгшэнги. Янжима бурхантай мүнөөдэр уулзахань ха юм. Хатардаг, дуу шүлэгтэ дуратай Янжима бурханда хүнгэн зохидоор хубсалаад, зүүбшэ шэмэгтэй ошохо дурань аргагүй хүрөөл даа.

Гэрэл толи соо өөрыгөө хараба. Гэрэй, ажалай хэрэгүүдээр гэнжэлүүлшөөд ябадаг эхэнэрэй эсэнхэй сусанхай нюурай орондо ялалзаһан нюдэд, ошо бадаргаһан шарай үзэгдэжэ, досоонь үер баяр түрүүлбэ.

“Мүнөөдэр нэгэ онсо үдэр болохо гээ гү даа. Һобин татаад һонин. Зай, ябаһуулши”, – гээд, эрьелдэхэдэнь, бэень хүнгэн, бүри ниидэһэйб гэмэ... Шэнгэн модотой ой соогуур өөдөө гаража ябахадаашье, һаруул һайхан, үзэгдөөгүй оршон руу ороһондол...

Хүрэхэ газартаа хүрэжэ, томо хүмэг шулуун дээрэ урлал һайханаар харагдажа байһан Янжима бурханда һүгэдөөд, нара зүб гурба дахин гороо хэбэ. “Бурханһаа ходо юумэ эрижэ ябангүй, дээдын хүсэнүүд мандажа байг гээд лэ мүргэһүү. Тиихэдээ өөрын хүсэлнүүд бэелдэг ёһотой”, - гээд һанана.

Бүлэг аяншалагшад, тэдэнэй тоодо үхибүүд олоороо дүтэлбэ. Һонирхон харана, үргэл хэнэ. Ород хүүгэд сооһоо нэгэ басаганиинь илангаяа һонюуша хэбэртэй хэлэбэ: “Би хатаршан болохо хүсэлтэйб. Энэ бурхан хатаршан болоходом туһалха гү?” - гээд, юундэшьеб Норжима Жаповнада хандажа асууба.

Наһаараа хүүгэдэй эмшэнээр хүдэлһэн Норжима Жаповна үхибүүдтэ анханайшье налархай, мээхэй юм. Үбдэһэн хүүгэдэй сээжые шагнажа, ямар эм дом уулгахыень заажа, үдэрые үнгэргөөд, гэртээ ерэхэдээ, Отошо бурхандаа заатагүй мүргэдэг. Үглөөгүүрынь зальбаржа һууха сүлөөгүй хадаа мүн лэ тарнииень уншаад, хүрдэеэ эрьюулээд гарадаг. Мүнөө нютагтаа ээлжээтэ амаралтада ерээд байхадаа, Янжима бурхан хүүгэдые илангаяа харгалзадаг гээд этигэхэ дураниинь хүрэбэ.

-Хаанаһаа ерээбта, хэн гэжэ нэрэтэйбши? – гэжэ тэрэ басагаханһаа зулгыханаар асуухадань, Хяагтаһаа ерээбди, Настя гэжэ нэрэтэйб гэбэ.

Норжима Жаповна Янжима бурхантай холбоотой домог абьяастайгаар хөөрэжэ захалба. Игорь Мухановай “Дождь из цветов» гэһэн ном соо уншаһанаа түрүүн дурдаба. Эсэгын дайнай үедэ нэгэ буряад сэрэгшэнэй ябадал тухай. Сэрэгшын унтажа хэбтэхэдэнь, Янжима бурхан зүүдэндэнь үзэгдөөд, эндэһээ түргэн яба гээ. Үнэхөөрөө бодоод, нэгэ модоной тухай саашалаад байхадань, унтариин сарайнь бомбодуулшаба.

Гансаараа амиды үлөөд байхадань, дивизиин албанай хүн тэрэ буряадһаа асууба.

- Хэн шамайе сарайһаа гара гээб?

- Дакиня Янжима.

- Тэрэш хэн юм, хэдытэй юм?

- 2500 наһатай.

- Юугээ хэлэнэш? Хаана байдаг юм?

- Тэнгэридэ...

- Янжима бурхан хүүгэдгүй айлнуудые хүүгэдтэй болгодог, уран һайханда дуратай, ирагуу найрагшадые, дуушадые, хатаршадые дэмжэдэг, - гээд, Норжима Жаповна саашань хөөрэжэ байтараа, жэгтэй юумэ обёоржорхибо.

Хабтагай шулуун дээрэхи Янжима бурханай дүрын хажууда... ута һахалтай, тулгууртай Сагаан Үбгэн бии болоод, нэгэ хургаяа амандаа абаашажа, “Хүрөө болоо!” гэһэндли тэмдэг үгэжэ байба. Норжима Жаповна гайхаһандаа ээрэн алдаад, тэрэ дары хахад үгэ дээрээ зуг татажа, дуугай болошобо. Сагаан Үбгэнэй дүрэшье хайлан тунашаба.

Хүүгэд тэрэниие асуунгяар шэртэнэ. Теэд тэдэндэ юун гэжэ тайлбарилха байгааб...

Эрьелдээд, саашаханаа ошожо, һандали дээрэ һууба. Юу болоһыень дахин дахин ухаандаа эрьюулнэ, үнэншэжэ ядана. Үнэхөөрөө би гүб гэһэндли, бэеэ шэмхээдшье, платиингаа хормой эмэрюулээдшье үзэнэ.

“Та Сагаан Үбгэниие хараа гүт?” - гээд, үхибүүдһээ асууха дураниинь эжэлүүдгүй хүрэбэшье, бэеэ бариба. Үхибүүд обёороо һаа, өөһэдөө хэлэхэ һэн бэзэ.

“Шэдитэй газар байна даа, нютагни. Шашаг шаляагүйгөөр, дуугай даамайгаар ябагты гэбэ гээшэ ха. Үглөөгүүр юун гэтэрээ һэгшээ һэмбиб. Жэгтэй үзэгдэл харахаб гэжэ мэдэжэ байһандли. Нарин хэшээл абаба хаб”, - гээд, бодохысо бодон, Янжима бурханай оршолон соо сэдьхэлээрээ тунан хайлашаһандал мэдэрэлдэ абтана...