Соёл уралиг 16 jul 2021 689

Түлхисэ үгэхэ түлэб

Буряад хэлэ хүгжөөлгын гүрэнэй шэнэ түлэб (программа) бэелүүлгые Буряадай Толгойлогшын хүтэлһэн комисси зүбшэн хэлсээ.

Буряад хэлэ сахилгын болон хүгжөөлгын гүрэнэй түлэб бэелүүлгын ябасые буряад хэлэнэй комисси Буряадай Толгойлогшо Алексей Цыденовэй хүтэлбэри доро зүбшэн хэлсээ. Июлиин 8-да үнгэргэгдэһэн зүблөөндэ Алексей Цыденов хэдэн даабари үгөө, тэрэ тоодо буряад хэлэ үзэхэ һуралсалай түлэбтэ заһалта оруулхые заагаа.

Һануулхада, «2021-2030 онуудта Буряад Уласта буряад хэлэ сахилга болон хүгжөөлгэ» гэһэн гүрэнэй региональна түлэб 2020 оной декабриин 28-да Буряад Уласай Засагай газарай тогтоолоор баталагдаа һэн. Түлэбэй гол зорилго – буряад хэлэ сахилга, хүгжөөлгэ болон хэрэглэлгэ үргэдхэлгэдэ нүлөөлхэ эрхэ байдал байгуулха болоно. Түлэб хоёр шатаар бэелүүлэгдэхэ: 2021 онһоо 2024 он болотор, тиигээд 2025 онһоо 2030 он болотор мүн.

- Шэнэ үеын һуралсалай номуудые болон үзэхэ хэрэгсэлнүүдые байгша ондо зохёон хэблэхэ, нэбтэрүүлхэ ёһотойбди. Ерэхэ жэлһээ эхин һургуулиин багшанарые, буряад хэлэ зааха эрхэтэй хүүгэдэй сэсэрлигүүдэй хүмүүжүүлэгшэдые, буряад хэлэ мэдэхэ мэргэжэлтэ сэдхүүлшэдые, хэлэ бэшэг, уран зохёол шэнжэлэгшэдые, оршуулагшадые бэлдэжэ эхилхэ гэжэ түсэблэгдэнэ, - гэжэ республикын болбосоролой сайдай уялгануудые дүүргэгшэ Валерий Поздняков мэдүүлээ.

Республикын Болбосоролой яаманда гүрэнэй түлэбые бэелүүлгэдэ, һургаха гол номуудые – 1-4-дэхи ангинуудта тоо бодолгын ба оршон тойронхи юртэмсэ үзэхэ номуудые оршуулгада шэглүүлэгдэһэн мүнгэ зөөри шэнээр хубааха гэжэ даабари үгтөө. Үшөө тиигээд мүнөө болбосоролой эмхинүүдтэ буряад хэлэ долоон хоногто нэгэл час үзэнэ, энэмнай ямаршье хүгжэлтэдэ нүлөөлнэгүй гэжэ Алексей Цыденов тэмдэглээ.

- Болбосоролой яаманда болон хотын болбосоролой буряад хэлэ үзэлгэдэ долоон хоногто эгээл багань 2 час үгэхэ, мүн баһа 10-11- дэхи ангинуудта буряад хэлэ үзэлгые һуралсалай программада оруулха асуудал хэлсээд, һаналаа дурадхахые хүлеэнэб. Англи хэлэ үхибүүд һургуулияа дүүргэтэрээ үзэнэ, харин буряад хэлэ – 9-дэхи анги хүрэтэр лэ, иимэ хандалгые хубилгаха хэрэгтэй, - гэжэ Алексей Цыденов нэмэжэ хэлээ.

Гүрэнэй түлэбүүдые хинадаг иимэл шэглэлтэй яамануудта болон захиргаануудта буряад хэлэнэй мэргэжэлтэдые саг үргэлжэ мэргэжэлээ дээшэлүүлхыень арга олгуулха гэжэ заагдаа. Мүн баһа Буряадай «Найдал» жасын анимационно студитай хамта буряад хэлээр мультфильмнүүдые буулгажа, Буряад ТВ-гээр харуулха аргануудые хаража үзэхэ даабари үгтөө.

Автор: Сэнгэ РИНЧИНОВ