"Аза хүсэл" айлшадаа урина

Үндэһэн соёлоо сахижа...

Буряад арадайнгаа аман зохёол хадагалжа ябаһан «Аза хүсэл» бүлгэмэйхид 10 жэлэй хугасаада хэһэн ажалаа тоосоото үдэшэдөө харуулха. Үндэһэтэнэй номой сангай дали доро бөөмэйлэн байгуулагдаһан энэ бүлгэм ниитын амаргүй ехэ хүдэлмэри ябуулдаг юм байна.

- Урданай сагһаа хойшо дамжан ерэһэн арадаймнай аман үгын баялиг энэ зандаа саашанхи үетэндөө дамжуулагдаһай гэһэн зорилготойгоор ажаллажа байнабди. Үнгэрһэн энэ хугасаада арадай ёһо заншал харуулһан 9 баримтата фильм буулгаабди. Түрэ хуримай, шэнэ гэрэй баярай, төөлэйн хүндэ табилга гэхэ мэтэ сэдэбүүдээр кино бүтээгээбди. Мүнөө үнгэргэгдэхэеэ байһан тоглолтын үедэ «Сагаан үнгын удха шанар» гэжэ нэрэтэй фильмһээ хэһэгүүд харуулагдаха. Нютагаархид, манай тоглолто ерэжэ харахыетнай уринабди! – гэжэ «Аза хүсэл» бүлгэмэй түрүүлэгшэ Валерия Бабкинова хэлэнэ.

Арад зонойнгоо түүхэ, соёл уралиг сахижа ябаһан бүлгэмэй хүдэлмэри хэтын хэтэдэ мүнхэрүүлэгдэбэ ха юм. Хэдэн жэлэй үнгэрхэдэ,  энэ кинонуудынь тон сэнтэй материал боложо үгэхэл.

Наһанайнгаа амаралтада гарахадаа...

Соёл уралигта эльгэтэй аад, ондоо мэргэжэлээр ажал хэһэн зон захаһаа байдаг. Наһанайнгаа амаралтада гаража, тус бүлгэмэй гэшүүн бологшод олон гээд тэмдэглэмээр.

- «Аза хүсэл» бүлгэмэй гэшүүн болоһоорни оройдоо 10 һара боложо байна. Наһанайнгаа нүхэрэй дурадхалаар иишээ ябанаб. Өөрөө мэдэхэгүй ёһо заншалнуудтаяа танилсажа, арад зондоо харуулжа байхадаа омогорхоноб. Бүлгэмэй гэшүүн болоһоор нилээд олон юумэ мэдэхэ болооб. Яһала хэрэгтэй ажал эрхилнэбди гэжэ би һананаб. Залуу һүрэгнай һонирхожо, хадуужа абаха бэзэ, - гэжэ энэ бүлгэмэй эгээл залуу түлөөлэгшэ 66 наһатай Жамбал Бимбаевич Цыбенов хэлэнэ.

Үетэнэй урилгаар

«Аза хүсэл» арадай аман зохёолой бүлгэмэй эхиндэ байһан зоной нэгэн Цызема Цыреновна Разуваева-Дандарова болоно. Тэрэ өөрөө арадайнгаа ёһо заншал һайн мэдэхэһээ гадна, аргагүй һайхан хоолойгоороо уянгата дуунуудые хангюурдадаг.

- Минии үетэн, багымни нүхэр Чингис Талсабаевич Гармаев энэ ансамбльда эхинһээнь хойшо ябаһан. Нёдондо хорото үбшэндэ нэрбэгдэжэ, түрэлөө урилаа һэн даа. Тиихэдэ үшөө нэгэ үетэмни Цызема Цыреновна - энэ бүлгэмэй гэшүүн. Гааргын дунда һургуулида суг һураһан үетэдэй ээлжээтэ уулзалгада Цызема Цыреновна Разуваева-Дандарова «Аза хүсэл» ансамбльда ерэжэ хабаадалсахыемни уриһан юм, - гэжэ Ринчин Зугдырович Цыренов хэлэнэ.

Нютагһаа гадуур

«Аза хүсэл» ансамбль һаяхана, тодорхойлбол, мартын 4-дэ Новосибирск хотодо концерт-наада харуулжа ерэһэн байна. Г.Д. Заволокиной нэрэмжэтэ үндэһэтэнэй соёлой түбэй урилгаар тэдэ холын нютаг  айлшалаа.

- Ород Уласта 190 ондо ондоо арад эбтэй эетэй ажаһуудаг юм. Арад бүхэн өөрын ёһо заншалтай, үргэл мүргэлтэй, үндэһэн наадануудтай. Арад бүхэнэй үндэһэн наадан баяр жаргал асарха гэһэн нэгэ уряатай. Бидэндэ аяар холоһоо иимэ айлшад анха түрүүшынхиеэ хүрэжэ ерээ, - гэжэ түбэй захирал Александр Романцев хэлэһэн байна.

«Аза хүсэлэйхид» аяар холын Новосибирск хотын ажаһуугшадта түрэл буряад арадайнгаа ёһо заншалнуудые харуулжа,  хужарлуулжа ерэбэ ха юм. 

Нютаг бүхэнһөө

Арадай аман зохёолой бүлгэмдэ булган талата Буряадаймнай аймаг бүхэнһөө түлөөлэгшэд бии. Тус ансамблиин зүжэгшэд Баргажан Хурамхаанай, Алайр Боохоной, Аха Түнхэнэй, Хори Хэжэнгын, Ага Яруунын, Зэдэ Сэлэнгын, юрэдөө, бүхы Буряадтаа ажаһуудаг зонойнгоо зан заршам, ёһо заншал харуулдаг юм. Газар дэлхэй дээрэ үсөөхэн лэ буряадууд аад лэ, нютаг бүхэндөө хэлэнэй өөрын аялгатай, онсо ёһо заншалтай арад байһаараа бэшэнһээ илгаатай гээшэбди. Хүндэтэ нютагаархид, энэ тоглолтодо ерэжэ, сэдьхэлээрээ амархыетнай уринабди!

Үнгэрһэн 10 жэлэй туршада «Аза хүсэл» ансамблиин үнгэргэһэн тоглолтонууд болон хэмжээ ябуулганууд.

Уласхоорондын:

1. Монгол оронһоо айлшалһан Жабар үбгэн ба Саһан хүүхэн хоёрые Сагаалганай үдэрнүүдтэ угталга;
2. «Байгалай дасан» - рамнайн һайндэр;
3. «Нүүдэлшэдэй аялга дуун».

Можо хоорондын:

1. «Үндэһэн хубсаһан» фестиваль;
2. «Эвенк арадай хүгжэм» фестиваль;
3. Эвенк арадай үндэһэн «Болдёр» наадан;
4. «Байгал гээшэ бидэбди»;
5. «Булагадай» фестиваль.

Буряадай хүдөө аймагуудаар:

1. Ивалгын аймаг;
2. Кабанскын аймаг;
3. Байгал шадарай аймаг.

Ород Уласай хотонуудаар:

1. Эрхүү можо;
2. Новосибирск хото.