​Олзын хэрэг - дэмжэлтэтэй

Буряад Уластахи үйлэдбэринүүдтэ, ашагта малтамал малталгын болон аяншалгын һалбаринуудта хүрэнгэ шэглүүлдэг түлэбүүд бэелүүлэгдэнэ.

2018 оной ноябрь һарада Оро­дой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшэ Владимир Владимирович Путинай шиидхэбэреэр Буряад орон Алас Дурнын федеральна тойрогой бүридэлдэ ороо һэн гэжэ һануулая. Тиигэжэ Алас Дурнын тойрогто нэбтэрүүлэгдэн хүдэлжэ байһан арга зэбсэгүүд Буряад орондо нэбтэрүүлэгдэжэ эхилээ һэн.

- Мүнөөдэрэй талада Буряад ороной дэбисхэртэ «Бурятия» ТОР (нэгэдэмэл дэбисхэрэй хүгжэлтэ) ажаллана. Хүрэнгэ шэглүүлэлгын 13 түлэбүүд бэелүүлэгдэнэ. Эдэ түлэбүүдээр шэглүүлэгдэхэ хүрэнгын хэмжээн – 111 млрд түхэриг. Ажалай 300 гаран һуури байгуулагдаад байна, тиигээд үшөө ажалай 3 мянга гаран һуури байгуулагдахаар түсэблэгдэнэ. Оруулагдаһан мүнгэнэй хэмжээн 39 млрд түхэригтэ хүрөө, - гэжэ Буряад орондо албанайнгаа хэрэгээр ябажа байхадаа Ородой Холбоото Уласай Засаг газарай Түрүүлэгшын орлогшо – РФ-эй Юрэнхылэгшын Алас Дурнын федаральна тойрогтохи бүрин эрхэтэ түлөөлэгшэ Юрий Трутнев хэлээ һэн.

Ородой Холбоото Уласай Засаг газарта экономикые дэмжэлгын нэгэдэмэл түсэб байгуулагданхай гэжэ тиихэдэ юрэнхы сайдай орлог­шо һануулхадаа: - Тэрэ нэгэдэмэл түсэбөөр – хүрэнгэ шэглүүлэлгын түлэбүүдые һомололгодо 29 млрд түхэриг шэглүүлэгдээ. Бидэ энэ хэм­жээе эдэбхитэйгээр хэрэглэхэбди, - гэжэ тэрэ хэлээ бэлэй.

Буряад Улас экономикоёо хурдад-хаһанай ашаар ниитын бүтээлэй сэнгээр дунда зэргын российска баримтануудые дабажа гараа. Һүүлэй табан жэл соо ниитын бүтээлэй сэн 8,1 хубяар ургажа, 313 млрд түхэригтэ хүрөө. Үйлэдбэри 31 хубяар ургаа, энэ баһал россий­ска дунда зэргын баримтануудһаа ехэ болоно. Гол олзодо оруулагда­даг хүрэнгын хэмжээн 2017 онһоо ургажал байна гэжэ харагдана. Заагдаһан хугасаада тэрэ 184,4% ху­бида хүрөө.

Хариин хэһээлтын хорюулну­удай үедэ республикымнай бүхы үйлэдбэринүүд гуримаараал хүдэлжэ байһаар гэжэ тэмдэглэе. Хэрэг эрхилэгшэдые дэмжэхын ту­лада нэмэлтэ арга боломжонууд байгуулагдана. Тиигэжэ федеральна дэмжэлгэнүүдтэ нэмэлтэ региональ­на хэмжээ ябуулганууд абтаа. Бага болон дунда олзын хэрэг эрхилэг­шэдтэ региональна болон нютагу­удай алба татабаринуудые түлэлгэ хойшолуулагдаа, агаарай онгосону­удтай эмхинүүдһээ эд зөөриин ба унаагай алба татабаринууд табан жэл соо татагдахаяа болюулагдаа. Үшөө нэгэ хэрэгтэйшье, шухалашье хэмжээн гэхэдэ, харюусалгата жа­сануудай болон урьһалалгын жаса­нуудай хүрэнгые нөөсэлэлгэдэ ре­спубликанска һан жасаһаа 200 сая түхэриг үгэлгэ болоно.

Гүрэнэй дэмжэлгын шэнэ хэмжээнүүд

-Буряад орондо бага ба дунда олзын хэрэг эрхилэгшэдтэ ли­зингын хэлсээгээр - түлбэрииень таһалан, удаанаар түлэхөөр абаһан техникынь түлэгдэһэн түрүүшын түлбэриин 50 хубинь хүсэлдүүлэгдэхэ. Харин худалдаа- наймаанай сэхэ хэлсээгээр абтаһан шэнэ түхеэрэлгэнүүдэй дүүрэн сэн­гэй 20 хубинь хүсэлдүүлэгдэхэ, - гэжэ Буряадай Үйлэдбэриин, худалда­анай болон хүрэнгэ шэглүүлэлгын яаманай сайдай уялгануудые дүүргэгшэ Алексей Оловянников тэмдэглээ.

Дэмжэлгын хэмжээ ябуулгануудта 2021 оной январиин 1-һээ шэнэ түхеэрэлгэнүүдые худалдан абаһан бага болон дунда олзын хэрэг эрхи­лэгшэд хүртэхэ юм. Мэдүүлгэнүүдые июлиин 15-һаа Буряадай Үйлэдбэриин, худалдаанай болон хүрэнгэ шэглүүлэлгын яаманда аба­жа эхилээ.

Үнгэрһэн жэлдэ ашаг үрэ абаха зорилгоор оруулагдаһан хүрэнгэһөө алба татабари таталгын шэнэ гурим байгуулха шиидхэбэри абтаа һэн. Хэһээлтын хорюулнуудай үедэ энэ арга шэглүүлһэн хүрэнгын хубиин үйлэдбэриин түхеэрэлгэнүүдые шэнэлэлгэдэ гү, али дэбисхэрэй нэгэдэмэл хүгжэлтын түлэбүүдые бэелүүлгэдэ оруулагдабал, олзо ор­шын алба татабариие 100 хубяарнь болюулжа, хүрэнгэ шэглүүлэлгые бүри олзотой болгохо. Буряад орон 2022 ондо Региональна хүрэнгэ шэглүүлгын баталагдаһан хэб дэлгэрүүлэгшэ түрүү хизаарнуудай дунда оролсоо. Энээн тухай Буряа­дай Толгойлогшо Алексей Цыденов:

- Ашаг үрэ абаха зорилгоор оруулагдаһан бүхы хүрэнгэ зөөри хэрэглэжэ шадаһанайнгаа түлөө 2023 онһоо эхилжэ, федеральна мүнгэн туһаламжа абаха аргатай болохобди. Федеральна хэмжээ­нэй урьһаламжануудые хангал­гын ашаар түлэбүүдые бэлүүлгэдэ гаргашалагдаһан мүнгэн зөөриин инженернэ хангалгануудай гар­гашанууд хүрэнгэ оруулагшадта хүсэлдүүлэгдэхэ юм. Дэмжэлгын хэмжээн бүхыдөө 2,6 млрд түхэригтэ хүрэхэ, – гэжэ тэмдэглээ һэн.