Һургуулинуудта эдеэн шанартай гү?

“Эхин классуудта миинтээр хооллуулдаг болоһониинь ехэл зүб”, “Минии басаган ехэ дуратайгаар эдеэлдэг, амтатай гэжэ хэлэдэг”,  “Үхибүүдтэ хоол бэлдэхэдээ, бүхы гуримай ёһоор шанагдаһан байна ха юм, үхибүүдни гомдол баридаггүй, гэртээ ерээд эдеэлыш гэхэдэмнай, һургуулидаа садатараа эдеэлээб гэжэ хэлэгшэ”. Иимэ харюунуудые бүлгэм соо гэртэхин үгэбэ. Хэлэлтэйнь гэхэдэ, мүнөөнэй үхибүүдэй олониинь мяха, загаһа, тахяа, шүлэн соохи хартаабха эдидэггүй гээшэ. Һургуулида хоол баригшад үхибүүн бүхэнэй һаналыень дүүргэхэ аргагүй ха юм.

Поселиин дунда һургуулиин захирал Баир Кимович Шираповай хэлэһээр,  һургуулиин столоводо яһала һайнаар хоол шанагдадаг. Теэд мүнөөнэй багашуул наймааһаа чипсэ, кириешкэ абажа эдинэ. Харин һайн шанартай хоол эдихэ дурагүй. Манай хоол баридаг газарнай томо, нэгэ доро 225 хүниие эдеэлүүлдэг. Тогоошон, хилээмэшэн, амһарташан гээд бултадаа 10 хүн ажаллана. Аутсорсингдо оронхойбди, тодорхойлон хэлэбэл,  үмсын үйлэдбэри эдеэ хоол шанадаг. Гэртэхин ямаршье  үдэр ерэжэ шалгаха аргатай. Эхин ангиинхид миинтээр, харин дунда ангиинхид мүнгэ түлэжэ эдеэлдэг. Нэгэ үдэрэй сэн 75 түхэриг, тэрээн соонь нэгэдэхи, хоёрдохи хоол, сай, хилээмэн оролсодог”, – гэжэ Баир Кимович хубаалдаа.

Теэд һургуулиин бүхы һурагшад, гэртэхин амтатайгаар хоол шанадаг гэжэ хэлэнэгүй. “Шүлэн ехэ хурса байна, заримдаа шараһан  колбасатай шүлэн үгтэнэ, үхибүүн тиимэ хоол эдихэ ёһогүй”, “Минии хүбүүмни эхин ангида һурадаг, эдихэдээ һайн, үгэһыень садатараа эдидэг, харин басагамни дунда ангида, гэрһээ хоол абаад ошодог, һургуулиин эдеэн амтагүй гэжэ хэлэдэг”, “Эхин ангида миинтээр хооллуулдаг хадаа эдеэ шаналгада тогоошодой хандаса муу, кашань монсогойрно, үхибүүмни эдидэггүй”, “Манай һургуулида хоол асардаг, ерэтэрнь тэрэнь хүрэхэеэ һанадаг, энэ буруу, иишэ тиишэнь үюүлэгдэһэн, хоёр тээшэнь шэрэгдэһэн хоол шанаргүй болошодог гээшэ”, – гэжэ гэртэхинтэй хөөрэлдэхэдэмни хэлэнэ һэн. Эдеэнэй шанар тиимэ һайн бэшэ гэжэ хэлэһэн зон гэрэл зурагаа үгэхэеэ һанаагүй, нэрэ обогоо нюуса байлгаха тухай мэдүүлһэн байна. 

Арадай Хуралай социальна политикын талаар хорооной һунгамалнууд энэ асуудалаар нүүдэл зүблөө үнгэргэһэн байна. Тус хорооной  һунгамалнууд Игорь Марковец түрүүлэгшэтэеэ Ивалгын аймагай һургуулинуудаар ябаа. Һурагшадые халуун эдеэгээр хангалгын асуудалнууд хэр зэргэ шиидхэгдэнэб, мүнөө сагта тус аймагта хүдэлхэ багшанар хүрэнэ гү, мэргэжэл дээшэлүүлхын талаар ямар ажал хэгдэнэб гэжэ зүблөөнэй үедэ хэлсэгдэһэн байна. Буряадай Арадай Хуралай һунгамалнууд Игорь Зубарев, Тумэн Дондоков, Буряад Уласай болбосоролой ба эрдэм ухаанай сайдай 1-дэхи орлогшо Наталья Сандакова, «Ивалгын аймаг» гэһэн нютагай засагай байгууламжын толгойлогшо Николай Емонаков гэгшэд зүблөөнэй ажалда хабаадаа. Поселиин, Һужаагай, Ивалгын һуралсалай эмхи зургаануудта хүрэжэ, тэндэхи багшанартай, һурагшадтай уулзалга үнгэргэһэн байна. Мүнөөдэрэй байдалаар, Ивалгын аймагай һуралсалай эмхи зургаануудта 545 багша хүдэлдэг юм. Байгша ондо залуу 8 мэргэжэлтэд аймагай һургуулинуудта хүдэлхэеэ ерээ. Залуу багшанарые дэмжэлгын программанууд аймаг дотор хараалагданхай. Коммунальна хангалтын талаар хүнгэлэлтэ тэдэ абана, түрүүшын 3 жэл соо мүнгэ салин дээрэнь 30 процент нэмэгдэдэг юм. Түлөөһэгүйгөөр заочно һуралсал гараха, мэргэжэл дээшэлүүлгын курсануудые эмхидхэхэ тухай уулзалгын үедэ асуудалнуудые багшанар табиһан байна.

- Нүүдэл зүблөөнэй үедэ шухала асуудалда анхаралаа хандуулаабди. Энэ хадаа халуун эдеэгээр һурагшадые хангалга болоно. Мүнөө сагта тааруугаар зохёогдонхой эдеэ хоол бэлдэлгын цех үгы. Жэшээнь, Һужаагай юрэнхы болбосоролой дунда һургуулида 900 үхибүүн һурана. Харин тэндэхи буфет соо 64 һурагша хабшалдаха баатай. Энэ хадаа ехэ бэрхэшээл гээшэ. Манай үхибүүд шанар һайтай эдеэ хоол абаха ёһотой. Тус асуудал Оросой Холбооной зэргэдэ шиидхэгдэжэ, шэнэ цехүүд баригдаха гэжэ ехэ найданабди. Харин шэнэ һургуулинууд эдеэ хоол бэлдэдэг тусхай цехтэй. Амтатай, гол түлэб шанар һайтай эдеэ хоол үхибүүд абана. Тиихэдэ мүнөө үедэ олон һургуулинууд, хүүгэдэй сэсэрлигүүд баригдана. Багшанарые бэлдэхэ асуудал мүнөөдэр мүн лэ  тон шухала. Эртээнһээ энэ талаар ажал ябуулжа эхилээбди. Ивалгын аймагта залуу багшанар олон байна. Һургуулинуудта залуушуулые ажалда абахадаа, тэдэниие һонирхуулха элдэб программанууые ябуулна, - гэжэ Игорь Марковец хэлэнэ.