Засаг түрэ 21 dec 2022 705

Буряад орон-түрүү зэргэдэ

Алас Дурнын болон Сибириин можо хизаарнуудта онсо байдалай ушаралнуудые һэргылэлгын болон усадхалгын хэмжээ ябуулгануудай дүнгүүд согсологдоо.

Декабриин 14-дэ Буряад орондо Ородой Холбоото Уласай  сэрэгэй бэшэ зониие хамгаалалгын ба онсо ушаралта байдалай сайд Александр Куренков, Ородой Холбоото Уласай  байгаалиин нөөсэнүүдэй ба байгаали хамгаалгын сайд Александр Козлов, Ородой Холбоото Уласай  Ахамад прокуророй орлогшо Дмитрий Демешин, Алас Дурнын ба Сибириин можонуудай толгойлогшонор, мүн Россиин МЧС-эй  территориальна албануудай хүтэлбэрилэгшэд хүрэжэ ерээ. Тэдэнэй хабаадалгатайгаар хэдэн уулзалганууд ба суглаанууд үнгэргэгдөө.

- Можо хизаар бүхэндэ онсо байдал һэргылэлгын болон хойшолонгуудыень усадхалгын гүрэнэй территориальна албанууд ажаллана. Имагтал Сибирьтэ болон Алас Дурнада байгаалиин усалнуудтай болон техногеннэ һандаралнуудтай бүхы гай усалнууд ушардаг. Мүнөөдэр бидэ ажаһуугшадай, газар дайдануудай, экономикын һалбаринуудай аюулгүй байдал сахиха талаар хамтын ажаябуулгын дүнгүүдые согсолхобди, мүн мүнөөдэр 2023 ондо хамтаржа хүдэлхэеэ түсэблэхэ болонобди, - гэжэ сайд Александр Куренков хамтын зүблөө нээхэдээ тэмдэглээ.  

Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов республикада ябуулагдажа байһан онсо байдалай ушаралнуудые һэргылэлгын болон хойшолонгуудыень усадхалгын хэмжээ ябуулганууд тухай хөөрэжэ үгөө. Мүн Толгойлогшын тэмдэглэһээр, һүүлэй жэлнүүдтэ ойн түймэрнүүд түрүүшын хоногуудта сарагдана, гадна түймэрнүүдтэ абтаһан талмайнууд хараа байса доошолоо.

- 2022 ондо Буряад ороной дэбисхэртэ 335 түймэр бүхыдөө 5519 га талмайда һүжэрөө. Аймагууд хоорондохи түймэр саралгын хүсэнүүдые болон түхеэрэлгэнүүдые элсүүлжэ, түрүүшын хоногто түймэр түргэн саралгые  86,5% хүргөөбди, түсэбөөрөө  69,4% байгаа, - гэжэ Алексей Цыденов хэлээ.

2022 ондо ой тайгые түймэрнүүдһээ хамгаалгын хэмжээ ябуулгануудта  федеральна һан жасаһаа 761,4 сая түхэриг һомологдоһон байна. Шэглүүлэгдэһэн мүнгэн зөөри 2021 онойхидо орходоо, 300% дээшэлһэн байна.

Түймэрэй һүжэрэлгын аюултай хаһада газараар, агаарһаа ой тайгые хараха ба хинаха ажал саг үргэлжэ ябуулагдаа. Буряад орондо «Лесохранитель» гэһэн видеомониторингын 30 камерай ажал эмхидхэгдээ.   

- Һайн үрэ дүнгүүд  туйлагдаа, тиимэһээ энэ ажал бидэ үргэлжэлүүлхэбди. 2023 ондо бидэ үшөө  10 видеокамера нэмэжэ табихаар түсэблэнэбди, - гэжэ Алексей Цыденов тэмдэглээ.  

«Ой тайга сахин хамгаалга»  түлэб республикын Засагай газарай онсо хиналта доро бэелүүлэгдэнэ. 2022 ондо энэ түлэб бэелүүлгэдэ 96,1 сая түхэриг һомологдоо һэн. 26 техникэ болон 37 түхеэрэлгэ абтагдажа, ойн ажахынуудта дамжуулагдаа.

Ородой Холбоото Уласай  байгаалиин нөөсэнүүдэй ба байгаали хамгаалгын сайд Александр Козлов Буряад орондо ойн түймэрнүүдые һэргылэлгын дүй дүршэл эрхим гэжэ тэмдэглээ.

 

- Алас Дурнын болон Сибириин федеральна тойрогуудай можо хизаарнуудтай сасуулбал, Буряад Уласай дүнгүүд эгээл эрхим гэжэ би мэдүүлнэб. Мүнөө жэл болоһон түймэрнүүдэй, галда абтаһан талмайнуудай хэмжээн тон бага байна. Энэ ехэ шухала, - гэжэ Александр Козлов онсолоо. 

Албанай хэрэгээр Буряад Улас ерэһэн Россиин МЧС-эй Толгойлогшо Александр Куренков Буряадай  территориальна албануудай хүсэ шадалые ба аргануудые сэгнээ. Буряад ороной Толгойлогшо Алексей Цыденовтэй  хамта Россиин МЧС-эй Улаан-Үдэдэхи онсо байдалнуудай хүтэлбэриин түб, диспетчерскэ албан (ЕДДС) болон Октябрьска хороогой түймэр саралгын  часть хүрэжэ хараа.

 

Александр Куренков Алексей Цыденов хоёр эдир түймэр сарагша Осор Аюшеевтэй болон тэрэнэй гэртэхинтэй уулзаа. Хүбүүхэнэй абарагша болохо хүсэл эрмэлзэлыень дэмжэһэн гэртэхиндэнь ба ахадань МЧС-эй Толгойлогшо баяр хүргөөд,  бэлэгүүдые барюулаа. Һануулхада, нёдондо жэлэй «Сэдьхэлэй хүсэлнүүдэй ёлкодо» Россиин Юрэнхылэгшэ Владимир Путин Осор Аюшеевэй нэгэшье һаа үдэр түймэр сарагша боложо үзэхэ эрмэлзэлыень хүсэлдүүлһэн байна. Тиихэдэ Осор Аюшеев эдир түймэр сарагшадай зэргэдэ абтажа, сэхэ утаһаар Россиин Юрэнхылэгшэтэй хөөрэлдэһэн юм. Мүнөө Осор хүбүүн түрэлхидтэеэ түймэр саралгын частьда саг үргэлжэ ерэжэ байдаг, элдэб харалгануудта, хэшээлнүүдтэ хабаададаг.

Энэл үдэр Александр Куренков ажалдаа шалгарһан мэргэжэлтэдтэ шагналнуудые  барюулаа. Түймэр сарагшад салин хүлһэ дээшэлүүлхэ болон үбэлэй сагта түймэр унтараахада уһанда нородоггүй тусхай хубсаһаар хангаха  тухай асуудалнуудые табяа.

- Үбэлэй шэрүүн хаһада хүдэлдэг мэргэжэлтэдэй хүсэлые анхархыень харюусалгата албануудта даалгахаб. Иимэ асуудал мүн Яхадта табигдаа һэн, шиидхэхэбди. Тиихэдэ ажалшадай болон мэргэжэлтэдэй салин хүлһые тэгшэрүүлхэ хэрэгтэйл даа, - гэжэ Россиин МЧС-эй Толгойлогшо тэмдэглээ.

Онсо байдалнуудай хүтэлбэриин түбтэ сансарын гүнһөө газар дэлхэйе адаглан шэнжэлжэ байха Россиин МЧС-эй «Озеро данных» гээшын ажал харуулагдаа. Эндэ ороһон мэдээсэлнүүд шэнжэлэгдэжэ, бүхы хэмжээнэй хүтэлбэрилхы албануудта эльгээгдэнэ. Тэрээнһээ гадуур, хүтэлбэрилгын нүүдэл пунктын ажалтай  айлшад танилсаа, Улаан-Үдын ЕДДС-эй мэргэжэлтэдтэй уулзаа.

Автор: Сэнгэ РИНЧИНОВ

Фото: Буряад Уласай засагай сайтһаа