«Зүбшөөлгүй дуулаа гэжэ гомдодоггүйб»

- Баир Булатович, ээлжээтэ хубиин тоглолтоёо хэхэ гэжэ бэлдэжэ байна гээшэт. Юугээр харагшадаа һонирхуулха байнабта?

- Наһан соогоо тиимэ олон тоглолто-концертнүүдые табижа үзөөгүйб, харин мүнөө ехэ тайзан дээрэ 4-дэхиеэ үнгэргэхэмни. Эндэм­най Буряадтаа мэдээжэ дуушад, мүн мэдээжэ бэшэ залуу дуушад оролсо­хо. Нэрлэбэл, СССР-эй арадай дуу­шан Галина Шойдогбаева, Россиин габьяата дуушан Дарима Дугданова, Светлана Бунеева, Эрдэни Батсух болон бусад аха халаанай дуушад, дунда наһанай дуушад байха, мүн залуушуул хабаадаха.

- Мэдэгдээгүй дуушад гэжэ хэлэ­бэт, хэд гээшэб?

- Залуу дуушад нюуса байг лэ, тоглолтодо ерэһэн зон хаража, гайхажа баярлаха. Шэнэ дуунуудые дуулаха.

- Хүгжэм бэшэхэдээ, тусхай һургуули гараһан гүт?

- Үгы юм ааб даа, тиигэ­жэ хүгжэмэй һургуули юумэ дүүргээгүйб, бурханай үгэһэн бэли­гээр гэхэ юм гү. Дуу бэшэхэ шадаба­ри намда оройдоошье үгы байгаа, өөрөө багаһаа дуулаха дуратай байгааб, дууша сэдьхэл гэжэ байдаг ха юм. Үшөө дахин дабтажа хэлэбэл, бурханай үгэһые хэрэглэжэ шадааб гэжэ һанагшаб.

- «Ши нанаһайм талаанши» гэжэ нэрэтэй тоглолто табихаяа байнат. Танай дуунуудые хэр олон дуушад дууладаг бэ? Дуушад танда захил хэдэг гү?

- Дуушад тиигэжэ захил хэдэггүй. Бэшээд, эндэ тэндэ нүхэдэйнгээ дунда дуулагдаһаар лэ, арад руу таража гарахадань, һайшааһан дуунуудаа дуушад абаад дууладаг лэ даа. Минии дуу һурангүй дуу­лааш гэжэ байжа гомдодоггүйб. Зоной дуулажа байхын түлөө дуун мүндэлнэ ха юм. Дуунгүйгөөр хүнэй наһан харанхы бүрэнхы байхал даа. Дуугаа дуулажа, сэдьхэл тэнюун болоно, ажабайдалнайшье үнгын сэсэгүүдээр һалбарна.

- Шэнэ дуунууд хэр олоор тоглол­тодо зэдэлхэб?

- Шэнэ дуунууд олон байха. Нютаг­таа байхадаа бэшэгдэһэн дуунууд юм. Аймагайнгаа Сагаалганай болон бусад һайндэрнүүдтэ дуулагдаһан дуунууд зэдэлхэ. Яруунынхид мэдэжэ болохо, харин Улаан-Үдэдэ ханхинаагүй дуунууд.

- Танай мэдээжэ болоһон дуунууд?

- Мэдээжэ дуунууд гэхэдэ, бай­хал даа. 30 гаран жэлэй туршада дуулагдажа байһан, Буряадаймнай мэдээжэ зүжэгшэн Михаил Гомбое­вич Елбоновой дуулаһан «Наһанай зүргэ», Эрдэни Батсухай дууладаг «Ши наһанайм талаанши», «Залуу- шуулай дуун», Вера Шобосоева хэдэн дуу дууладаг, тоолохо болоо һаа, олон, заримыень мартажашье болооб.

- Та өөрөө дууладаг байнат. Тиин дуу зохёоходо бэлэн гү?

- Сэхыень хэлэбэл, дуу зохёохо­до, хүндэ, хүнгэн гэһэн асуудалда абтаагүйб. Гитараяа баряад, наадажа байхада, хүгжэм өөрөө ерэшэхэ. Буряад арадтамнай бэлиг талаантай зон олон ха юм даа. Бэрхээр дуу, шүлэг зохёодог зон олон. Тэдэнэй хажууда дуу бэшээб, минии дуун гэжэ байжа үбсүүгээ тоншожо бай­хань таагүй.

- Та ехэл номгон даруу зантай хүн байнат гэжэ ойлгобоб. Һаахаржа ябадаггүй һайхан сэдьхэлтэйт.

- (Энеэнэ). Хэнэй урда үбсүүгээ тоншожо байжа бахархахабиб даа. Хэһэн ажалаа хээд, багшаар ажалла­наб. Сүлөө сагтаа хүгжэм дуунуудаа зохёогоод ябаналби даа.

- Та дүй дүршэлтэй, нэрэтэй хүгжэмшэн, дуушан болонхой бай­нат. Дүй дүршэлөөрөө хубаалдыт, зүб бурууень хэлэжэ үгыт гэжэ бэлигтэй залуушуул хандадаг гү?

- Байтараа хандадаг, минии шабиб гэжэ өөрыгөө тоолоһон хүбүүд басагад байха. Хонходохо, туршалгануудаа харуулха даа. Хоёр мянгаад онуудай эхеэр багшаар ажаллажа байхадаа, «Залуу наһан» гэжэ эстрадна дуунуудай студитай һэмди, тэндэ үхибүүд ехэл эдэбхи­тэйгээр һонирхол татажа ябадаг байгаа. 30 гаран үхибүүд ябагша һэн. Яруунын аймагаар, хүршэ аймагуудаар тэдэнээ шэрээд, хүгжэмэй зэр зэмсэгүүдээ тээгээд, концерт-наадануудые табидаг һэмди. Мүнөө тэрэ ансамбль болонхой. «Время 1205» гэһэн студи юм. Хүтэлбэрилэгшэнь – Баяр Баль­жинимаев. Өөрынгөө юбилейдэ тоглолто хэхэ һанаатай байһамни, сэрэгэй тусхай үйлэ хэрэг эхилээд, орхёо һэм. Теэд мүнөө нүхэдни, нютагаархидни тоглолтоёо хэхэ байгааш гэхэдэнь зүрхэлбэб.

- Сүлөө саг оложо, минии асуу­далнуудта харюусажа үгэһэндэтнай, ехэ баяраа мэдүүлнэб. Саашадаа бүри олон дуунуудые зохёожо, арад түмэнэйнгөө зүрхэ сэдьхэл уяруулжа байхыетнай хүсэнэб. Бэлиг шадабаритнай ходол һалбаржа, сэсэглэжэ байгуужаг.

- Һайн даа, баярлаа.

- Баяртай.