​Шэнэ зорилгонууд тодорхойлогдоо

Буряад хэлэ зааха оршон байдал тогтоохо талаар ажал уластамнай хэдэн жэлэй туршада ябуулагдана. Мүнөө үедэ энэ дэмбэрэлтэ хэрэг үргэлжэлүүлэгдэхээр хараалагдана. Тиимэһээ 2021 ондо буряад хэлэ хүгжөөхэ талаар тусхай түсэл зохёогдохонь.

 

 “Хүдөөгэй багша” гэһэн гүрэнэй программада буряад хэлэнэй багша хэрэгтэй гэһэн мэдүүлгын ороогүй ушар яһала ажал хэгдэһые гэршэлнэ гээшэ. Буряад Уласай болбосоролой болон эрдэм ухаанай сайд Баир Жалсановай хэлэһээр, бүхы аймагууд буряад хэлэнэй багшатай байһанаа мэдүүлһэниинь һайшаалтай.

Үшөө 2014 онһоо хойшо Буряад Уласта гүрэнэй тусхай программа бэелүүлэгдэжэ байна. Тэрэнэй ашаар һургуули бүхэндэ буряад хэлэ зааха, үзэхэ оршон байдал тогтоогдоо.

- Һургуулида түрэл хэлэнэй кабинет, тэндэнь хэрэгсэлнүүд, номууд байха ёһотой. Бүхы һургуулинуудта буряад хэлэ заахын түлөө элдэб арга боломжо бэдэрнэбди. Долоон хоногто нэгэ класста хоёр саг үгтэдэг ха юм. Тиимэһээ багша хэдэн һургуулида зааха аргатай. Уласаймнай олон аймагуудта багшанар хэдэн һургуулинуудаар ябажа, хэшээлһээ гадна нэмэлтэ һуралсалай талаар классһаа гадуур ажал ябуулна. Уран зохёолой гү, али хэлэ бэшэгэй кружогуудые үнгэргэжэ үрдинэ, - гэжэ Баир Жалсанов хөөрэнэ.

Ямар бэ даа һургуулида багшашье, кабинетшье, номшье үгы байбалнь, аймагай засаг дарга толгойгоороо харюусана. Мүнөө жэлдэ Бабанта, Муя болон Хойто-Байгалай аймагуудта буряад хэлэ заахаар зохид оршон байдал тогтоогдохоор хараалагдана.

2014 онһоо бэелүүлэгдэжэ байһан гүрэнэй программын түгэсхэлэй жэл 2020 он болоно. Баир Жалсановай мэдүүлһээр, зургаан жэлдэ энэ программын ёһоор ямар ажал хэгдээб гэжэ дүнгүүдыень согсолоод, шэнэ программа зохёон байгуулагдажа, баталха ябуулга хэгдэнэ.

Урда жэлнүүдтэ энэ программа ганса Болбосоролой ба эрдэм ухаанай, мүн Соёлой яамануудай хүсөөр бэелүүлэгдэдэг байгаа. Харин шэнэ программада бусадшье һалбаринууд, жэшээлбэл, Тамирай болон залуушуулай хэрэгүүдэй, Элүүрые хамгаалгын яаманууд хабаадуулагдаха болоно. Тэдэндэ өөрын талаар тус программые бэелүүлхэ үүргэ даалгагдаха. Энэнь зүб гээд һанагдана.

- Урид буряад хэлэ гансал зааха үүргэтэй байгаабди. Харин мүнөө тэрээниие хэрэглэхэ талаар ажал баһа ябуулха болонобди. Тиимэһээ ерээдүймнай программын гол зорилгонь хадаа бүхы Буряад Уласай дэбисхэр дээрэ буряад хэлэнэй зэдэлхэ эрхэ нүхэсэл байгуулха болоно. Хуу баран нютагуудта, гэр бүлэнүүдтэ, эмхи зургаануудта түрэл хэлэмнай зэдэлбэл, ямар гоё бэ! Тиигээ һаамнай, буряад хэлэеэ үзэһэн үхибүүдэй олоной хабаатай оршондо ороходонь, түрэл хэлэеэ сэдьхэл ухаандаа шэнгээхэдэнь, хадуужа абахадань, хэрэглэхэдэнь бэлэн байха, - гэжэ Баир Жалсанов тэмдэглэнэ.