​Тоонто нютагтаа буусаяа түхеэрнэ

Мүнөө үедэ хүдөөдэ хүнүүд байжа үгэнэгүй, ехэнхинь хото руу нүүшэнэ гэлсэнэбди. Тиимэньшье тиимэ: түб хотонуудта хүүгэдэй һайн сэсэрлигүүд, һургуулинууд, бэрхэ багшанар, хүмүүжүлэгшэд олон ха юм. Дуратай ажалаашье олоходо бэлэн юм ааб даа. Үри үхибүүдээ саашань һургахада амар юм бэзэ. Залуушуулайнгаа хойноһоо үхибүүдынь харалсахаяа хүгшэдшье байраһаа һугарна. Мүн баһа эмнэлгын газарнуудшье һайнаар хүдэлхэ, эрхим эмшэдшье байха... Иигээд лэ тооложол байхаар даа.

Хэды иимэшье һаань, тоонто нютагтаа үнэхөөр дуратайшуул, түрэһэн, үдэһэн нютагтаа хэрэгтэйб гэжэ ойлгоһон, анханайнгаа мал ажалһаа залхуураагүй хүнүүд нютагаа бусанал даа.

Хотогор һайхан Хориин ажалша бэрхэ Жаргал Санжижапов Улаан-Үдэ хотодо ажаһууһанаа гэр бүлөөрөө түрэһэн тоонто Баян голдоо бусажа ерээ. Жаргал наһанайнгаа нүхэр Маргаритатаяа аятайгаар зүбшэн хэлсэжэ, бизнес-түсэб табижа, орхигдоһон малай байра арендэдэ абажа, Буряадайнгаа Хүдөө ажахын яаманай бэелүүлэгшэ “Эхилээшэ фермер” түлэбтэ оролсожо шадаа.

15 жэл Улаан-Үдэдэ ажаһуутараа, нэгэтэл түрэһэн, гараһан нютагтаа хэрэгтэйл хүн бэзэб гэжэ һанагдаа, ойлгогдоо. Ритамни һаналаа нэгэдээ. Баян голдоо ажаһуудаг эжынэрнайшье ехэтэ дэмжээ. Тиигээд лэ элинсэг хулинсагайнгаа хэжэ ябаһан ажал хэрэгые үргэлжэлүүлхэ гэжэ шиидээбди, - гэжэ Жаргал Санжижапов хөөрэһэн байна.

Тиигэжэ Санжижаповтанай бүлэ Баян гол нютагтаа нүүжэ ерээ.

Эжынэрэйнгээ дурадхалаар, Хори аймагай хүтэлбэрилэгшэдэй дэмжэлгээр нэн түрүүн Хаан Жаргалан гэжэ адуу мал үдхэхэдэ тон һайн голдо оршодог урданай малшадай байһан Шара-Хүнды гэжэ байрые арендэдэ абаа. Баян голһоо холошье бэшэ юм, оройдоол зургаан модо хойшоо байдаг.

Эхинһээнь эршэтэй

Санжижаповтан Буряад Уласайнгаа Хүдөө ажахын яаманай дэмжэлгэ – грант шүүгээ: өөһэдөө 550 мянган түхэриг оруулхадань, гүрэнһөө 5 сая түхэриг үгтөө.

Тэрэ мүнгэндөө түсэблэһэн ёһоороо хүдөө ажахыда хэрэгтэй техникэ худалдажа абаабди: косилка, тармуур, пресс-подборщик, "Беларусь" трактор. Зариманиинь хуушаншагшье һаа, ажал хэхэдэ яһала болохо юм. Энэл техникээрээ хүрэхэ тэжээл бэлдэжэ шадаабди. Ажал хэрэгтэмнай хоёр хүн туһалалсана. Нэгэниинь мэргэжэлтэ тракторист, нүгөөдэнь баһал шадамар, мал ажалда бэрхэ хүн юм, - гэжэ Жаргал хөөрэнэ.

«Сагаан толгойто казаах мал абабалтнай, эгээл тааруу байха. Эдэ малнууд манай оршон байгаалида яһала таарадаг. Һайн шанартай мяхаараа шалгардаг. Мүн баһа һайн һаагаад байбал, һүшье һайн үгэдэг гэжэ залуу фермертэ зүбшэл үгөөбди», - гэжэ Хори аймагай захиргаанай Хүдөө ажахын таһагай дарга Виктор Хабитуев хэлээ. Тэрэ зүбшэлөөрнь Санжижаповтан 52 толгой казаах үүлтэрэй гунжадые абана. Баһа һайн үүлтэртэ буха шэлэжэ абаха хэрэгтэй. Шанар һайтай бэлэн үрэһэшье абажа үрэжүүлхэдэ, мүнөө сагта яһала ашагтай.

Найдал харюулха

- Тэдэнэй эжынэрые һайн мэдэхэбди. Түрэл ажахыдаа наһаараа амжалта түгэс хүдэлһэн юм даа. Тиимэһээ залуу Санжижаповтанай бүлэдэ тон ехээр этигэнэбди. Этигэл найдалыемнай харюулхал байха, аймагаймнай эрхим фермернүүдэй нэгэн болохол ёһотой. Тэдэ шэнэ модо оруулжа, хото хоройгоо шэнэлжэ, хуушан байраяа заһабарилжа, дулаалжа дүүргэхэнь. Тиигэһээр өөһэдтөө шэнэ гэр барина бэд даа, - гэжэ Виктор Нимаевич урмашана. 

Байрань хуушаншье һаа, һайниинь гэхэдэ, зайн галтай. Мүн баһа сабшалангаашье, адуу малаашье уһалхада аятай - уһан эндэнь суглардаг юм. Багахан нуурһаа дутуугүй сугларһан уһые иишэ тиишэнь хэрэгтэйгээрнь залажа байха һубагууд, хаалтануудшье бии. Һайса заһахал хэрэгтэй.

Айлшадые угтан абаха

Мал үдхэхынгээ хажуугаар Маргарита хүдөөгэй аяншалга эндээ хүгжөөхэ һаналтай. Баһал һайнаар түсэблэжэ шадабал, аймагай, уласай талаһаа дэмжэлгэдэ хүртэхэл.

Эндээ аяншалга хүгжөөхэ арга боломжонууд байнал даа. Мүнөө сагта хари холоһоо ябаашад, хото городуудһаа ерээшэд хүдөө ажахыгаар яһала һонирходог боложо байна. Энэ газар дайдамнайшье үзэмжэтэй гоё ха юм. Агаараймнай, уһанаймнай сэбэрые хэлэхэ гүш! Хүжэ ногоон зүлгэ дээгүүр гэшхэлхэдэ хэды гоёб. Үглөөнэй шүүдэр махахада хэды ехэ туһатайб. Үбэлдөө саб сагаан саһан дээгүүр хүльбэрыш, сана шаргаар һолжорыш. Баян Хонгортомнай 33 метр үндэртэй Бурхан багшын хүрэг зураатай. Мүргэхэшье, хараха үзэхэ дуратайшуулшье байнгүй яахаб. Зүбөөр эмхидхэжэ, зоной һонирхол татажа шадахабди гэжэ найданабди, - гэжэ Маргарита һаналаараа хубаалдана.

Залуу бүлын бүхы үүсхэлнүүд дэмжэгдэжэ, һанаһан хэрэгүүдынь урагшатай бүтэг лэ даа.