Баатар хүбүүдэй нэгэдэл

 Энээн тухай  «Боевое братство» эмхиие ударидагша Жамбал-Жамсо Николаевич Жанаев болон хүтэлбэрилэгшын орлогшо Сергей Геннадьевич Гулгенов хөөрэжэ үгэбэ. Энэ эмхи 2006 ондо байгуулагдаһан. Тэрэ сагһаа өөрын уставтай, ямар ажал хэхэ, гол зорилгонуудта анхаралаа табиха тухай дүүрэн мэдээд, арад зонойнгоо аша туһада хүдэлнэ. 
- Жамбал-Жамсо Николаевич, мүнөө «Боевое братство» ниитын эмхидэ хэды зон оронхойб, хэниинь эдэбхитэйгээр, үүсхэл ехэтэйгээр ажал хэнэб?  

- Сайн байна! Манай эмхи 2006 ондо бии болгогдоһон. Мүнөө эндэмнай 9 мянган хүн тоологдоно, тэдэнэй 400-иинь эдэбхитэй, дурадхагдаһан ажалда хам оролсодог. Манай эмхидэ, ородоор хэлэхэдэ, локальна дайнуудта хабаадалсаһан зон, наһанайнгаа амаралтада гараһан, мүн мүнөө ажаллажашье байһан сагдаанар, сэрэгшэд оролсодог. Мүн тиихэдэ сэрэгэй алба хааһан зон баһал манай эмхидэ бии. Бүридэлдэмнай орохо дуратай зониие угтан абахабди. Тобшолон хэлэбэл, погон зүүһэн зон манай эмхидэ ороно. Жэшээлхэдэ, Солонгосто болоһон дайнай ветеранууд оролсодог. Тэрэ дайн 1950-1953 онуудта болоһон. Мүнөө тэдэнэймнай 4 хүн элүүр мэндэ -  90 наһанайнгаа дабаанда гаранхайнууд. Арад зондо мэдэгдээ дуулдаагүй дайнууд дэлхэй дээрэ ушарһан юм. Тиишэнь Совет гүрэн сэрэгшэдээ эльгээдэг байгаа. Мүнөөшье эльгээнэ. Сиридэ, Донбасста болоһон байлдаануудта манай сэрэгшэд һайн дураараа ошоһон байна. Үшөөшье шэнэ нэрэнүүд мэдэгдэнэ. Байлдаануудта хабаадаһан хэрэгүүд нюуса байгаа ха юм даа. Сагай ошохо тума тиимэ дансанууд нюуса болохоёо болино. Бэдэрэлгын ажал ябуулагдана.

- Ажалаа ябуулхадаа, ямар гол зорилгонуудта анхаралаа табинат?

- Гол түлэб залуушуулые хүмүүжүүлгэдэ анхаралаа табихаяа оролдонобди. Наһаараа дотоодын хэрэгүүдэй газарта хүдэлһэн, амаралтада гараһан зондо, 
эндэ тэндэ болоһон дайнуудта, жэшээлхэдэ, Афганистанай, Кавказай байлдаануудта хабаадаһан ветерануудта, тэдэнэй гэр бүлэнүүдтэ туһалхые оролдонобди. Мүн тиихэдэ бидэ, эрэ зон, ёһотойл эрэ шэнги байжа, байдалаа гартаа абажа, Буряад орондомнай байдал һайжаруулха хэрэгтэ өөрын ехэ хубита оруулха гэжэ суглараад, ажалаа ябуулнабди.

- Залуушуулые хүмүүжүүлгын ажалаа яагаад ябуулнат? Сергей Геннадьевич, та Россиин Герой Алдар Цыденжаповай нэрэ зүүһэн һургуулиин куратор болонот гэжэ мэдэнэб.  

- Энергетик тосхондо хотын 57-дохи һургуули байрладаг. 2017 оной май һарада бидэ, «Боевое братство» нэгэдэлэй гэшүүд, уласай Болбосоролой яаманда хандажа, тэрэ һургуулида Алдар Цыденжаповай нэрэ олгуулаабди. Тус һургуулиин шабинарые кадедүүд болгохо хэрэгтэмнай туһалалсыт гэжэ һургуулиин захирал манай эмхидэ хандаһан байгаа. Бидэ үнэн зүрхэнһөө баярлажа, тэрэ хэрэгтэнь заатагүй оролсообди. Тиигэжэ 2017 оной май һарада тангариг үгэхэ (присяга) хэмжээ ябуулга үнгэрөө бэлэй. 5-дахи, 6-дахи, 7-дохи, 8-дахи ангинуудай һурагшадта сэрэгэй хубсаһа хунар яагаад үмдэхэб, жагсаалда алхалха дүримүүдтэ яагаад дадахаб гэхэ мэтын сэрэгэй ажабайдал тухай хөөрэжэ үгэһэн байнабди.

 - Алдар Цыденжапов тухай багашуул хэр мэдэсэтэй байнаб?

- Россиин Герой Алдар Цыденжапов тухай багашуул яһала һайн мэдэсэтэй байгаа. Багшанарынь тэрэ талаар һайн ажал ябуулдаг. Жэл бүри манай эмхиин гэшүүд ошожо, буу зэбсэгүүд тухай, яагаад тэрэнээ  суглуулхаб гэжэ хөөрэхэдэмнай, ехэ анхаралаа табижа шагнадаг. “Хэзээ хожом ерэхэбта?” - гэжэ һуражал байдаг. Хэлэлтэйнь гэхэдэ, Алдар Цыденжаповай алба гараһан Номгон далайн флодһоо уһан сэрэгшэд  жэл бүри малгайнуудые эльгээдэг. Ородоор «бескозырки» гэнэбди. Тэрэ малгайда хүртэхэ багашуул олон боложол байна.

- Багашуул хэзээ кадедүүд боложо, үнэн сэхэ үгэеэ үгэдэг юм?

- Жэл бүри май һарада тиимэ хэмжээ ябуулга эмхидхэгдэдэг. Энэ жэл присяга үгэхэ багашуул уһан сэрэгшын хубсаһа үмдэхэ. Россиин Герой  Алдар Цыденжаповай нэрэмжэтэ һургуулида һуража байһандаа, тиингүй яаха һэм даа.

- Жэлэй туршада хэды һургуулинуудаар уулзалгануудые хэжэ, нээмэл хэшээлнүүдые үнгэргэнэ гээшэбта?  

- 2016 онһоо эхилээд, манай «Боевое братство» уласай бүхы һургуулинуудаар ябаа. Жэлдээ 50-60 һургууляар ябажа, сэрэгэй албан, полициин ажал тухай һурагшадта хөөрэдэгбди. Теэд ганса дунда һургуули бэшэ, харин дунда ба дээдэ мэргэжэлэй һуралсалай гуламтануудаар ябанабди. Ехэ һонирхожо шагнадаг.

- Жамбал-Жамсо Николаевич,  «Боевое братство» эмхидэ олон зон ороно гэнэт. Теэд аймагуудаар таһагууд бии гээшэ гү?

- Таһагууд бии. Ахын, Түнхэнэй, Баргажанай болон бусад аймагуудаар нээгдэнхэй. Бидэ апрелиин 10-да жэлэйнгээ суглаа үнгэргөөбди. Саашанхи түсэбүүдээ, хэхэ ажалаа тодорхойлообди.

- Ямар түсэбүүд табигдабаб?

- Мэнэ гэһээр майн 9-дэ Агууехэ Илалтын һайндэр тэмдэглэгдэхэнь. Тэрээндэ яагаад хабаадалсаха, юу хэхэ тухай хэлсэнэбди. 4 жэлэй саана манай эмхидэ Илалтын туг дамжуулжа, хадагалжа ябаха уялга даалгагдаа. Жэл бүри тэрэ тугаа «Хэтэ мүнхэ жагсаалай» урда баряад гарадагбди. Ерэхэ жагсаалда хэн Илалтын туг баряад ябахаб гэжэ хэлсээбди. Үшөө тиихэдэ байгша оной зун, июль һарада, Түнхэнэй аймагта  соёлой ба урданай ёһо заншалай фестиваль үнгэргэхэ түсэбтэй һэмди. Энэ фестиваль юундэ үнгэргэхэ гэжэ шиидээбибди гэхэдэ, Россида һууһан монгол туургата арадуудай һүр һүлдэ дээшэнь үргэхэ, дундаа харилсаатай байха, Агууехэ Чингис хаанай үедэ буряадууд, хальмагууд, яхадууд, тыва арад зон Чингис хаанай ударидалга доро хамтаржа ябаа гээшэбди. Байгал далайе тойроод байһан газар дэбисхэр дайрагдашагүй сэбэр, шүтөөнтэй газар гээд, Чингис хаан Байгалай хажуугаархи арад зониие харуулшадаар табяад байдаг байгаа. Мүнөө болоходо, Эхэ байгаалияа, Байгал далайгаа хамгаалха ехэ хурса асуудалнууд гаража ерээд байна. Бидэ энэ хэрэгтэнь өөрынгөө нэмэри, туһаламжа оруулхаар бэлэн байһанаа мэдүүлнэбди. Эндэмнай ганса түүхэ тухай зугаалаад дүүрэхэ бэшэ, харин эрдэмтэдые, Монгол Уласай түүхэ шудалдаг зониие хабаадуулха хүсэл байна. Тамирайшье баяр болохо. Тон түрүүн Алас Дурна зүгэй тойрогой «Боевое братство» эмхинүүдэй таһагуудһаа долоодолоон тамиршадые суглуулжа, хэсүүхэн даабаринуудһаа бүридэһэн «полоса препятствий» үнгэргэхэ түсэб байна. Байгша 7 һарын 20-до энээн тушаа уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовтэй уулзажа, зугаа дэлгээхэ гэжэ байнабди.

- Һанаһан хэрэгтнай бүтэсэтэй байг лэ! Түсэбүүдээрээ хубаалдаһандатнай баярые хүргэнэбди.