​Түрүүлэгшэ

Үнэхөөрөөл, залуу хүтэлбэрилэгшын мүр дээрэ нилээд хүндэхэн ашаан тээгдээ гээшэ ааб даа. Нэн түрүүн Ага нютагта байһан үйлэдбэриин хүсэнүүдые аша үрэтэйгөөр, үе сагай эрилтээр хүгжөөхэ хэрэгтэй гэһэн зорилго урдаа табяа. Эдэ бүгэдые урагшатай бэелүүлхын тула һалбари бүхэниие даажа ябаһан орлогшонорые ба таһагуудые даагшадые өөрынгөө һанамжануудтай танилсуулаа, тэдэнэй үгэ шагнаа. Тиигээд лэ Гончик Жамсаранович урда тээнь энэ тушаалда ажаллаһан аха нүхэдэй туйлаһан дүнгүүдыень доошолуулхагүй гэһэн зорилго табиһан байна.

1987 ондо Агын Буряадай автономито тойрог анхан байгуулагдаһаар 50 жэлэйнгээ ойе үндэр амжалтануудаар угтаха зорилго урдаа табяа.

Тэрэ үедэ тойрогой 33 колхоз, совхоздо 750 мянга шахуу хонин һүрэг, 40 мянган толгой эбэртэ бодо мал, адуун һүрэг ба бусад мал тоологдожо байгаа. Газар таряалангай ба тэжээлэй талмай 230 мянган гектарта хүргэгдөө. Энэ жэл тойрог 14 мянган тонно мяха, 16 мянган тонно һү, 28 мянган тонно орооһо таряа, 1600 тонно нооһо гүрэндэ тушаагаа. Шубуунай хоёр фабрикада 200 сая үндэгэн үйлэдбэрилэгдөө.

Гадна гүрэнэй ба нютагай промышленностида үнгэтэ металл, хирпиисэ, избёосхо, бараан, барилгын материал элбэгээр гаргагдаа.

Гэбэшье, залуу түрүүлэгшэ гол олзо оршо асардаг хонин ажалда ерээдүйдэ ехэ хохидол тохёолдожо болохо гэжэ зүрхөөрөө мэдэрээ. Забайкалиин үүлтэрэй хонидой нарин нооһон мүнөө хаанашье хэрэггүй болоһон гээшэ ааб даа. Аяар 1987 ондо Москва ошоходоо, нютагайнгаа эрдэмтэн Нима Цырендондоковто энэ һанамжаяа хэлэхэдэнь, тэрэнь зүбшөөжэ, манай шэрүүн уларилда тааруу Агын үүлтэрэй хони үсхэбэрилхэ эхин табигдаһан. Мүнөө Зүдхэлиин болон бусад ажахынуудта хонидой шэнэ үүлтэр үсхэбэрилэгдэнэ.

Тойрогой түрүүлэгшын ажабайдалһаа үшөө нэгэ жэшээ. Нэгэтэ зун Гончик Жамсаранов гэр бүлэтэеэ Алханын аршаанда амаржа байба. Урда үдэшэнь, мүн һүни ехэл шууяатай үнгэрбэ. Үглөө үглөөгүүрынь тэрэ шууяа үүдхэжэ хоноһон хүн тойрогой түрүүлэгшэдэ ерэжэ, хүлисэл гуйхын хажуугаар танилсажа сайлабад. Тэрэнь манай нютагта мэдээжэ Рим Жамсаранов байба. Сай ууха соогоо тэрэ энэ аршаан руу харгы заһаха тухай олоной һанамжа хэлэбэ. Гончик Жамсаранович энээнииень анхаралдаа абажа, аршаан руу харгы заһажа, хэрэг ябуулагдажа эхилээ һэн ха.

Окргүйсэдкомой түрүүлэгшын ажалда иимэ жэшээнүүд олон ушарһан ааб даа. Гончик Жамсаранов гүрэн дотор эрид хубилалтын болохые баһал үншэн хабһанайнгаа оёорто уридшалан мэдэрһэн байгаа гээд тэмдэглэлтэй. Тиигэжэ арадшалгын хүдэлөөнэй манай эндэ ерэхэдэ, тэрэ 1990 ондо тушаалһаа буужа, облгүйсэдкомой үндэһэтэнэй асуудалаар таһагые даагшаар 2 жэлэй туршада ажаллаа.

Һүүлээрнь Дулдаргын аймагай захиргаанай дурадхалаар тэндэхи хүдөө ажахын таһагые хүтэлбэрилөө, ажахынуудые хуушан түхэлдэнь байлгажа, нэгэ нюдарга шэнгеэр ажаллахыень оролдоо. Энээнэй ашаар үлэһэн 8 ажахы түрүүшээр тэсээ. Теэд хамтаралнуудые усадхажа, үмсэ болгохо гэһэн дээрэһээ гараһан үүсхэлэй урда тэсэхэнь бэрхэтэй һааб даа. Гэбэшье, хожомоо Үзөөнэй ажахын түрүүлэгшэ боложо, хамтын ажалай бариишатайень бодото дээрэнь бэелүүлхын түлөө яһала оролдоһон хүн гээшэ. 15 наһатайһаа 70 гаратараа хуби заяагаа хүдөө ажахытай холбоһон Россиин Федерациин хүдөө ажахын габьяата хүдэлмэрилэгшэ Гончик Жамсаранович мүнөө Дулмажаб Далаевна нүхэртэеэ алтан үлгы Ага нютагайнгаа түбтэ ажана тэнюун ажаһууна. Гурбан хүүгэдынь эхэ эсэгын уурхайһаа үни дэгдэжэ, айл бүлэ болонхой, ажалтай. Тиимэһээ Гончик Жамсарановичай гол жаргалынь – аша зээнэрынь болонхой.