1330
Лера, абааштайхан Туяна, урин налгай Жаргалма, хүхюун дорюун Оюна, уян сэдьхэлтэй Лопсон, ганса ухаан Борис гээд лэ, нилээд олон залуушуул хүдэлдэг һэмди. Һүүлдэ ябан ошон, бэе бэетэеэ хуби заяагаа ниилүүлжэ, Галтаевтан, Гындынцыреновтэн, Гыргеновтэн, Соктоевтон, Ламуевтан гээд, олон гэр бүлэ мүндэлөө. Гоёл саг байгаа. Ши-би гэлдэнгүй, байһанаараа хубаалдаад, дуу шуугаа дуулалдаад, ехэ эбтэйнүүд бэлэйбди.
Залуу наһан – залитай үе гэжэ тон зүб хэлсэдэг. «Үтэр ябая!» - гэжэ нэгэнэйнгээ уряалжархихада, «Ябаа бэд даа!» - гэжэ дарья табин оодоролдоод, холошье һаань, түрэ хуримда һиинуулжа ошоод ерэшэхэш. Эгээл иимээр Ешигма Цымжитовна Батор Борисович хоёрой түрэ найр болоһон юм. Тэрэ үедэ «Буряад үнэн» Хэблэлэй байшанай захирал байһан Ардан Лопсонович Ангархаев бүхы залуушуулые «түрэ хуримай» командировкодо эльгээжэрхёо. Тиин бидэ һүрэгөөрөө поездоор, автобусоор Агын Хүнхэр нютаг руу хуримда даралдаад, зуурандаа һурагшадтайнь уулзалга үнгэргэжэ, «Одон» сэтгүүлтэй танилсуулжа үрдеэд, һөөргөө Улаан-Үдэеэ бусахадаа, ажалдаа фальцовко хэжэ хоноод, үглөөдэрынь Түнхэнэй Харбяангууд руу нүхэр басагаяа нүхэр хүбүүндээ хүргэлсэжэ ошоо һэмди. Талын басаган хадын хүбүүн хоёр мүнөөшье болотор эбтэй гэр бүлэ зандаа һууна. Галтаевтан гурбан һайхан хүүгэдтэй, нэгэ алтан зээтэй болонхой. Ешигма Цымжитовна Буряадай гүрэнэй радиодо «Баян талын аялга» дамжуулга бэлдэжэ хүтэлдэг. Батор Борисович Түнхэнэй үндэһэтэнэй хүреэлэндэ гүрэнэй инспекторээр ажаллана.
Яруунын Нарһатын Туяна Түнхэнэй Охор- Шэбэрэй Андрей хоёр баһал үнэнөөрхинэй нюдэн дээрэ гэхээр айл болоо. Гыргеновтэнэй гэр бүлэ мүнөө Сахалинда түбхинэжэ, гадигар айлайхи болонхой. Эрхэхэн, бэрхэхэн хоёр хүүгэдые үндылгэнэ. Буряад ороноо айлшалжа ерэхэдээ, заал һаа Хэблэлэй байшан хүрэдэг заншалтай.
Тиихэдэ бүхы наһаяа «Үнэндэ» зорюулһан Николай Дымбрылович Намсараевай басаган, бултанһаамнай дүү Лера Баргажанай бэрхэ Бато хүбүүнтэй ушаржа, бата бэхи гэр бүлэ байгуулаа. Валерия Николаевна мүнөө Буряад Уласай Толгойлогшын болон Буряад Уласай Засагай газарай Захиргаанай Түсэлнүүдые хүтэлхэ талаар хорооной түрүүлэгшын орлогшоор амжалта түгэс хүдэлнэ. Бато Жаргалович Улаан-Үдэ хотын «Водоканал» эмхидэ цехэй мастерай уялга дүүргэнэ. Ламуевтан хөөрхэн хүбүүн басаган хоёртой юм.
Тэрэ үеэр айл болоһон олон гэр бүлэнүүдһээ мүнөө Гындынцыреновтэн лэ хоёроороо «Үнэндөө» үлэнхэй, түрэл сонинойнгоо 100 жэлэй ой угтажа байна. Жаргалма Валерьевна нягталан бодогшоор, Бадмажаб Валерьевич сурбалжалагшаар хүдэлнэ. Ехэ зохидхон айлайхи. «Эрэ хүн - эрдэни» гэһэн урданай сэсэн үгые алинииньшье сахидаг. Нэгэ хирэ «Буряад үнэндэ» хүдэлжэ, үргэн олон уншагшадыемнай жэнхэни баян хэлээрээ нилээд баясуулһан, сэдьхэлыень ханааһан Баяр Жигмитов шогложошье һаа, тон оножо хэлээ һэн: «Энэ Жаргалма Валерьевна ехэ зүбөөр ажаһуудаг хүн гээшэ гү даа. Хоб шэрэхэ гэхэдэшни, нэгэншье һарюу ябадал үгы». Үнэхөөрөөшье, бэе бэетэеэ тоосолдожо гү, али хялам- хилам гэлдэжэ байхыень нэгэшье харахагүйт. Һамганиинь хонгоодор аад, хори буряад шэнги номгон даруу зантай. Досоонь түймэрэйшье болоо һаа, шэгтээ гаргахагүй. Харин үбгэниинь Агын хадаа, бүһэтэй хүнэй, эсэгын үүргэ жэншэдгүй дүүргэдэг. Гындынцыреновтэн гурбан дангина басагадые хүмүүжүүлнэ.
Иимэл даа, тэрэ үеын залуушуулай гэр бүлэнүүд тухай богонихоноор бэшэхэдэ. Саг гээшэ ямаршье түргэн гээшэб даа! Һаял гүлмэр залууханууд, пэшхэрхэй- ташхархай табилдан гүйлдэжэ ябаһан аад, мүнөө эжы баабайнаар, заримамнай хүгшэн эжы абанар болоод ябанабди.
Дыжид МАРХАДАЕВА, Гүрэнэй оршуулгын албанай хүтэлбэрилэгшэ
