Ниигэм 23 sep 2022 614

Эхин мэргэжэл олгуулна

Өөрынгөө хоёр улаан гараараа юумэ хэжэ шадаха, дархалха, бүри нарин урлал бүтээдэг зон хэзээдэшье, ямаршье сагта хүндэтэй ябадаг. Модо шулуу тайража, гэр байра бариха, түмэр түдэгэ суглуулжа, дарха хэхэ ажал барагдахагүй даа. Хүлэг болохо унаганһаа, хүн болохо багаһаа гэһэн сэсэн мэргэн үгын ёһоор хара багаһаа ажалай амта танижа хүдэржэбэл, хэнэйшье наһанда үлүү болохогүй. Энэл хараа баримталан, Улаан-Үдын һургуулинуудай шабинарые хүмүүжүүлдэг нэмэлтэ һуралсалай түб 1977 онһоо эхилжэ, ажалаа зохёоно.

Олон һалбарита

Нэмэлтэ һургуули хэдэн үе үхибүүдтэ мэргэжэлэй эхин мэдэсэ үгэжэ, ажабайдалай үргэн харгыда гаргаа гээшэб? Тоолошогүй юм ааб даа. Юрэнхы һургуулиингаа хэшээлһээ гадуур тус түбтэ ерэжэ, үхибүүд мэргэжэлэй түрүүшын хэшээлнүүдые абана. Зарим зон һургуули дүүргэтэрээ саашадаа ямар мэргэжэл шэлэхэеэ ойлгожо ядан ябадаг ушарнууд захаһаа абаад дайралдадаг гүб даа. Һүүлэй һүүл болотор хэн болохоёо мэдээгүй ябажа ябанхаар, бүри һургуулидаа һуража байха сагтаа иишээ ерэжэ, ямар мэргэжэлтэй болохоёо элирүүлбэл, тон дээрэ байха. Нэмэлтэ һуралсалай түбтэ хэдэн арбаад мэргэжэлтэдые бэлдэжэ, жэл бүхэн гаргана. Тогоошон, оёдолшон, зураашан, эмшэд, менеджер, автомашинануудые заһаха мэргэжэлтэд гэхэ мэтэ тоогүй олон шэглэлээр хүүгэд ном үзэнэ.

-Манай түбтэ Улаан-Үдэ хотымнай хүүгэд ерэжэ, һуралсал гарана. Аһан дуратайгаар үхибүүднай хэшээлнүүдтэ ерэдэг. Өөһэдөө һайн дураараа шэлэжэ ороһон хадаа тэдэнэр дундаа тон эбтэйнүүд. Нэгэ хараа бодолтой, нэгэ дуратай ажалтай һэн хойноо үгэеэ һайнаар ойлгосолдоод, саашадаа ехэл һайн нүхэд болодог. Жэлэй туршада һуража гараад, дахинаа ерээд һуража ябадаг үхибүүд олоор дайралдадаг. Саашадаа эндэ һураһан эхин мэргэжэлээ үргэлжэлүүлжэ, дээдэ, дунда һургуулинуудта үзөөшьегүй һаа, юрэ ажабайдалдань хэрэгтэй болохол даа, - гэжэ һуралсалай түбэй захирал Елена Леонидовна Скворцова хэлэнэ.

Хэзээдэшье хэрэгтэй

Мүнөө үедэ илангаяа хотодо үндыһэн үхибүүд эдеэлээд, тэрэнээ буйлуулһанай удаа ошожо гаргахаһаа ондоо ажал хэнэгүй гэжэ сэхэ руунь хэлэе. Алтан гартай абатайшье һаа, тэрэнь ехэнхидээ өөрынгөө ажал хэжэ сүлөөгүйдэнэ. Эжынэршье эрэшүүлһээ дутуугүй ажал хэдэг болоһон сагта басагадаараа шэрээгээ тойрохо саг олоногүй. Тиихэлээрээ үхибүүд өөрыгөө һамааруулаад, компьютер, телефоноо шагаагаад, сагаа барана. Иимэл оршон байдалай тохёолдоһон хойнонь эгээл иимэ нэмэлтэ һургуулинууд абарагшын туһада ерэнэ даа.

-Жэлэй туршада эндэ һураад, мэргэжэлтэй болоод гарахада, ямар һайн гээшэб? 8-9-дэхи анги дүүргэһэн хүбүүд авто заһаха һургуули дүүргэхэдээ, үнэмшэлгэтэй болоно. Инженер-механигай һургуулида саашадаа һураагүйшье һаа, өөрынгөө унажа ябаһан түмэр хүлэг заһаха аргатай болохо бшуу. Манайда һурахаяа ерэһэн хүбүүдэй олонхинь хадааһа шүрэбһөө илгаруулнагүй. Хотын олон дабхартай болбосон түхэлтэй гэртэ үндыһэн үхибүүд хаанаһаа мэдэхэб даа. Ямаршье үхибүүдые дахуулжа һургабал, бэрхэ мэргэжэлтэд болонгүй яахаб? – гэжэ автомашина заһаха зониие бэлдэдэг багша, Буряад Уласай габьяата инженер Тимошенко Сергей Валентинович хэлэнэ.

Үхибүүд мэргэжэл шэлэхэдээ, ехэнхидээ нүхэдөө дахажа, гэртэхинэйнгээ һанаагаар, заримандаа баалалтаар алибаа һургуулида орожо һурадаг. Жэшээнь, бидэнэй дээдэ һургуулида һураха үедэ юрист, экономист, менеджер гэхэ мэтэ мэргэжэлэй һургуулинууд тон эрилтэтэй бэлэй. Мүнөө зарим улад һургуулидашье үзэнгүй, үнөөхи Инстаграм, Тик-Ток гэхэ мэтын аргаар баяжаха һанаатай болонхой. «Ажал хэнгүй, загаһашье барижа шадахагүйш» гэжэ ород арад хэлсэдэг. Тэрэнь тон зүб!

Бидэнэй нэмэлтэ һуралсалай түбтэ айлшалжа ошоод, ажалтайнь танилсажа ябахадамнай, оёдолшодой хэшээл боложо байба. Басагад багшынгаа һургаали доро бүд эсхэнэ, тэрэнээ оёнод. Жэшээнь, Катя гэжэ нэрэтэй басаган өөрөө өөртөө гоёхон пальто оёжорхёод байна.

-Эндэ һураһанай яһала олон юумэ шадаха болооб. Олоһон шадабаримни минии наһанда хэрэгтэй болохол даа, - гэжэ Катя хэлэнэ.

Амтан эдеэ шанаха, юумэ урлаха, заһаха, хүн зониие аргалха шадабари хэндэшье, ямаршье сагта үлүү болоогүй. Тиимэһээ иимэ һургуулинууд олон боложо, бэрхэл үхибүүдые хүмүүжүүлжэ байг лэ!

Фото: Сарюуна Эрдынеевагай гэрэл зурагууд