Ородой Геройн нэрэ зэргэ олгогдоо

Норполов Эдуард Доржиевич 1995 оной октябриин 27-до Агын тойрогой Могойтын аймагай Сагаан-Шулуутай нютагта түрэһэн. 2002 ондо Шэтэ можын Улётын аймагай Горный-1 тосхоной 47-дохи дунда һургуулиин 1-дэхи ангида ороо. Удаань гэр бүлын шалтагаанаар хэдэн һургуулинуудые һэлгэжэ, Сагаан-Шулуутайдаа, Москва, Комсомольск-на-Амуре, Шэтэ, Хабаровск хотонуудта һураа.  

Һургуулиин наһанһаа барилдаагаар, футболоор, самбогоор, гар тулалдаагаар бэеэ һоридог байгаа. Гар тулалдаагаар үндэр амжалтануудые туйлаһанайнгаа түлөө «спортын мастерта кандидат» гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн.  

2013 ондо дунда һургуулияа дүүргээд, Рокосовскиин нэрэмжэтэ Алас Дурнын ниитэ сэрэгэй училищида ороод, 2018 ондо онсо дүнгүүдтэйгээр дүүргэжэ, Примориин хизаарай Сергеевка тосхондо байрлаһан 59-дэхи мотострелково бригадын взводой командираар томилогдоо һэн. Тэндээ жэл хахад болоод, Генштабай  Хабаровск хотодохи тагнуулай гол управлениин 14-дэхи тусхай үүргэтэй бригада руу шэлжүүлэгдэжэ, тусхай үүргэтэй бүлэгэй командирай тушаал эзэлээ. Алба хааха үедөө сэрэгэй гар тулалдаагаар олон тоото мүрысөөнүүдтэ хабаадажа, Хабаровска хизаарай, Амарай можын, Сибириин ба Алас Дурнын тойрогой чемпионой нэрэ зэргэдэ хүртэһэн. Сэрэгэй гар тулалдаагаар Ородой чемпионадта шангай һуури эзэлһэн габьяатай. «Запад-2021» гэһэн сэрэгэй һуралсалай үедэ онсо шалгаржа, ГРУ-гай хүтэлбэриин зүгһөө шагналда хүртэһэн байна.     

2022 оной январь һарада Беларусь Улас руу хамтын һуралсалай ажал ябуулгада хабаадалсахаяа эльгээгдээ.

Сэрэгэй тусхай операциин эхилһээр, диверсионно-тагнуулай бүлэг толгойлжо, Киев хото руу шэглүүлэгдээ. Дайшалхы зорилгоёо дүүргэһэнэйнь удаа Гостомелиин аэродром эзэлэн абаха тухай захиралта буугаа. Тэрэнээ гүйсэдхөөд, Чернобылиин АЭС дээрэ эзэлһэн һуурияа алдахагүй гэһэн зорилготойгоор тиишээ эльгээгдээ.   

Удаань тэрэнэй хүтэлбэрилдэг сэрэгэй нэгэдэл Харьковой шэглэл руу нүүлгэгдэжэ, нацистнуудтай хатуу шэрүүн байлдаануудта оролсоо. Тиигэхэ үедөө дайсадай хуягта техникын 20 гаран единицэ, тусхай техникын 50 гаран единицэ, мүн 350 гаран сэрэгшэдые усадхажа шадаа.     

Тэрээнһээ гадна Шервудскэ ой соо һараһаа үлүү үргэлжэлһэн шуһата тулалдаануудта хабаадалсаа. Байлдаанай үедэ ВСУ-гай батальоной хүтэлбэриие барибшалха талаар ажал ябуулга хэһэнэйнь ашаар манай сэрэгүүд нилээд ехээр урагшаа дабшаа һэн. Мүн тиихэдэ нацистнуудай хүтэлбэриин гурбан пункт, радиопеленгационно станцинууд усадхагдаа. Шервудскэ ой соохи операциин дүүрэхэдэ, бүри урагшаа, Марьинка һууринай шэглэл руу нүүхэ зорилго табигдаа.      

Тэндэ дайшалхы зорилгоёо дүүргэхэ үедөө даалгагдаһан нэгэдэлээ шадабаритайгаар ударидаһанайнгаа түлөө тусхай үүргэтэй 3-дахи ротын командираар томилолгдоһон байна. Ахалагша лейтенант Норполовой ударидадаг сэрэгэй нэгэдэл дайсадай эзэлһэн газар тагнуулдажа мэдэхэ, холбоо бариха, радиоэлектронно тэмсээ хэхэ хэрэгсэлнүүдые, хүтэлбэриин пунктнуудые усадхаха зорилго дүүргэдэг байгаа. Тэрээнһээ гадна дайсадай опорно пунктнуудые эзэлэн абаха талаар добтолго үүсхэжэ, эсэргүү талын булюу хүсэтэй байгаашье һаань, 10 гаран опорно пункт эзэлжэ шадаа. Хатуу шанга тэмсээнүүдэй үедэ ахалагша лейтенант Норполовой ротодо гээлтэнүүд боложол байгаа.         

Сентябриин тэнгээр ахалагша лейтенант Норполов нацистнуудай байрлаһан бэхилэлтэтэй газарнуудта дайсадые хюдаха гэһэн даабари абаа. Эдуард Норполов амиды үлэһэн сэрэгшэдтэеэ хамта 6 хүнһөө бүридэһэн тусхай бүлэг байгуулжа, ВСУ-гай 32 нацистнуудай байрлаһан газарта добтолжо ороо. Дайсадай опорно пункт бута сохиһоной удаа миномётно буудалгада орожо, суг ябаһан дүрбэн хүбүүдээ алдаа. Үшөө нэгэ нүхэрынь шархатаа, харин өөрөө ямар нэгэн шэдитэ хамгаалга доро байһан мэтэ мэндэ үлөө.       

Таһалгаряагүй буудалгада орожо байбашье, Эдуард нүгшэһэн нүхэдэйнгөө бэенүүдые бүхэли һүниндөө зөөжэ хоноо. Тэрэнэй 3-дахи ротоһоо хоёр лэ хүн – өөрөө Эдуард, мүн тэрэнэй старшина - амиды үлөө.  

Бригадын ударидагшад 3-дахи ротоһоо амиды үлэһэн ганса офицерые 1-дэхи ротын командираар томилхо гэһэн шиидхэбэри абаа.

Октябриин 4-дэ бэхилэлтэтэй газарнуудта байһан 100-гаад дайсаниие усадхаха даабари абаад, арба арбан хүнһөө бүридэһэн хоёр рота добтолгодо орожо, зорилгоёо дүүргээ. Бүхы дайсад усадхагдаа. Харин үглөөгүүр, 6 саг 10 минутада нацистнууд харюугай добтолгодо ороо. Дайсадай мэргэн буудагша үнинэй Эдуард Норполовые адуулжа ябаһанаа зүрхэ руунь буудажа, эрэлхэг зоригтой баатар сэрэгшэнэй ами наһа таһалаа...    

Сэрэгэй тусхай операциин үедэ Эдуард Норполов Эрэлхэг зоригой ордендо гурба дахин, мүн «Шэн зориг харуулһанай түлөө» медальда дэбшүүлэгдэһэн байна. Харин шангууд үгтөөгүй.

Эрэлхэг зориг, баатаршалга гаргаһанай ба даажа абаһан сэрэгэй нэгэдэлээ шадамараар захирһанайнь түлөө бригадын хүтэлбэри ахалагша лейтенант Эдуард Доржиевич Норполовые (наһа бараһан хойнонь) Ородой Холбоото Уласай Геройн нэрэ зэргэдэ дэбшүүлээ.