Олоной хэрэгтэ оролдосотой

Уян нугархай

Хүгшэн эжы, эхэ, олон дүүнэрэй эгэшэ Цыденбал хара уhан туулай жэлдэ Ярууна тосхондо, хатан эжы гүүлэдэг Бага-Яруунын эрьедэ Намсарайн Цыбжидэй Бадмажап ба Жамсаранай Дагбын Гаралмаагай гэр бүлэдэ түрэжэ, гансашье түрэлхидэйнгээ сэдьхэл хүдэлгөө бэшэ, харин Ярууна нуурайнгаа долгишье хүдэлгэжэ болоо. Юундэб гэхэдэ, хүлдэ, хэлэндэ орохоhоо эхилээд, балшар багаhаа hүбэлгэн бэрхэеэ харуулжа эхилээ hэн. Шуран бэрхэ басагахан үетэн соогоо илгардаг байгаа. Багахан бэетэйшье hаа, нугархай тэршээ ябаhан. Урдань hургуулида гимнастическа кружогуудта ехэ анхаралаа татадаг байhан юм. Тиихэдэ hургуулинуудта спортивна зал үгы байгаа. Һургуулинуудай коридор соо гимнастическа упражненинүүдые уран hайханаар харуулдаг байhан. Харин нугархай бэетэй Цыденбал элдэб упражненинүүдые гүйсэдхэжэ, олоной анхарал татадаг байhан. Багаhаа олониитын ажалда улаан галстук зүүhэн пионеркэ илгардаг байhан. Хамтын ажалай хажуугаар ном hуралсалдаа ехэ оролдолго гаргадаг бэлэй. Зоригоороо хүнэй хойно гарадаггүй, үсэд бэрхэ басаган нютагайнгаа шүлэгшэ Холхондойн Цыбик үбгэжөөлэй шүлэгэй мүрнүүдтэ ороhон байна.

Бадмын жаахан Шарлуудай

Баhал жэгтэй басаган даа.

Орожо ерэхэдэш угтажа,

Һандай табижа hуулгадаг.

Бэлэдхэлэй ангиие даагаад...

Дүрбэдэхи ангиин hурагша Цыденбал гэр бүлынгөө Yльдэргэ тосхон зөөжэ ерэхэдэнь, эндэ шэнэ түхэлэй үндэр сагаан сонхонуудые наранда ялалзуулан угтажа байгаа hэн. Энэ hургуулидаа hайн hуража гараа. Баhал олониитынгээ ажалда хабаадажа, спортсмен, комсомол басаган hуралсалай hүүлээр Улаан-Yдэдэ багшанарай дээдэ hургуулида шалгалта барижа ороод, hуража байтарнь, эхэнь алтан дэлхэйhээ халин ошожо, уйдхар гашуудалтай айлай ехэ басаган hургуулияа орхихо баатай болоо hэн. Һургуулида hуража ябахадаа, ехэ харюусалгатайгаар hуралсалдаа ба олониитын ажалда хандадаг Цыденбал Бадмажаповнае hургуулиин директор Ц.Н. Номтоев К.Ш.Цыденов орлогшотоёо ажалда абажа, бэлэдхэлэй классай багшаар томилоо. Тиигэжэ Цыденбал Бадмажаповна ажалайнгаа намтар эхилээ hэн. Тиихэдэ туhа хүргэжэ, тулга болоhон Цокто Номтоевич Ким Шойдопович хоёрто халуун сэдьхэлэй баярые хүргэжэ ябадагаа Цыденбал аха нүхэд тухайгаа дурсадаг. Салин абажа, эсэгэдээ туhалаа, мүн баhа дахинаа hуралсалаа үргэлжэлүүлхэ гэhэн зорилготой ябаа. Бэлэдхэлэй ангиин hурагшад түрүүшынгээ багшаяа мартадаггүй. Эхын оролдолго гаргажа, түрүүшын эрдэмэй «А» үзэгтэй танилсуулhан багшаяа ямар томоотой хүн мартахаб!

Цыденбал дахинаа дээдэ hургуулида орохоёо Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын институдта шалгалта барижа, баhал оюутан болоо hэн. Зунай үедэ нютагаа бу­сахадаа, амаржа hуухагүй, колхо­зойнгоо хүдөө ажахын кампанида хамhалсадаг байгаа. Ерээдүй мэр­гэжэлээ шудалжа байхадаа, олони­итын ажалда хам оролсодог hэн. Тиимэhээ сугтаа hуража ябаhан нүхэдтөө ехэ хүндэтэй байгаа. Хүдөө ажахын мэргэжэлтэд, илангаяа дээ- дэ гарайхид олон юумэ шадаха, дутуу дундатай байгаа һаань, тэрэ дары усадхаад ябадаг юм. Гэрэй ехэ басаган дүүнэртээ үльгэр жэшээ боложо, мүн эсэгынгээ гэрэй ажал хүнгэрүүлдэг байhан. Авто-хүлэгэй жолоо барижа, ямаршье техникэдэ hуухадаа, эрэшүүлhээ дутадаггүй hэн. Газар хахалха, үбhэ шэрэхэ, гэртээ түлеэгээ бэлдэлсэхэ ажал жэншэдгүй хээд ябаhан.

Ажалша бэрхэнь хабатай

Хабартаа саhан хайлажа, харьяа горход урдадаг. Хабартаа хэншье, хаанашье ханхинама дурантаяа уулзадаг. Бага наhандаа hургуулида hуража байхадаа наададаг, сүлөө сагаа үнгэргэдэг Буянта хүбүүн сэдьхэлдэнь ехэ тааруу зантай байhан гээд хэлэе. Хоёр ондоо тосхонуудай hургуулида, hүүлдэнь хоёр ондоо хотонуудта hурабашье, бэе бэетэеэ багаhаа эжэл болоhон хоёр инаг дуранай хүсөөр айл аймаг боложо түбхинөө hэн. Буянта нүхэрынь ажалайнгаа намтар Баргажанай Адагай аэропортын механигаар эхилээ hэн.

Цыденбал Бадмажаповна 20-дохи ГПТУ-гай багшаар ажаллаа. Хүнэй наhан хэмжүүртэй... Буянта нүхэрынь Улаан-Yдын аэропортын ажал үйлэдбэрилгын таhагай захиралтын тушаалтай ябаhан аад, алтан дэлхэйhээ эртэ халяа hэн. Хайран даа. Цыденбал 2 басагадаа хүл дээрэнь гаргажа, hүүлшын 18 жэлдэ Улаан-Yдын авиаметеостанцида инженер-синоптик гэhэн тушаалтай байhан аад, ажалайнгаа амаралтада гараа. Бүхы наhаараа ажал хэжэ ябаhан эхэнэр юу миин байхаб? Урда Солонгос ошожо ажаллаа. Yхибүүдээ, ашанараа хүл дээрэнь гаргаа. Мүнөө Абида Саян хоёр хүрьгэдынь Урда Солонгосто хүдэлнэ, түбхинэнхэй. Цыденбал мүнөөшье дорюун, ажалша бэрхэ зандаа. Уран гартай, хамтын ажалда оролсодог, тамирай хэмжээнүүдтэ хабаададаг.

Һаяхана БГУ-гай байшан соо бүхы түрэлхидынь, аха дүүнэрынь, сугтаа хүдэлһэн, һураһан нүхэдынь сугларжа, 70 наһанайнь ойгоор амаршалаад, hайхан үреэл үгэ- нүүдые хэлээ, үнэр баян жаргалаа эдлэжэ, элүүр мэндэ, энхэ амгалан ажаhуухыень хүсөө. Дабаhан дабааниинь үндэр, хэhэн ажалынь үрэтэй, сэнтэй. Энээнииень ажалдаа шалгарhан олон тоото Хүндэлэлэй грамотанууд, үнэтэ бэлэгүүд гэршэлнэ. 2000 ондо Ленинградай аэропортын дээдэ курсануудые hайн дүүргээ hэн. Хорёод жэлдэ нэгэшье алдуу гаргангүй, агаарай онгосонуудта зүбшөөл үгэжэ, гай гасуургүй ниидэхэдэнь, ехэ оролдолго гаргаһан, ажалдаа харюусалгатай мэргэжэлтэн Цыденбал Базаровна мүнөөшье аэропорт дээрэ гэр байратай хадаа сэдьхэлээ хүдэлгэн, агаарай онгосонуудые досоогоо угтажа, үдэшэжэ байдаг.

Эдуард БУДАЕВ, сурбалжалагша