Хабартаа аянай шубуудай зэлэ татаһаар дулаан оронһоо түрэл нютагаа бусаха хирээр тоонто нютагаа эрьехэ дурамни ехээр хүрэдэг юм. Юундэб даа эгээл хабартаа хүльбэржэ тэнжэһэн, ундалжа үндыһэн эхэ газар уһаяа үдэртөө һанаандаа эрьюулэн, һүниндөө зүүдэндээ манаха саг болодог даа. Үетэн нүхэдөөрөө эльгэлэн наадаһан эдир һайхан наһан! Хүн бүхэнэй мэдэрдэг, һүүлдэнь үншэн хабаһанайшни оёорто хадагалагдан, үе-үе болоод лэ, ой ухаандашни шэмшэрһэн мэдэрэл асаран һанагдадаг түрүүшын дураншни. Хүдэржэжэ, энэ дэлхэйн орёо нюусануудтай танилсажа эхилһэн хаһашни. Эгээл эдэ бүгэдэ бүхы юумэнүүд тэндэ, шинии түрэһэн нютагта, хүдөө һууринда. Сагай эрхэ байдалаар гү, али бэлэниие хараад, хотодо түбхинэһэн би: “Һөөргөө нютагаа бусаад, буусаяа түхеэрхэ байна гүб?”- гэһэн асуудал өөрөө өөртөө заримдаа табидагби. Хүдөө нютагһаа уг гарбалтай, Улаан-Үдэдэ ажаһуугаа нүхэдһөө нютагаа бусажа, ажабайдалаа түхеэрхэ аргатай байна гүт? Хотодо байрлаһаар үнинэй гүт? Эндэхи, тэндэхишье һайн муу талануудыень элирхэйлыт гэһэн асуудалнуудые табиһан байнаб.
Эм домто аршаан булагаар баян Буряад һайхан оромнай. Теэд үнэн дээрээ хараад үзэхэдэ, хуулиин ёһо гуримаар ажаллаха амаралгын газарнууд үсөөхэн байна. Ехэнхинь “ зэрлигээрээ” үлэһэн зандаа. Арадай Хуралай Экономическа бодолгын, байгаали хэрэглэлгын болон экологиин хороон энэ асуудалаар суглаа зарлаһан байна. Тус хорооной түрүүлэгшэ Анатолий Кушнарёвой хэлэһээр, аршаан булагууд, элүүржүүлгын газарнууд тухай хуули тиимэ газарнуудые хамгаалха, хүгжөөхэ зорилготойгоор абтагдаһан гээшэ.
Апрелиин 19-дэ Буряадай ниислэл хотодо «Za мир! Труд! Май!», «Zа мир без нацизма!» гэжэ нэрлэгдэһэн автопробегтэ хабаадагшадые гол талмай дээрэ угтан абаа.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай ветерануудта майн 9-эй һайндэртэй дашарамдуулан, гүрэнһөө тэдхэмжэ үгтэхэ. Далан долоодохи Илалтын һайндэрые угтуулан, иимэ түсэл зохёогдобо.
Монгол ба Росси гүрэнүүдэй хилэ нээгдэбэ. Нэгэ сүүдхын туршада 80 авто- унаа, 370 гаран хүн хилэ гарана.
Үнгэрэгшэ долоон хоногой эсэстэ Улаан-Үдэ хотодомнай «Шэнэ Үе» гэһэн һонирхолтой түсэл бэелүүлэгдэбэ. «Буряад үнэн» Хэблэлэй байшан 101-дэхи хабараа угтан, мүн «Байкал», «Байгал» сэтгүүлнүүдэй 75 жэлэй ойн баяртай дашарамдуулан, тус хэмжээ ябуулга эмхидхэбэ. Уран үгын болон уянгата хүгжэмэй үдэшэ Ородой агууехэ ирагуу найрагша Александр Сергеевич Пушкинай нэрэмжэтэ сэсэрлиг соо үнгэргэгдэжэ, олоной анхарал татажа шадаһан байна.
2021 оной декабрь һарада «Буряад үнэн» сонин 100 жэлэйнгээ ойе тэмдэглээ. Буряадай эгээл урданай сониной түүхэдэ шухала удха шанартай энэ үе шатын үргэлжэлэлдэ эршэ хүсэнэй, залуу наһанай һүлдэ болгожо, «101-дэхи хабар» гэһэн түсэл үүсхэгдэбэ гээшэ.
Захааминай аймагай Санага нютагта Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай ветерануудай гэгээн дурасхаалда зорюулагдаһан тамирай ехэ найр - волейболоор уласай III турнир мартын хуушаар үнгэргэгдөө.
2019 онһоо жэл бүри үнгэргэгдэдэг энэ заншалта болоһон дурасхаалай урилдаан Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай ветерануудай түрэл гаралнуудай, аха дүүнэрэй, үри хүүгэдэй тэдхэмжээр үнгэрдэг юм.
Камчаткын галта ууланууд
Байгаалиин үзэгдэлнүүдэй гайхамшагта зүйлнүүдэй нэгэн галта ууланууд болонхой. Олон тоото мэргэжэлтэд, илангаяа геологууд, сурбалжалагшад, тэдэниие мянган жэлэй хугасаада шэнжэлхэеэ оролдоно. Мүн аяншалагшад заал һаа галта уулануудые өөрын нюдөөр харахаяа һанадаг.
Байгша оной майн 9-дэ Агууехэ Илалтын 77 жэл гүйсэхэнь. Буряад ороноймнай 120 мянга гаран сэрэгшэд Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай дүлэн соогуур гараһан юм. Хэды олон хүн баатаршалга гаргажа, гүрэнэй шагналда хүртэнхэйб даа. Харин зарим ветерануудай дайшалхы зам Совет засагай үедэ анхарагдангүй үлэшэһэн байна.
Санкт-Петербург хотын олоной дуратай үзэсхэлэнтэ газарнуудай нэгэн хадаа Ордоной (Дворцовый) хүүргэ болоно. Петербургын түбые Васильевска олтирогтой холбоно, хоёр эрье уруу үргэгдэн хубаардаг.
Ордоной уһанай эрьеын болон Үбэлэй Ордоной нэрэнүүдһээ Ордоной хүүргэ гээд нэрлэгдээ. Томо Нева гол дээгүүр татагданхай.
Семёновтоной гэр бүлэһөө одхон Доржо хүбүүниинь тээли ахатаяа адли артиллеридэ алба гараһан. Доржо Семёнов 1942 оной үбэл дайнда татагдаад, Забайкалиин фронтын 210-дахи буудалгын дивизидэ алба хэжэ эхилээ. Танкнуудые усадхалгын 644-дэхи полкын майор Котовой ударидалга доро сержант Доржо Семёнов артиллериин томо буунай командираар томилогдоо.
36-дахи арми ерээдүй байлдаанай тала руу гараха түсэб эртээнһээ бэлдэжэ эхилээ.
Хүн түрэлтэн гээшэ энэ дэлхэй дээрэ хүнэй бэе оложо түрөөд, хүгжөөд, өөрынгөө мүр сараа олон жэлэй туршада үлөөдэг жаматай юм даа. Хэншье һаа үтэлхэ наһанай дабаан дээрэһээ, угаа залгуулжа ябаһан үри хүүгэдтээ олоһон дүй дүршэлөө дамжуулдаг гээшэ аабза. Энэ жэлэй эхиндэ эгээл иимэ зорилготойгоор бэшэгдэһэн «Түүхэеэ һанан - урагшаа дабшаха. Будатан» гэжэ шэнэ ном «нара хараба». Тус ном дотор Хурамхаанай аймагай Гаарга нютагай ажаһуугшадай түүхэ зураглагдана. Автор мэргэжэлтэ уран зохёолшон бэшэшье һаа, өөрынгөө намтар дээрэ үндэһэн арадайнгаа гүн сооһоо дамжан ерэһэн һургаал заабаринуудые, нютагайнгаа арад зоной ажабайдал, тэдэнэйнгээ угай һарбаалжан тухай шадамар бэрхээр харуулжа шадаа.
Народный артист Бурятии Болот Динганорбоев читает стихотворение монгольского поэта Очирбатын Дашбалбара.
“Буряад үнэндэ” ажалайнгаа намтар эхилээд, хожом хойнодоо элитэ ехэ эрдэмтэн болоһон Даша Дашапылович Лубсановай 100 жэлэй ойн баяр түрэһэн нютаг Харганаадань апрель һарын 8-да тэмдэглэгдээ. Түрэлхидынь, Буряадай эрдэмэй түбэй түлөөлэгшэд, Сэлэнгын аймагай засаг зургаан, багшанар энэ хэмжээ ябуулгада эдэбхитэйгээр оролсоо.
Ахын аймагай эгээл холын Хужар, Алаг Шулуун, Бүрэнгол нютагуудай ажаһуугшад ажалаа хамтаран хээд байдаг. “Бурэнгольское” гэһэн хүдөөгэй сомон дарга Туяна Анатольевна Самбяловагай тэмдэглэһээр, эндэхи арад зон өөһэдөө эдэбхи үүсхэл гаргажа, ажалаа эршэмтэйгээр ябуулдаг. Тиимэһээ эндэ аяар зургаан ТОС тоологдоно. 2021 оной уласай урилдаанда тэдэ булта шалгарһан байна.
Мяханайнгаа гутахагүйн тула айлнууд декабрь, январь соо тэрэнээ 30-40 см тухай гонзогороор жүһөөд, шэниисын талха түрхеэд, амбар соо үлгэжэрхихэдэнь, тэрэнь һэбхигэр, зөөлэншэгөөр хатадаг байһан. Энэмнай борсо болоно. Борсолһон мяхан үни удаан хадагалагдадаг байгаа.
Хабарай дулаан хаһын буужа ерэһээр, арад зомнай зуһаландаа, хүдөө буусануудтаа гаража, ажалаа эрхилдэг заншалтай. Хуурай хагда ногоогоо хуряаха, газараа эдлүүрилхэ ажалнууд олон. Тэрэнэй хажуугаар амаржашье үрдидэг.
Удангүй һургуулиин хаһа дүүрэжэ, зунай амаралтын үе эхилхэ. Энэ сагта гэртэхин хүүгэдээ элдэб элүүржүүлгын газарнуудта амаруулха гэжэ оролдодог.
Үшөө харуулха