Декабриин 15-да Буряад Уласай Үндэhэтэнэй номой санда элитэ уран зохёолшо, арадай ирагуу найрагша, оршуулагша, этнограф, Россиин ба Буряадай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, хэлэ бэшэгэй эрдэмэй доктор, түүхын эрдэмэй кандидат, Буряад Уласай Гүрэнэй шангай хоёр дахин лауреат Баир Сономович Дугаровай 75 наһанай ойн баярта зорюулагдаhан «Нүүдэлшэнэй одон» гэhэн hайндэртэ хэмжээн үнгэргэгдэбэ.
Буряадай ниислэлэй мэр Игорь Шутенковой зарлигаар Улаан -Yдын Захиргаанда буряад хэлэ хүгжɵɵлгын тусхай комисси байгуулагдаба. Тэрэнэй бүридэлдэ хотын Захиргаанай, Буряадай Засагай газарай, Улаан-Yдын зүблɵɵнэй засаг зургаануудай хүтэлбэрилэгшэд ба эрдэм hуралсалай, Буряад Уласай Олониитын танхимай түлɵɵлэгшэд, эрдэмтэд ба сурбалжалагшад оролсоно.
Ородой Юрэнхылэгшын Зарлигаар ахалагша лейтенант Норполов Эдуард Доржиевичта (наһа бараһан хойнонь) Ородой Геройн нэрэ зэргэ олгогдобо.
Зэдын аймагай Доодо Бургалтай нютагта түрэһэн Виталий Сукуевта сэрэгэй тусхай операцида баатаршалга гаргаһанай түлөө Россиин Герой гэһэн үндэр нэрэ зэргэ олгогдоо һэн.
Фильм Баярмы Жалцановой.
Мүнɵɵдэрэй дугаарай хүндэтэ айлшан - «Эмчи холбоон» гэhэн түбэд – монгол эмнэлгын мэргэжэлтэдэй бүлгэмэй түрүүлэгшэ Зорик Дымбрылов.
Буддын шажанай заншалта Сангхын үүсхэн зохёоһон түсэлнүүд яһала урагшатайгаар бэелүүлэгдэдэг гэжэ мэдээжэ. Буряад арад зон заншалта ажахыгаа һэргээжэ, өөрын мал һүрэгтэй боложо, түрэһэн нютагтаа эзэн ёһоор баян ажаһууһай гэһэн бодолтойгоор Хамба лама Дамба Аюшеев хэдэн жэлэй туршада ажал ябуулдаг юм. Бэе бэедээ дамжуулан үсхэдэг һүрэг хонин, һүүлээрнь буряад үхэрнүүд, адуун болон заншалта үйлэдбэри гэһэн түсэлнүүд бэелүүлэгдэнэ. Һаяхана Монголой мэргэжэлтэдэй туһаламжаар Ивалгын дасанай дэргэдэ нооһо даралгын, арһа элдэлгын үйлэдбэри ажаллажа эхилээ. Хониной арһа элдэлгын цех хүрэжэ, ажалтайнь танилсабабди.
Россиин мэдээжэ хүгжэмшэн, продюсер Бари Алибасовай зээ хүбүүн Буряадай Хяагта хотодо ажаhууна.
Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академиин дэргэдэ шатарай танхим нээгдэбэ. “Твой ход” гэжэ нэрэтэй шатарай клуб хамтын 1-дэхи байрада түбхинэнхэй.
Түнхэнэй үндэһэтэнэй хүреэлэнэй эмхидхэһэн “Эрбэдэй нютаг” гэһэн байгаали хамгаалгын урилдаан түгэсэбэ.
Хабаадагшадай зурагууд дээрэ, өөрын гараар хэһэн уран бүтээлнүүдтэ эрбэдэй тоо эрид дээшэлээ.
Буряад Уласта буряад хэлэ хүгжөөлгэдэ 2022 ондо 66 сая түхэриг һомологдоо. Энэ мүнгөөрнь ямар юумэн хэгдэнэ гээшэб, тэрэнь хэр зэргэ ашаг үрэтэй байнаб? Энээн тухай «Үнэн» дамжуулгын ээлжээтэ дугаарта Буряад Уласай Толгойлогшын ба Засагай газарай Захиргаанай зүбшэлэгшэ Ринчима Романова хөөрэнэ.
Аяар 55 шэнэ автобус Буряадаймнай 16 аймагаар тараагдаба.
Хүлгөөтэй сагта арад зомнай дасан дугангууд руул субадаг. Ламанарай хэдэг ажалые мүнөө үедэ байлдаанай газарта ябаһан сэрэгшэдэй албантай сасуулхаар гэжэ һанагдана. Үдэр бүрил муу муухай юумэнтэй тэмсэнэ, хүшэр байдалда орогшодой һанаа тэгшэрүүлнэ, сэдьхэл номгоруулна ха юм. Теэд энэ удаа хөөрэлдөөндэ уриһан хүмнай - Дамба-Даржаа Заяевай нэрэмжэтэ «Даши Чойнхорлин» гэһэн Буддын шажанай ехэ һургуулиин захирал Дымбрыл лама Дашибалданов - «сэдьхэл номгоруулха» гэхые хүлеэн зүбшөөхэгүй байшаба. Энэнь ямар ушартайб гэжэ һонирхохоһоо гадна, үшөө хэдэн асуудалаар һанамжа бодолыень асуубабди.
Һүүлэй үедэ сониндо, Интернедтэ Джампа Тинлей багша тухай үймөө үүдхэһэн толилолгонууд, дамжуулганууд гараба. Энэ ушараар Тинлей багшын шаби философиин эрдэмэй доктор Ирина Урбанаевагай харюу уншагшадайнгаа һонорто дурадхахамнай.
Буряад хэлэнэй габшагай һарын, Наһатайшуулай һайндэрэй эршэтэйгээр үнгэрхэ үедэ оло дахин “Баль¬жан хатан”, “Ара талын баатар- геройнууд” гэһэн огсом дорюун дуунуудые “Тоонто” гэһэн арадай аман зохёолой ансамбльтаяа ехэ дуратайгаар дуулалдаһан байнабди.
Буддын шажанай «Даша Чойнхорлин» ехэ һургуулиин үүсхэлээр һайн дуратан албанда татагдаһан сэрэгшэдтэ хубсаһа хунар оёно.
Эжы тухайгаа нэгэ юумэ бэшыт гэжэ дурадхалай буухада, би ехэ бодолгото боложо, хамаг эжынэрһээ үлүү бэрхэ, үлүү ехэ ажал минии эжын хэһые балай мэдэхэгүй байһан байшабаб. Тиибэшье һаань...
«Хуушарһан джинсовэ бүдөөр оёгдоһон хубсаһа хунараа хаянгүй, «хоёрдохи ами үгэжэ», шэнэ зүйлнүүдые бүтээгты», - гэжэ Баирма Харжеева хэлэнэ. Иигэжэ бидэ байгаалияа хамгаалнабди гээд, тэрэ мэдүүлнэ. Буянтай хэрэг бүтээжэ байһан тухайгаа Баирма Харжеева дуратайгаар хөөрэжэ үгэбэ:
ООН-ой мэдээгээр, мүнөө дэлхэй дээрэ 1 миллиардhаа үлүү эрэмдэг зон ажаhууна. 2022 ондо Россида ажаhуудаг 10 саяһаа үлүүтэй хизаарлагданги арга боломжонуудтай зоной 5,7 саянь – эхэнэрнүүд, 4,5 саянь – бүhэтэйшүүл юм. Тэдэнэй олонхинь - II бүлгэмэй (4,6 сая), удаадахинь III (4,5 сая) ба I бүлгэмэй (1,3 сая) гэжэ элирүүлэгдэhэн. Эрэмдэг зоной 26,33 хубинь (1 саяhаа үлүүтэй) ажал хүдэлмэритэйнүүд.
Алас Дурнын федеральна тойрогой түрэл хэлэнүүдэй залуу багшанар Улаан-Үдэдэ тусхай хуралдаанда суглараа гэжэ урдахи дугаартаа дуулгаһан байнабди. Ород гүрэнэй Арадуудай түрэл хэлэнүүдэй федеральна дээдэ һургуули Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яамантай иимэ томо хуралдаа үндэр хэмжээндэ үнгэргэбэ гээшэ.
Үшөө харуулха
