Наймадахи холоонхо
Планёрко дээрэ хэн ямар материал бэлдэнэб гэһэн асуулта болоно. Булад Жанчиповһаа асуухадань, «Хамаганов дээрээ хэбтэнэб. Михаил Петрович нилээн зузаан, тарган ха юм, бэлээр шуураад үгэнэгүй», - гэбэ. Тиин дарганарай нэгые ёгтолхо һанаатай «Наймадахи холоонхо хэмнай хээ хаб даа» гэжэ мэдээшэгүй боложо байжа асууба.
Хүгтэй таабари
Промышленностиин таһагта Д.Г.Дашиев Ц-Д.Хамаев хоёр, совет барилгын таһагта С.Д.Очиров, Д.Д.Мункуев хоёр нэгэ үедэ хүдэлөө. Томо таһалга соо сугтаа һуудаг байгаа.
Ажалай үрэ дүн тухай асуухаа Б.Б.Дашиев ороод ерэбэ. «Юугээ бөөгнэрөөбта, тарагты», - гээд, ондоо таһагайхидые ябуулба.
Уран зохёолшо Цырен-Дондок Хамаев нарин бэшэгэй даргын эрилтэһээ зайсаха һанаатай хэлэбэ:
- Танда таабари хэлэхэм гү?
- Хэлыш даа.
- Мандагар бэетэй, мархагар хамартай, мангир жажалдаг, мангартай ябадаг – хэн бэ?
Бата Будаевич олзуурхан:
- Шил гүбши даа, - гэбэ.
- Зай, тиигээ һаа, үшөө шагнагты. Уулидал дуутай, уулагар зантай, маниие намнадаг, материал эридэг – хэн бэ? – гэхэтэйнь сасуу нарин бэшэгэй дарга шарайгаа шууд барайлгаад, нэгэшье үгэ хэлэнгүй гаража ошоһон гэхэ.
Д.Г.Дашиев энэ ушар тухай Т.Н.Нимбуевта дамжуулан хөөрэһэн юм.
Ёһотой һургаал
Мухар-Шэбэрэй аймагһаа гарбалтай промышленностиин болон барилгын таһагые даагша Д.Г.Дашиевта нютагайнь хүбүүд бараалхажа оробо. Бэеэ яһала бардамаар табижа шададаг, бар-бар дуугардаг Доржи Гармаевич нүхэдөө хүндэлхэеэ нэгэ шэл архи графин руу юулэбэ. Ехэл аятай. Орожо ерэһэн хүн ойлгохошьегүй. Айлшад дүтэлөөд, хундагаяа хүнтэрүүлээд, холохоно ошоод һууна.
Редакторай орлогшо, таһагай куратор П.Н.Нимаев энэ үедэ орожо ерэбэ. Хамарайнгаа томо аршуулаар агаар һэбинэ, хүзүүгээ аршана. Халуудаһан лэ хэбэртэй. Уһан гэжэ һанаад, графинһаа стакан руу шэнгэн бодос юулээд уужархиба. Булта зон амяа абахаа болёод, аягүйрхөөд һууба. Агаар доһолхонь гү гэжэ һанамаар байба.
Теэд Пурбожап Нимаевич нэгэ дахин эрьелдэжэ хараад, юушье хэлэнгүй гараад ябашаба. Доржи Гармаевич айлшадаа шууд ябуулба. Удангүй телефоной хонхо наярба.
«Ши аба, ши аба», - гэлдээд, Тимофей Нимбуевичынь абаха баатай болобо.
- Ороод ерэгтыл даа, - гэһэн нөөхи даргын захиралта дуулдаба.
Зэмэдэ ороошо хоёр ошобод. Пурбожап Нимаевич полоса уншажа һууна, тэдэниие анхарнашьегүй. Дүүргээд, корректорые телефоноор дуудаба, полосагаа дамжуулба.
Тиин гэнтэ һаял обёорһондол асууба:
- Энэ та хоёр юундэ ерээд байнат?
- Ерэгты гээ һэмнайт.
- Зай, ойлгоо гүт? Ошожо, ажалаа хэгты, - гэбэ.
«Һажалуурыешье олоод яалай...»
Хуушан «Үнэнэй» секретариат соо ёозогүй томо диван байдаг һэн. Нэгэтэ тэндэ ороходом, пропаганда болон агитациин таһагта хүдэлдэг Б.Ш.Ванчиков харюусалгата секретариин орлогшо О.П.Цыреноваһаа асуужа байба:
- Дивантнай хайшаа орошооб?
Ольга Потельхоновна үгэ бэдэржэ холо ошохо бэшэ даа, абаһаар хэлэбэ:
- Энэ диван хараад, һажахаа һананат гээд газаа шэдэжэрхёо...
- Хэнтнай һажадаг юм?
- Раднажаб лэ гүб даа, нюдэндөө бөөһэтэй һуухаа һанадаг, - гээд, выпускающаар хүдэлдэг шарьяа нарьяа дуутай Т.М.Санжиева хажуу тээһээ яаран хэлэбэ.
Баруун урда углууда һуудаг уран зурааша Раднажаб Абидуевич Абидуев шэл дороһоо шэлээрхэнгеэр харана. Зоной томо томоор зугаалхада, оройдоошье оролсодоггүй юм һэн.
Иимэ абарииень мэдэдэг А.Ж.Жамбалдоржиев абаһаар үмөөрбэ:
- Раднажабай зэргын юумэ хээд, сэсэрхэлдээрэйт.
- Юугээ тиитэрынь бүтээжэрхёо бэлэй?
- «Байгал» сэдхүүлэй даабаряар бурханай «Доржо Жодбо» ном хуушан монголоор бэшэнэ. Ямар каллиграфи гэжэ һананат? Улаан-Үдэ соо, хай, тиимэ хүнэй олдохые бү мэдэе. Һажалуур хүнэй хэхэ юумэн бэшэ, - гэбэ Александр Жалсанович.
Һүүлдэ журналай гараад байхада харахадам, жэгтэй жэгдэ, амитай мэтэ үзэгүүд һубарилданхай, хүнэй гараар бэшээтэй гэжэ үнэншэхын аргагүй шэнгеэр һанагдаа һэн. Ямар бэлигтэй хүнүүд «Буряад үнэндэ» хүдэлдэг байгаа гээшэб!
- Зай, диван хаягдаа. Һажалуурыешье олоод яалай... – гэлдээн болоод, тэрэ ушарнай дүүрээ бэлэй.
Буржуазна һэбшээн
«Буряад үнэн» соо хэды шогууша зоной хүдэлдэгшье һаа, өөр дээрээ тудаһан шог яашье ойлгодоггүй хүнүүд дайралдадаг байһан юм.
«Буряадай журналист» ханын сониной редактор олон жэлдэ байһанби. Дээдэ һургуулида факультедэй «Залуу наһан» гэһэн ханын сонин Сергей Бабуевтай ээлжэлжэ байжа гаргадаг һэмди. Харин «Үнэндэ» ерэхэдэм, аха үеын зон Ц.Ц.Дондогой, Г.Ц.Дашабылов хоёр «Буряадай журналистые» нам руу түлхижэрхёод, һанаагаа амаршаһан юм.
Нэгэтэ сониндоо хужарлама шарай оруулха гэжэ зузаан, үнгэтэ моодын журнал хайшалжа, зарим зондоо элдэб хубсаһа үмдэхүүлбэбди. Энеэжэ байһан толгой, харин хубсаһаниинь – онсо ондоо янзын. Туһамаршан Дондог Бальжинимаевтайгаа сэдьхэлээ хананги энеэлдээд тарабабди.
Үглөөдэрынь дарганарай нэгэн дуудажа ерээд, хэлэбэл даа:
- Намайгаа хубсаһаар дутамаг гэхэеэ һанаад, жабо юу хээтэй яла сала хубсаһа үмдэхүүлжэрхибэ гүт?
Ямар харюу байха һэм даа, гайхан татаад гарабаб. Үүдэнэй хажууда Ж. эхэнэр хүлеэжэ байба. Улайшоод, уйлахын наана үгүүлбэ:
- Ханын сонин соо би һалихай ябадалтай эхэнэртэл үбсүү сээжэеэ сэлинхэй, ууса бүһэлүүрээ хондойлгонхой байхадаа яана гээшэбиб...
Үдэ багта Дондогтоёо тэрэ «шедеврээ» ханаһаа хуулажа, ондоо, томоотой, буржуазна һэбшээгүй, социалис маягтай хубсаһа «үмдэхүүлбэбди». Дондог нөөхил шэгтээ аалин дуугай, юрэл энеэхэдэхэ юм. Харин минии зосоо орьёлһые Цырендулма Цыреновна номгоруулан тараажа үгэһэн юм.
Галина Базаржапова-Дашеева дурсан бэшэбэ