Февралиин 6-да Үндэһэтэнэй номой санда Бүгэдэ Буряадай үндэһэн соёлой эблэлэй юрэнхылэгшэ Чимит Бальжинимаев нэгэдэхи дид-юрэнхылэгшэ Баяр Балдановтай хамта олондо мэдээсэлгын албануудтай уулзажа, саашадаа ябуулха ажал тухайгаа дуулгаа.
Һүүлэй жэлнүүдтэ һургуулиин музейнүүдтэ ехэхэн анхарал хандуулагдадаг болоо. Мүнөө сагта Россиин һургуулинуудай музейнүүдэй реестр дээрэ арбан дүрбэ мянган шахуу музей гэршэлгэ гараһан байна. Энэ хадаа хизаар ороноо шэнжэлэлгын, Эхэ орондоо дурлал түрүүлгын, түүхын, алдар солын болон бусад үүргэтэй музейнүүд болоно.
Бүхэдэлхэйн ЮНЕСК- ын мэдээгээр, 2050 он хүрэтэр буряад хэлэн дээрэ дуугардаг хүнүүд үлэхэгүй, хэлэн хосоржо һалаха. Тэрээнтэй хамта үндэһэн хэлэеэ мартаһан угсаатанай түүхын, соёлой эрдэнитэ баялигуудынь болон буряад арад үндэһөөрөө үгы болохо гэжэ хэлэгдэнэ.
Февралиин 2-то Буряадай гүрэнэй Оперо болон баледэй театрай танхим соо Бүгэдэ Буряадай үндэһэн соёлой эблэлэй VII хурал зарлагдаа. Энэ хуралда 456 делегат оролсоһон байна. Ганса Буряадай түлөөлэгшэд делегадууд болоо бэшэ, мүн Эрхүү можоһоо, Үбэр Байгалай хизаарһаа, хүршэ Монгол оронһоо болон Хитадай Шэнэхээнһээ хабаадагшад ерээ. Тиигэжэ энэ хуралай дэлисэ улам үргэн болгоо гэхэдэ болоно.
Урдань «Дээдын үршөөлэй буян хэшэгэй, зол жаргалай АЗА ЗАЯА орон” гээд нэрлэгдэдэг байһан, мүнөөнэйхеэр, Азиин арадуудай һарын литээр 2150 – дахи он мүндэлжэ гарахань. Мүнхэ сагай эрьесын мандалда Ногоон Модон Луу жэл морилжо, жэлэй эзэнэй хаан шэрээдэ залархань!
Мүнɵɵнэй «АЗИЯ» гэhэн үгэ монголой “АЗА ЗАЯА” – «дээдын үршɵɵлэй буян хэшэг, зол жаргал» гэhэн удхатай үгэhɵɵ үндэhэлэн гэжэ эли. Агууехэ талын «АЗА ЗАЯА» ороной нүүдэлшэ арад - гүннүүд –эгээл түрүүшынхеэ Шэнэ Жэлые угталгын Сагаалганай hайндэр тэмдэглэжэ эхилhэн түүхэтэй. Тэрэнь сентябрь hарада болодог байhан.
Буряад – монголшууд эртэ урдын сагhаа элдэб янзын үзэл үзэжэ, гайхамшагтай мэргэнээр урдахи байдалаа тухаймжалан мэдэдэг байhан. Сагаа Һарые угтахынгаа урда тээ, залуушуулай гэрлэхэдэ, үхибүүдэй мүндэлхэдэ, сэрэгшэдэй дайн дажарта мордоходо г.м шухала үйлэ хэрэгүүдэй үедэ заабол үзэл үзэдэг байhан гуримтай.
В. Филипповэй нэрэмжэтэ Хүдөө ажахын академи хүдөө аймагуудтай холбоо байгуулжа, үндэһэн заншал үхибүүдтэ дамжуулха талаар ажал ябуулһаар. Январиин 25-да академиин багшанар болон оюутад Бэшүүрэй аймаг хүрэжэ ерээ.
Түрэл буряад хэлэеэ, соёл урлалаа, ёһо заншалаа сахин хүгжөөхэ тухай хэлсэдэг, хаа-хаанагүй ажал хэгдэдэг болонхой. Теэд хэгдэһэн ажалнууд хэр ехэ үрэ дүнтэй гээшэб? Гүрэнэй талаһаа энэ хэрэгтэ хэдэн сая мүнгэн жэл бүри гаргашалагдажа байдаг. Тэдэнэй хажуугаар эхэ хэлэнэйнгээ хүгжэлтэдэ хубиингаа мүнгэн зөөри нэмэри болгон оруулхаар шадалтай хүбүүд байха. Ямар арга хэрэглэжэ, ульгам һайхан буряад хэлэеэ энэ зандань үри хүүгэдтээ саашань дамжуулхамнайб? Али нютагай аялга дээрэ бултадаа хөөрэлдэхэбибди гэһэн удхатай уряанууд гаражал байдаг. Арсалдажа байнгүйгөөр, энэ дороо ажалаа хэхэ саг тулажа ерээ даа. Энэ гүнзэгы шухала асуудалда бүхы наһаараа харюу бэдэржэ ябаһан эрдэмтэ багша Дулмажаб Дугаржаповна Цынгуева удхатай түсэл зохёобо.
Түнхэнэй аймагай Аршаан һууринай «Подснежники» бүлгэмэй уян нугархай хатаршадай талаан бэлиг үндэрөөр сэгнэгдэбэ. Байгша оной январь һарада гүрэн түрымнай ниислэл хотын «Москва» болон «Космос» гэһэн баяр ёһололой танхимууд соо мэргэжэлтэ бэшэ хатарай бүлгэмүүдэй «Щелкунчик» гэһэн үндэһэтэнэй телевизионно шанда хүртэхын түлөө урилдаан үнгэрөө.
Эртэ урдын сагһаа манай элинсэгүүд элдэб янзын һахюуһануудые хэрэглэдэг байһан.
Нютаг нугаяа суурхуулжа, эхэ эсэгын нэрэ түрэ дээрэ үргэхэ сэнэгтэй хүбүүд басагад Агадамнай олон. Тэдэнэй нэгэн хадаа Догой нютагай үзүүр хүнүүдэй нэгэн болохо Сагаангууд омогой Доржын Баяндалай мүн.
Дашин Андрей Сергеевич, “Ага тосхон” хотын тойрогой Захиргаанай Толгойлогшо, оюун бэлигтэй уран зохёолшон юм. 1969 ондо Агын Буряадай тойрогой Ага тосхондо түрэһэн.
Зүүн -Сибириин гүрэнэй технологическа университет дүүргэһэн, юрист мэргэжэлтэй. 1987 ондо Агын коммунальна ажахын комбинадта модошо дарханаар ажалай зам эхилһэн. 1992 – 2003 онуудта налогово полициин федеральна албанай Шэтын можоор ба Агын Буряадай автономито тойрогоор таһагта хүдэлһэн. 2003 – 2007 онуудта Ородой Холбоото Уласай наркотическа зүйлнүүдэй эрьесые хинан шалгалгын Шэтэ можын регионой хүтэлбэриин албанда ажаллаһан.
2007 онһоо “ДАССАР” гэһэн хизаарлагдаһан эрхэтэй бүлгэмэй захиралай тушаалда ажалайнгаа зам үргэлжэлүүлһэн.
2019 оной сентябрь һарада “Ага тосхон” хотын тойрогой Дүүмын түрүүлэгшын харюусалгата тушаалда һунгагдаһан.
2020 оной майн 25 -да “Ага тосхон” хотын тойрогой Захиргаанай толгойлогшоор баталагдажа, амжалтатайгаар хүтэлбэрилнэ.
Сүлөөтэй сагтаа һонирхолтой уран найруулгануудые зохёожо, интернедэй хуудаһанда табидаг заншалтай.
Үнгэрэгшэ 2023 ондо Андрей Дашинай “Я в “Контакте” гэһэн номынь Улаан -Үдэ хотын “Номад” хэблэлэй газарта нара хаража, олоной һонирхол татаба. Мүн лэ үнгэрэгшэ жэлдэ регионууд хоорондохи уран зохёолой «Шэнэ прозо» гэһэн урилдаанай дүнгөөр, Андрей Дашинай “Молитва” гэһэн рассказынь түрүүшын һуури эзэлжэ, олон уншагшадые баярлуулан омогорхуулаа.
Мүнөө уншагшадые А. Дашинай найруулһан нэгэ зохёолтой танилсуулхамнай.
Зүүн зүгэй арадуудай заншалаар, Луу – гал дүлөөр сахилзаһан амитай, тэнгэреэр ниидэдэг, газар доогуур мүлхидэг, уһан соо тамардаг, далитай ба һүүлтэй, асари ехэ хүсэтэй, сэсэн мэргэн, үльгэр домогто амитан. Зүүн зүгэй арадууд Лууе буян хэшэг, ута наһа, амжалта туйлалтануудые ба зол жаргал үршөөхэ аргатай, дээдэ түбиин хаан засагай һүлдэтэй амитан гэжэ тоолодог. .
Саг жэлнүүд үнгэржэ, одо мүшэд эрьелдэнэ... Газар дэлхэйн байдал танихагүйгөөр хубилна. Гансал холын замби түбинүүдэй миралзаан мүнхэ сагай элшээр гэрэлтэн, Юртэмсын таабаряар һэбинэ....
Yшөө буряад – монголшуудай элинсэгүүд – гүүннэнүүд тэнгэриин одо мүшэдэй хүдэлөөгөөр ажаhуудалаа зохёодог байhан гэжэ эли. Дайн тэмсэл эхилхэ, агнуурида гараха, шэнэ гэр бодхоохо, үргэл мүргэл үйлэдэхэ г.м – бүхы шухала ушарнууд заабол зурхайшын айладхаhан саг болзорто тааралдуулдаг байhан гэжэ эли. Урдын гүүннэнүүд
гараг планетэнүүдые монсогор түхэлтэй, Нарые тойроод хүдэлдэг гэжэ хаанаhаа мэдэдэг байгааб?
Үшөө харуулха
