Түрүүшүүлэй тоодо
Ородой суглуулагдамал командын бүридэлдэ оруулагдаһан түрүү боксёрнууд “Знамя Победы” гэһэн бүхэроссиин тулалдаануудта хабаадаа. Эндэ Буряадай тамиршан Радна Цыбиков шалгараа.
Спорт
13 may
Буряад Үнэн
Ородой суглуулагдамал командын бүридэлдэ оруулагдаһан түрүү боксёрнууд “Знамя Победы” гэһэн бүхэроссиин тулалдаануудта хабаадаа. Эндэ Буряадай тамиршан Радна Цыбиков шалгараа.
Һонирхол түрүүлмэ газарнууд
Байгал далай
Аяншалагшадай хараха, үзэхэ алдарта далай гээшэ. Байгал далай Зүүн Сибириин урда зүгтэ оршоно. Тэрэниие 25 сая жэлнүүдэй урда бии болоһон гэхэ. Далайн гүнзэгыдэ 2600 янза бүриин загаһа нугаһад амидардаг. Байгал далай 31 500 мянган дүрбэлжэн метр газар эзэлнэ, гүнзэгынь 1637 метр. Эгээл үргэниинь 79,5 километр, харин нариниинь 27 километр болодог. Эгээл томо олтирогынь Ойхон арал гэжэ нэрлэгдэһэн. Байгал далай руу 336 уһа мүрэн шудхан ородог, гансал Ангара мүрэн урдан гарадаг гээшэ. Дэлхэй дээрэ эгээл гүнзэгы, сэбэр уһатай далай юм.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай жэлнүүдтэ Баргажанай аймагай Баянгол нютагһаа 585 хүн сэрэгтэ ошоо, 285 хүн бусажа ерээгүй. Дайнай үедэ 45 хүн офицернүүд болоһон гээд бэшэгдэнхэй. Үнэхөөрөөшье, ямар олон залуушуул Эхэ ороноо хамгаалхаяа бодоо гээшэб! Хархис мухай фашистнуудые даралсахаяа гэр бүлэнүүдэй түшэхэ, найдаха эрэшүүлынь ошоо ха юм даа. Аха дүүнэр бултаараа дайнда мордоод, нэгэнииньшье бусаагүй ушарнууд Баянгол нютагта бии.
Буряад Уласай Һуралсалай гуламтануудта шатар наада дэлгэрүүлхэ талаар ажал үргэнөөр ябуулагдажа эхилэнхэй. Ургажа ябаа залуу халаанда шатар зааха шэнэ гуримуудые һайнаар нэбтэрүүлдэг эрхим багшанарта үнэтэ бэлэгүүд барюулагдаа.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай дүүрэһээр 77 жэл шууян үнгэрөө. Тэрэ дайнда хабаадаһан хүндэтэ ветеранууднайшье бултадаа шахуу хада гэртээ харяа. Мүнөө үедэ Илалтын һайндэртэ дайшалхы баатарнуудай үри һадаһад гэрэл зурагуудыень дээрэ үргэн барижа, “Хэтын жагсаалда” хабаададаг һайхан заншалтай болоо. Улаан-Үдэ хотын һунгамалнууд хэтын жагсаалда хабаадахадаа, үбгэн абанарайнгаа хуби заяан тухай богонихоноор манай уншагшадтай хубаалдаһан байна. Харамтайнь гэхэдэ, олонхи һунгамалнууд түрэлнүүдээ өөһэдынгөө нюдөөр хараха хубигүй байгаал даа. Дайнай газарта абаһан шархануудһаа боложо, эртүүр хада гэртээ хариһаниинь ойлгостой. Зарим зоной үбгэ эсэгэнэр гэртээшье бусаха заяагүй байгаа бшуу.
Буряад Уласай хүгжэлтэдэ горитойхон хубитаяа оруулһан, Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ ябаһан Александр Гомбоевич Лубсановай нэрэ мүнхэрүүлэгдэбэ. Улаан-Үдын Комсомольская үйлсэдэ Александр Лубсанов 20 гаран жэлдэ ажаһууһан юм. Тэрэ гэрэй ханада Дурасхаалай самбар үлгэгдэбэ.
Үндэһэтэнэй номой санда хэнэй нэрэ олгохоб гэһэн һунгалта ажаһуугшадай дунда үнгэргэгдэнэ. Анхан энэ номой сан ород арадай мэдээжэ уран зохёолшон Максим Горькиин нэрэ зүүжэ ябаа. Һүүлээрнь миин Буряадай Үндэһэтэнэй номой сан гээд нэрлэгдэдэг болоо һэн.
Майн 9-дэ Оросой Холбоото Улас Агуу Илалтын баярые үргэнөөр тэмдэглээ. Буряадта Илалтын парад, Хэтын жагсаал урданайнгаа ёһоор үнгэрөө.
Буряадай түрүү эхэнэрнүүдэй нэгэн Эржена Будаева мүнөө мэндэ ябаа һаа, майн 2-то 60 наһанайнгаа үндэр дабаан дээрэ гараха һэн.
Зунай халаанай хоёрдохи мүрысөөндэ харбаашад хабаадаба. Ородой Кубогта хүртэхын түлөө мүрысөөндэ Буряадай тамиршад дүрбэн медаль абажа шадаа.
Һонирхол татама газарнууд
ИВАЛГЫН ДАСАН
Ивалгын дасан – Буряад орондоо эгээл мэдээжэ дасан гээшэ. Россиин Буддын шажантанай заншалта Сангхын түб дасан руу дэлхэйн зон ерэжэ, шүтэн мүргэдэг заншалтай. Түбэд хэлэн дээрэ «Риво Гандан Геже Даши Чойнхорлин» гэжэ нэрэтэй.
Апрелиин 27-до Буряад Уласай соёлой сайд Соёлма Дагаева забһарал абаһан заншалаа һэргээн, сэдхүүлшэдые суглуулжа, хуралдаа эмхидхэбэ. Тиихэдээ соёлой эмхинүүдэй ударидагшадые уриһан байна.
Буряадай ажаһуугшадай амаралтаяа ашагтайгаар үнгэргэхынь тулада соёлой эмхинүүд юу дурадханаб гэһэн дэлгэрэнгы мэдээнүүд үгтөө. Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй драматическа театр, Г. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Оперо болон баледэй театр, Буряадай Филармони, Үндэһэтэнэй музей ба Хүүгэдэй номой сангууд һонирхолтой программатаяа дүтөөр танилсуулаа.
Коронавирус үбшэнэй һүжэрһэнэй шалтагаанһаа боложо, хэдэн жэл ээлжэлэн, гүрэн доторнай Агууехэ Илалтада зорюулһан хэмжээ ябуулганууд хоригдоод байгаа. Зариманиинь онлайн аргаар эмхидхэгдээ. Харин мүнөө жэлдэ Илалтын һайндэртэ зорюулагдаһан хэмжээнүүд заншалта ёһоороо болохонь.
Олондо һайшаагдаһан “Хэтын жагсаал” урданайнгаа гуримаар эмхидхэгдэхэ. Тус хэмжээндэ хэнэй фото-зураг абаад алхалхатнайб, түрэлхидэйнгөө дайшалхы зам тухайнь тобшохоноор хөөрэжэ үгыт гэһэн асуулта табиһан байнабди.
Улаан-Үдэ хотын Забайкальский тосхондо «Ёлочка» гэжэ шэб шэнэхэн сэсэрлиг үүдэеэ сэлеэ. Тэрээн соо 14 бүлэг бүридхэгдөө, тамирай, хүгжэмэй танхим байгуулагдаа. Тиимэһээ үхибүүд багаһаа бэлиг талаангаа элирүүлэн мүлихэ аргатай байха.
Үнгэрһэн долоон хоногой эсэстэ Ород гүрэнэй Санаар урилдаанай федерацида һоригшодой ехэ суглаан эмхидхэгдэбэ. Үнгэрһэн үбэлэй халаанай дүнгүүд согсологдоо, ерэхэ жэлэй түсэбүүд хэлсэгдээ.
Московско можын Раменское хотодо 16 наһа хүрөөдүй басагадай дунда Ородой чемпионат үнгэргэгдэбэ. Буряадай тамиршад дүрбэн медальтай гэртээ бусаа.
Эдиршүүлдэ эхэ буряад хэлэеэ дамжуулха зорилготойгоор 2017 ондо "Амар мэндэ" гэһэн буряад хэлэнэй һургуули байгуулагдаһан юм. Олзын ехэ хэрэг эрхилэгшэ Дарима Матханова Буряадайнгаа хуби заяанда һанаагаа зободог байһандаа үргэн түхэлтэй энэ һургуули байгуулха гэһэн шиидхэбэри абаһан байгаа. Һаяхана Буряадай Толгойлогшо тус һургуулитай танилсаа. Алексей Цыденовэй урда багашуул шадаха мэдэхэеэ харуулаа.
Апрелиин 27-до Улаан-Үдын Һунгамалнуудай зүблэл ээлжээтэ 32-дохи сессиеэ зарлаһан байна.
Майн 9-эй һайндэртэ зорюулан, Улаан-Үдэ хотын Һунгамалнуудай зүблэл урилдаа соносхобо.
Үшөө харуулха
