Соёл уралиг 26 apr 2021 693

​Тэнгэриин номо һаадаг          

© фото: pixabay.com

Хальмаг хэлэн

Тэнгэриин номо һаадаг                          Николай САНДЖИЕВ 

Захагүй тэнгэриин уудамда

Задарба номо һуршадал

Долоон үнгэтэ һолонго –

Добоһоо дээшэ һалбарба.

Һурша һайса татаатай,

Годлинь хаанаб?

Һур харбаан болохогүй ха,

Гоёшоон хараял.

Бороо дуһалхаяа болёод,

Наранай элшэ яларба –

Алтан годлинь энэл ха,

Абаһаар гэнтэ ойлгобоб.

Ород хэлэндэ Баир Дугаров оршуулаа

Минии хото

Хуудам һалхяар үлеэлгэн,

Хуурай ногоогоор хангалтан,

Минии хото мандана.

Суутай, соло ехэтэй

Хүнөөр олон бэшэшье һаа,

Хүндэлүүлдэг юм алишье зүгһөө,

Хүндэмүүшэ юм, арад зондоо.

Ногоон уляангир шэмэгтэй

Номгон сагаан талмайнуудтай.

Үбэлыньшье, зунииньшье ядадаггүй,

Уйдажа нэгэтэшье байдаггүй.

Диилдэшэгүй һүлдэтэй,

Даагдашагүй заяатай

Талын бүргэдтэл омог

Талархамаар һайхан хотомни.

Ород хэлэндэ Григорий Кукурекий оршуулаа

Тогоон

Ой, ямар шангаар энеэнэб

Ой, хатарна гү, тогоомнай!

Уһан досоонь орьёлно –

Иимэл даа, манай тогоон.

“Гүзээгээ барижа ядана гүш?” –

Гэжэ байгаад наадалнаб,

Хатархынь харыт, анжарыт,

Халяана досоохи уһаяа.

Дэбэрэн саашаа энеэнэ,

Дэгдэхээ гэбэшье байнагүй,

Халуун галда хайруулхадаа,

Хатархал баатай болонол даа.

Ород хэлэндэ Валентина Лиджиева оршуулаа

Шэдитэ Рогаль                Эрдни ЭЛЬДЫШЕВ

Захагүй талада,

Замагтай нуурай эрьедэ

Шэдитэ эбэртэй оронго* -

Сэсэн, дүршэлтэй Рогаль

Һүрэгөө хаража, хамгаалжа,

Һүрынь үргэжэ ябаһан гээ...

Наруули дэлхэй сэсэглэнэ,

Наадана долгёороо

Нуурай уһан.

Нугаһанай мүрөөр

Нэгэтэ ангуушан энээгүүр ябаад,

Оронгонуудай бэлшэхые

Обёоржо баярлаба.

Һүрэгөө дахуулдаг

Һүртэй хүнды эбэртэйень

Һураар харбажа унагаахам гээд,

Һуршаяа татаба.

Һуларшаба гэнтэ гарынь,

Һүүдэрлээд, харлаад,

Һүниин харанхы буушахадал гэбэ.

Годлинь унашаба,

Газарта шаагдашаба.

Дахинаа тэрээнээ абаад,

Дам харбаха гэһэниинь

Баһал харанхы Балар,

гэрэлгүй болошобо.

Айһандаа ангуушан

Годлиёо унагааба...

Абаһаар һаруул

Гэрэлтэй болошобо.

«Ангуушан, - гэбэ Рогаль,

- Анюулха нюдыеш аргатайб.

Амитадые хюдаха гэбэл,

Аюулда өөрөө орохолши.

Хэлэһэниим ойлгоогүй хадаш

Хэһээхэ шамайе аргатайб».

 «Ойлгооб! Бү һохор болгыш!» – гээд,

Орилжо гуйба ангуушан.

Талын амитад энеэлдэбэ,

Тарбаган хойноһоонь хусаба.

Түрэл хотондоо ерэжэ, энэ ушар тухай ангуушанай хөөрэхэдэнь, хэншье үнэншэбэгүй. «Ошожо, бэе дээрээ туршая», - гэлдэбэ. Жагсажа байгаад, номо годлиёо нэгэн адли дэлихэтэйнь сасуу оршон тойрон нюдэ алдама харанхы болошобо. «О, о-о! Тооһон бү болгыш, гэрэл бусаагыш!» - гэлдэбэ.

«Годлиёо, түргэн хаягты!» - гэбэ тэдэниие асарһан ангуушан.

Дэлхэй дахинаа үнгэтэ һайхан болобо. Рогаль үгүүлбэ: «Оршон байгаали хамгаалнаб. Хюдалгаһаа, хулгай худалһаа. Амитан бүхэн сүлөө амилжа, тала дайдадаа тангаршаан жаргажа байг! Хүн, ши хэрзэгы аашаяа болюулжа, хэтэдээ энэ газараа хамгаалжа бай!»

(Хуряангыгаар оршуулагдаба)

Автор: Галина БАЗАРЖАПОВА-ДАШЕЕВА бэлдэбэ

Фото: pixabay.com