Д. Банзаровай нэрэмжэтэ Буряадай ехэ һургуули 90 жэлэйнгээ ойн баярые угтуулан, элитэ багшанарайнгаа дурасхаалда аудиторинуудые зорюулна. Түүхын эрдэмэй доктор, профессор Баир Дашибаловай нэрэмжэтэ аудитори сентябриин 1-дэ эрдэмтэдэй, багшанарай, түрэлхидэйнь хабаадалгатайгаар нээгдээ.
Жэлэй 2% эрьесэтэй ипотекэ Буряад Уласай дэбисхэр дээрэ ажалладаг багшанарта үгтэжэ эхилбэ. Мэнэ һая болотор Алас Дурнын ипотекэ 35 наһа хүрөөдүй, 18 наһа гүйсөөгүй үхибүүдтэй, 5 жэлэй туршада хүдэлһэн багшанарай гэр бүлэдэ үгтэжэ байгаа һэн. Үшөө тиихэдэ «Алас Дурнын 1 гектар» гэһэн түсэлдэ хабаадагшад энэ урьһаламжа абаха аргатай байгаа.
Холын хүдөө нютагуудай арадай театрнуудай зүжэгшэд эдэ үдэрнүүдтэ Буряад драмын театрай тайзанай эзэд болонхой. “Театрай долоон хоног” гэһэн фестиваль Улаан-Үдэдэ үнгэргэгдэжэ байна.
Суутай Брест хотодо үнгэргэгдэһэн уласхоорондын мүрысөөндэ Буряадай гурбан харбагшад хабаадажа, ялас гэмэ амжалтануудые туйлаба.
Үбэр Байгалай хизаарай Забайкальск һууринда сентябриин 25-да Согшон дуганай ехэ рамнай болохо.
Захааминай аймагай уран зохёолой “Уран-Дүшэ” нэгэдэл 2019 ондо 50 жэлэйнгээ ойе тэмдэглээ hэн. Нэгэдэл 1969 ондо байгуулагдаhан юм. Эгээ эхиндэнь манай аймагай элитэ уран зохёолшод Бадма Шойдоков Аюша Доноев хоёр байhан.
Хори буряадуудай I Пётр хааниие бараалхахаяа ошоһоной 320 жэлэй ойдо
XVIII ЗУУН ЖЭЛЭЙ ЭХИНЭЙ БУРЯАДАЙ ПОЛИТИЧЕСКЭ БАЙДАЛ ТУХАЙ
Сибириин үргэн ехэ дайдаар ажаһуудаг зуу гаран арадай хуби заяан гурбан зуугаад жэлэй саана шиидхэгдэжэ байгаа. Америкын, Африкын, Азиин болон Океаниин тэрэ үеын түүхэдэ хандабал, урдань үзэгдөөгүй ушарнууд дай байлдаагаар газар дайда эзэмдэн абалгатай холбоотой һэн. Тэрэ үедэ болоһон бодото жэшээ абажа харабал, XVII зуун жэлдэ гал сасардаг буу зэмсэгэй урдаһаа номо һуршаар эсэргүүсэн тэмсэһэн буряадуудай болон буу шуутай хасагуудай түрүүшын байлдаанууд гэршэлһэн байха юм. 1629 ондо П. Бекетовэй отрядтай Аха голой эрьеын баруун талада болоһон эхин тулалдаанда ( арадай домог түүхын удхаар) эхинэд гэһэн угай зон (икинат) хабаадаһан байна. Эсэргүү тулалдаан ехэ урагшагүй болоо. Хасагуудай гал дүлэ гаргадаг буунуудые анха түрүүшынхиеэ хараһан буряад зон нилээд айгаа бэлэй: “Хооһон, эди шэдитэ түмэрһөө утаан, галай гарахада, бидэ үхэжэ байнабди”, - гэжэ хэлэн, Балгаанай тала руу тэрьедэһэн эхинэдүүд түрэл гаралһаа туһа эрихэ үедөө эзэмдэгшэдэй аймшагтай буу зэмсэг тухай нюусые нээгээ бэлэй (Турунов, 1922, 19-дэхи хууд.)...
Гурбан жэлэй саана һэн ха. “Буряад-ФМ” радиодо Хурамхаанай үдэрые хүтэлэгшэ Эрдэм Будаин намайе харахатаяа сасуу хүхюутэйгээр миһэрбэ: «Шинии нютагай хүбүүнэй хүтэлбэри доро Соведүүдэй талмай дээрэ хүдэлнэб. Гагнаха юумэн тэндэ дүүрэн. Шэнэ жэлэй хасууриһаа эхилээд, мүльһэн нааданхайнуудые Хүсөөтын хүбүүн бодхоожо байна». Тиихэдэнь нэрэ обогыень, наһыень мэдэжэ абаад, гайхахын ехээр гайхахаб. Үетэн соомни иимэ хүн үгы ха юм. Хожомынь мүшхөөд мэдэн гэһээмни, Евгений ДАМДИНОВ үнэхөөрөө Түгнын эхинһээ гарбалтай байшаба. Хүсөөтэдэ ажаһуугаа бэшэшье һаа, эсэгынгээ түрэһэн нютагые эгээл түрүүлэн нэрлэдэг байһаниинь намда ехэтэ һайшаагдаба. Тиимэһээ заатагүй уулзажа танилсаха, хөөрэлдөө хэхэ гэжэ шиидэһэн байнаб.
"Алтаргана" нааданай хэмжээндэ Россиин арадуудай соёлой уг залгамжалгын жэлдэ дашарамдуулан, "Амар сайн" театрай зохёохы бүлгэмэй ажаябуулгаар, Агын тойрогой захиргаанай мүнгэн туһаламжаар түрүүшын "дууша" ном хэблэгдэбэ.
Хабарай дулаан сагай хүрэжэ ерэхэдэ, ой тайгаар түймэр һүжэрдэг заншалтай. Тиихэдээ гансашье модон шатана бэшэ, харин тэндэ ажамидардаг ан гүрөөл, хорхой шумуул ехээр хохидоно. Хабарһаа эхилжэ, Буряад ороноймнай дэбисхэр дээрэ түймэрэй талаар ямар байдал тохёолдооб гэжэ аюулгүй байдал сахиха талаар Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо Пётр Мордовской хөөрэжэ үгэхэнь.
Сентябриин 6-9-эй үдэрнүүдтэ Буряадай ниислэлдэ арадай театрнуудай уласай хуралдаан эмхидхэгдэхэнь. Тус хэмжээ ябуулгада 6 хүдөө аймагай бэлигтэй зүжэгшэд хабаадахаар хараалагдана.
Эрхим тамиршадай тоодо
Бүхэроссиин Спартакиада анха түрүүшынхиеэ болобошье, Ород гүрэнэй эгээл шанга, түргэн, мэргэн тамиршадые суглуулаа. Тэдэнэй дунда Буряадай тамиршадай шалгарһаниинь һайшаалтай. Боксоор, барилдаагаар, һур харбалгаар, хүнгэн атлетикээр Буряадаймнай түлөөлэгшэд медальнуудые абажа шадаа.
Августын 25-26-ай үдэрнүүдтэ Буряад орондо Байгалай болбосоролой VIII хуралдаан үнгэрөө. Россиин болон Монголой, Донецкэ Арадай Республикын болбосоролой һалбариин 500 түлөөлэгшэд форумдо хабаадаа. Форум ороной болбосоролой хүгжэлтын гол шухала асуудалнуудые хэлсэхэ талмай болоо.
Хүдөө нютагуудта мүнөө халуун хаһа. Малша арад үбһэеэ сабшажа сүлөөгүй ажалланад. Буряадаймнай зарим нютагуудта үбһэн дүүрэнтэжэ байна, харин нүгөөдэ тээнь һаял эхилжэ байна. Һаяхана нютагаа хүрэжэ ошоходомни, түрэл гаралнууд, танил таланууд, үетэн нүхэдни уулзажа хөөрэлдэхэ сүлөө забгүйнууд ажаллажа байба. Энэ жэлдэ хурамхаанайхид яажа малайнгаа тэжээл бэлдэжэ байһыень хажуу тээһээ хараһанаа, нютагаархидтаяа хөөрэлдэһэнөө бэшэхэ хүсэлэнтэйб.
Август һарын 15-һаа ноябриин 15 болотор Байгалай омоли загаһа олзоборилго хизаарлагдана.
Сентябриин 1-дэ Д. Банзаровай нэрэмжэтэ Буряадай ехэ һургуулида түүхын эрдэмэй доктор, профессор Баир Дашибаловай нэрэмжэтэ кабинет нээгдэхэнь.
Аха дүү монголшууднай Эгийн-Гол гэжэ нэрэтэй мүрэн дээрэ 315 мегават хүсэтэй гидроэлектростанци бариха тухай ажал ябуулжа байна. Энэ хэрэгтэнь хүршэ Хитад гүрэн 700 сая түхэриг шэглүүлбэ.
Үшөө харуулха
