Хашагһаа бэеэ аршалая!
Мэргэжэлтэдэй онсо тэмдэглэhээр, байгша ондо хашагууд хүнүүдтэ илан¬гаяа ехэ хоротой нүлөө үзүүлхэ: арбан хашагай найманиинь энцефалит үбшэнэй вирустэй байха гэжэ уридшалhан мэдээ үгтэнэ.
Мэргэжэлтэдэй онсо тэмдэглэhээр, байгша ондо хашагууд хүнүүдтэ илан¬гаяа ехэ хоротой нүлөө үзүүлхэ: арбан хашагай найманиинь энцефалит үбшэнэй вирустэй байха гэжэ уридшалhан мэдээ үгтэнэ.
Түнхэнэй Үндэһэтэнэй хүреэлэндэ үнинэй саһата эрбэдэй хойноһоо харана, оршон байдалыень эрдэмтэд шэнжэлнэ. Һаяхана иишээ Алтай Уласай дэргэдэхи Сайлюгемскэ Үндэһэтэнэй хүреэлэнэй эрдэмэй болон аяншалгын талаар таһагай хүтэлбэрилэгшын орлогшо Денис Гуляев ерээ. Гол зорилгонь гэхэдэ, саһата эрбэдые шэнжэлхэ талаар дүй дүршэлөөрөө хубаалдалга.
Элитэ эрдэмтэн, зүүн зүгые шэнжэлэгшэ Г.Ц. Цыбиковэй түрэһөөр 150 жэлэй ойдо.
Удхатай элидхэлнүүд. Г.Ц.Цыбиковэй түрэһөөр 150 жэлэй ойдо зорюулагдаһан олониитын суглаан Үндэһэтэнэй номой сан соо боложо үнгэрбэ. Нэн түрүүн Ородой географическа бүлгэмэй захилаар найруулан табигдаһан “Паломник особого назначения” гэһэн фильмһээ хэһэг харуулагдаа.
Апрелиин эхиндэ Буряад Уласта Росси дотор эгээл түрүүшынхиеэ «Банхар» гэhэн буряад-монгол үүлтэрэй нохойнуудай үзэсхэлэн үнгэрбэ. Тэрээндэ элдэб наhанай 36 банхарай хоорондоо мүрысэхэдэнь, монгол судьянар сэгнээ.
Хүбэн саһан хайлажа, газарай хатахада, түймэрэй һүжэрхэ саг ерэбэ. Һаяхана хагда галдаһанһаа боложо, хүн зоной гэр байранууд түймэртэ абтахаяа байба. Тарбагатайн аймагта хүнэй газаахи байра байшангууд галай дүлэндэ абтажа, дууһан дүрөө. Бурхан хаража, ажаһуужа байгаа гэрынь галда абтаагүй.
Ород Уласай Юрэнхылэгшэ Владимир Путинай зарлигаар Буддын шажанай заншалта Сангхын хамба лама Дамба Аюшеев Хүндэлэлэй орденоор шагнагдаба. Энээн тухай Юрэнхылэгшын гар табилгатай зарлиг мартын 27-до хэблэгдэһэн юм.
Байгал-Амарай түрмэр замай агууехэ барилгын эхилһээр 2024 ондо тэбхэр 50 жэл гүйсэхэнь. Энэ ушараар тэрэ гайхамшагта барилгада хабаадалсаһан арад зон ойн баяртаа бэлэдхэлгын ажал ябуулжа эхилээ юм байна. Түмэр замай барилгада хабаадалсаһан, энэ наһанайнгаа эгээл һайхан залуу үе сагаа тэндэ үнгэргэһэн нютагаархиднай мүн лэ энэ хэмжээ ябуулгада оролсоно. БАМ-да хүдэлһэн ажалай ветерануудай нэгэдэлэй Буряадтахи таһагай эдэбхитэд манай Хэблэлэй байшанда айлшалхадаа, согтой залитай залуу наһандаа зуун жэлэй эгээл ехэ барилгада ажаллаһан тухайгаа хөөрэбэд.
Зунай сагта хүнүүдэй, амитадай, байгаалиин ба юртэмсын нэгэдэлэй амин илангаяа хурса тодоор мэдэрэгдэдэг. Түрэл байгаалиин энгэртэ нэмжыhэн модод, hалбарhан сэсэгүүд, hэрбэгэнэлдэhэн эрбээхэйнүүд, жэгүүртэ шубууд…Эндэ нэгэшье үлүү юумэн үгы: хорхой шумуул, үрмэдэhэ ногоон, ан арьяатан – бүгэдэ дээдын табисуурай заяанай үүргэтэй.
Хэлэ шэнжэлэгшэ, багша, оршуулагша ба уран зохёолшо Надежда Колесниковагай «Шоргоолзонууд ба загаhад», «Иакинф Бичурин ба Буряад орон. Эрдэмтэ санаартанай мүрɵɵр» гэhэн номууд «нара хаража», Буряадай уран зохёол сэнтэй шэнэ хэблэлнүүдээр баяжаба.
«Буряадай түрүү хүнүүд – 2023». «Гуа сэсэн хатан». Түхэреэн Буряадтаа түрүү һургуулинуудай тоодо ородог Мариинскэ гимназиин захирал Дарима Ринчиновна Эрдыниева Түгнын эхин болохо Хүсөөтэ нютагһаа гарбалтай. Ринчин Эрдынеевич Сыжип Цыренжаповна хоёрой үнэр баян бүлын үри боложо түрэһэн юм.
Бүгэдэ Буряадай “Эрдэм-2023” гэжэ диктант бэшэлгын 161 талмай Буряад Улас дотор дэлгээгдээ. Жэшээнь, Улаан-Үдэ хотын “Журавлёнок” сэсэрлигтэ 50-яад хүн хабаадаһан байна.
Буряадай элитэ эрдэмтэн, оршуулагша, архивай албанай ветеран Галина Очировагай «Хори Хёлгын Хохюуртын дасанай түүхэ» гэhэн ном хэблэгдэжэ, арадай түүхын, буддын шажанай ба уран зохёолой алтан абдар шухала сэнтэй хэблэлээр баяжаба.
Талада байгуулагдаха "Хатан эжы" гэһэн этномастерскойн түлэб Юрэнхылэгшын жасын грантда хүртэбэ.
Байгша оной март һарада Новосибирск хотодо «Арчилан» гэhэн оршуулагшадай түрүүшын хуралдаан үнгэргэгдэбэ. Тус суглаан «Сибириин уран зохёолшон» гэhэн жасын түрүүлэгшэ Егор Плитченкын үүсхэлээр эмхидхэгдэhэн байна.
Улаан-Үдэдэ 240 һууритай үхибүүдэй сэсэрлигэй байшанай барилга эхилбэ.
Байгша оной мартын 30-31-эй үдэрнүүдтэ Д. Банзаровай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулида Бүхэроссиин эрдэмэй конференци үнгэрхэнь. Тус хэмжээ ябуулга хэлэ бэшэгэй эрдэмэй доктор, профессор С.И. Гармаевагай 85 жэлэй ойдо зорюулагдана.
Һүүлэй үедэ энэ үүлтэрэй нохойнууд сууда гаража байна.
Арадай уран бэлигэй түб иимэ ном согсолжо гаргаа.
Байгша оной февраль һарада хүршэ Баянгол һууринда «Уран дүшэ» нэгэдэлэй гэшүүн, поэт, прозаик, шүүмжэлэгшэ, хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, Буряад Республикын соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Владимир Нимаевич Данжаловай 85 жэлэй ойдо зорюулагдаһан «Найдалаа һэргээел даа» гэһэн мүрысөөн үнгэрөө. Мэлэ, Сагаан-Морин, Борто, Баянгол нютагуудай хоорондо тус хэмжээ ябуулга эмхидхэгдээ.