Хорото хамшагһаа боложо, хоёр жэлэй туршада хойшолуулагдаһан бүгэдэ буряадуудай баярай уулзалгые гурбан гүрэнөөр, Оросой хэдэн нютаг можоор таража амидардаг угсаатамнай хүгшэн залуугүй тэсэжэ ядан хүлеэгээ гэхэдэ, буруу бэшэ. Үнгэрһэн һарын эсэс багаар Үбэр Байгалай хизаарай Агын Буряадай тойрогто “Алтаргана” дахинаа һалбаржа, арад зоной шэхэнэй шэмэг, нюдэнэй хужар болоод, түүхын гүндэ мүнхэрбэ. Нэгэ мүрысөөнэйнь юрын шүүгшэ боложо, уласхоорондын энэ нааданда оролсохо золтой байһан хүнэй замай тэмдэглэлэй маягаар бэшэгдэһэн шэнжэлхы удхатай һанамжа уншагша олондоо дурадханабди.
Тус хэмжээ ябуулга ТОС-уудай III фестивалиин уряа доро эмхидхэгдэнэ.
Арюун сэбэр агаартай, хуша хасууряар бүрхөөгдэһэн, хада байсаар эргэнэг хүреэгээр мэтэ хүреэлэгдэһэн, хабарай, нажарай сагуудта амтатай жэмэсээр надхан байдаг түхэреэн сагаан Түнхэн нютаг нэмжыдэг юм даа.
Энэ жэлэй долоодохи hарын эхеэр Ород Уласай эрдэмэй академиин Сибириин таһагай монгол, түбэд хэлэ бэшэгүүдые болон буддын шажан шэнжэлдэг хүреэлэн анхан байгуулагдаһаар 100 жэлэйнгээ ойн баярые үргэнөөр тэмдэглэбэ.
Уһа мүрэнэй эрьеһээ халин гарахые Улаан-Үдын захиргаан харааһаа алдангүй ажаглажа байнхай.
Бүгэдэ Буряадай удаан хүлеэһэн найр нааданһаа хэдэн хэмжээнүүдые дурадхахамнай.
Буряад орондо хэн Пушкиниие мэдэхэгүйб даа. Хара багаһаа Александр Пушкинай зохёолнуудаар үндынэ ха юмбибди. Теэдшье Буряад орон үни холоһоо Пушкинтай холбоотой ха юм.
Бүгэдэ Буряадай «Алтаргана» нааданай үедэ шагай наадан хэзээ хэзээнэйхиһээ һонирхол татаа. Теэд Буряад Уласай тамиршад тэндэ айлшад мэтэ байһаниинь халагламаар. Юуб гэхэдэ, оройдоол нэгэ хүрэл медаль абажа шадаа бшуу. Бусад шангай һууринуудые талмайн эзэд эзэлээ.
Ага тосхоной түбэй стадионой дэргэдэхи багахан ой модонуудай һэрюундэ һээр шаагшад мүрысөө. Энэ һонирхолтой мүрысөөндэ Буряад Уласай, Эрхүү можын, Красноярскын ба Үбэр Байгалай хизаарнуудай болон Монголой 220 тамиршан хабаадаа.
Улаан -Yдын буддын шажанай «Ламрим» түбтэ Монголой үндэр түрэлтэ IX Халха Джецун Дамба Богдо – гэгээн римбүүшын заншалта шугамые залгамжалан сахигша, Монголой гол хиид – Гандан дасанай толгойлогшо, жоод hалбариие баримталагша Озер римбүүшэ ехэ уншалга бүтээлнүүдые үнгэргэбэ.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай ветеран Бадма Очирович Баяндуев 1940 ондо Баргажанай аймагай Баянгол нютагһаа Улаан Армиин албанда татагдаһан гээд Хамгаалгын яаманай архив соо бэшээтэй.
Июлиин 23-да Түнхэн нютагай хоймор бологшо Таһархай нютагта арад зоной хүсөөр хари гүрэндэ Бурхан багша бүтээгдөөд, торгон замаар ерэжэ залараа.
Баргажанай аймаг ошодог харгы заһабарилагдажа байна.
Дэлхэйн буддын шажантанай гол һайндэрнүүдэй нэгэн - Майдарай хурал – Ородой заншалта Сангхын бүхы дасангуудта хурагдахань. Ивалгын «Хамбын хүреэн» дасанда тус хурал июлиин 31, августын 1,2-ой үдэрнүүдтэ үнгэргэгдэхэ гэжэ дуулгая.
Буряад Уласта һүүлэй хоёр долоон хоног соо коронавирусээр үбдэхэ тоо дээшээ ургажа эхилээ. Энээн тухай Буряадтахи Роспотреб хиналтын таһагые даагша Татьяна Истомина хэлэһэн байна.
Асари ехэ, 41 метр үндэртэй, 28 метр үргэнтэй Арьяа-Баалын (Авалокитешварын) хүрэг Буряад ороной Санага нютагта июлиин 13-най Һагба гарагта баяр ёһололой оршондо рамнайлагдаа гэжэ булта уншагшаднай мэдэнэ. Уншагшадаймнай олонхинь хабаадаһан байха даа. Тиигэбэшье, хүн бүхэн энэ үдэр дүүрэн үнгэрһэн бүхы хэмжээ ябуулгануудта нэгэ зэргэ байжа шадаагүйнь ойлгосотой. Тиигээдшье рамнайда зорижо ерэһэн зоной гол зорилго – гороо хэжэ, шадаал һаа Арьяа-Баалын үльмыдэ мүргэжэ, адис абаха! Наһатай зондо энэмнай бэлэн бэшэ хэрэг. Тиибэшье, олон хүгшэд үхибүүдтээ хүтэлүүлжэ, һугабшалуулжа, ааляар үгсэжэ, Бодисадын үльмыдэ хүрэжэ, үргэлөө үргэжэ, Жанрайсиг бурханһаа адис абажа, эхэ зургаан зүйл хамаг амитанай түлөө мүргэжэ, наһанай хэрэг бүтэбэ гэжэ һанаагаа амаруулаа.
Үнгэрһэн амаралтын үдэрнүүдтэ Агын тала дайдада бүгэдэ буряадуудай уулзалга эмхидхэгдэбэ. Буряад Уласай түлөөлэгшэд эндэ олоор хабаадажа, угайнгаа, элинсэг хулинсагайнгаа түрэлхидөөр уулзажа баясаһан байна.
Үүр сайхын үедэ Улаан-Үдын түбһөө Ага руу зүг бариһан хэдэн автобусууд хойно хойноһоо жэрылдэн ябана...
Аглаг һайхан Ага нютагта Буряадай уласхоорондын «Алтаргана» нааданда арадайнгаа заншалнуудые сахиха, хүгжөөхэ, уран һайханай бүлгэмүүдэй гүйсэдхэлгын ургалтые һайжаруулха, урмашуулха зорилготой «Буряад хүнэй нэгэ үдэр» гэһэн урилдаанда Монгол оронһоо, Буряад Уласһаа, Эрхүү можоһоо, Үбэр Байгалай хизаарһаа 8 бүлгэмүүд, дүн хамтадаа 150 хүн хабаадаа.
Һаяын сагта һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ хүсэлтэй байһанаа тэрэ мэдүүлээ.