Үүрэй туяатай урилдан үдэрөө би угтанам...

«Байгал» сэдхүүлэй 2-дохи дугаарые Монголой мэдээжэ ирагуу найрагша, уран зохёолшо Данзангийн Нямаагай «Нарны алга» гэжэ ном соогоо бага наһаяа дурсажа бэшэһэн богонихон рассказууд шэмэглэбэ. Тус рассказуудые монголһоо оршуулдаг мэдээжэ оршуулагша, поэт, уран зохёолшо Цындыма Дашиевна Бабуева оршуулаа. Дүрбэн рассказуудынь танай анхаралда.

Ниигэм 23 may

Буряадаа түлөөлхэнь

Алдарта дуушадаар суутай аглаг уужам Ага нютагай Ушарбай тоонтотой Эржена сагаангууд омогой Нанзадай Бальжинима нагаса абындаа торнижон үндыһэн намтартай.

Бэлигэйнь дээжэ салгидаһаар

Дугарма Батоболотова. Энэ нэрэ мэдэхэгүй, дуулаагүй зон үсөөн ёһотой. Агын тойрогой элитэ уран шүлэгшэн, Россиин, Буряад Уласай Уран зохёолшодой холбоонуудай болон Үбэр Байгалай хизаарай уран зохёолшодой эмхиин гэшүүн Дугарма Батоболотовагай буурашагүй бэлигэй дээжэ салгидаһаар.

Хэнэй нэрэ олгохоб?

Үндэһэтэнэй номой санда хэнэй нэрэ олгохоб гэһэн һунгалта ажаһуугшадай дунда үнгэргэгдэнэ. Анхан энэ номой сан ород арадай мэдээжэ уран зохёолшон Максим Горькиин нэрэ зүүжэ ябаа. Һүүлээрнь миин Буряадай Үндэһэтэнэй номой сан гээд нэрлэгдэдэг болоо һэн.

Амаралтаяа ашагтайгаар үнгэргыт!

Апрелиин 27-до Буряад Уласай соёлой сайд Соёлма Дагаева забһарал абаһан заншалаа һэргээн, сэдхүүлшэдые суглуулжа, хуралдаа эмхидхэбэ. Тиихэдээ соёлой эмхинүүдэй ударидагшадые уриһан байна.
Буряадай ажаһуугшадай амаралтаяа ашагтайгаар үнгэргэхынь тулада соёлой эмхинүүд юу дурадханаб гэһэн дэлгэрэнгы мэдээнүүд үгтөө. Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй драматическа театр, Г. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Оперо болон баледэй театр, Буряадай Филармони, Үндэһэтэнэй музей ба Хүүгэдэй номой сангууд һонирхолтой программатаяа дүтөөр танилсуулаа.  

Хүгжэмшэнэй тоглолто

Байгша оной  апрелиин 26-да Гомбо Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Оперо  болон баледэй театрай тайзан дээрэ Ород Уласай, Буряад Уласай мэдээжэ хүгжэмшэн  Виктор Усовичой түрэhэн үдэртэнь дашарамдуулhан  тоглолто үндэр хэмжээндэ үнгэргэгдэбэ. Тоглолтын 1-дэхи хэһэг   Буряадай арадай артист  Билигма Ринчиновагай дуулаhан дуунуудhаа бүридѳѳ.  Виктор Алексеевич Усовичой 1973 ондо, үшөө Ураалай консерваториин оюутан байгаад бэшэһэн, һүүлэй үеын,  vIII зуун жэлэй Хитадай агууехэ шүлэгшэд Ли Бо Ду Фу хоёрой зохёолнууд дээрэ бэшэhэн камерна бүтээлнүүдынь энэ үдэшэ зэдэлээ.  

Ойн баярта-оньһон түхеэрэлгэтэй

•    Буряад театрай пресс-албанай мэдээсэһээр,  «Eden Lighting» брендын тайзан гэрэлтүүлдэг хэрэгсэлнүүд Санкт-Петербург хотоһоо абтаба.  «Театрально-техническэ корпораци» гэһэн үйлэдбэри  Буряад театрай эбээн тэдхэгшэ боложо, сагай эрилтэдэ таарама томо тайзанай гэрэлтүүлгэ бүтээбэ.

Сагтаа таарамаар хүдэлнэ

Үнгэрһэн 2021 ондо Ахын аймагай түбэй номой сан заһабарилагдажа, дэргэдэнь  шэнэ модельнэ номой сан үүдэеэ сэлиһэн байна. Даагшань Светлана Цыремпилова сагай эрилтэдэ таарамаар хүдэлжэ, эрхимүүдэй тоодо ороо. Тиигэжэ эдэ үдэрнүүдтэ Москва хотодо эмхидхэгдэһэн бүхэроссиин хуралдаанда тэрэ хабаадаба.  

Хүгжэмшэдгүйшье һаа, Хужарайхид дуулаһаар

Ахын аймагай эгээл холо нютагуудай нэгэн болохо Хужартада дууша, хатарша зон  ажаһуудаг. Теэд һүүлэй жэлнүүдтэ тэдэнэй бэлиг мүлихэ соёлшод  дуталдана. 2021 ондо хатарай залуу багша эндэһээ гаража ошоо. Мүн дунда һургуулида үхибүүдые буряад арадай хүгжэмэй зэмсэгүүд дээрэ наадажа һургаха хүн үгы.  

Ургалта үгэдэг урилдаан

СССР-эй арадай артист Ким Базарсадаевай нэрэмжэтэ уласхоорондын 6-дахи конкурс Оперо болон баледэй  театрай ордон соо апрелиин 20-һоо 22 болотор үнгэрбэ. Хоёр жэлэй нэгэ удаа эмхидхэгдэжэ байдаг энэ мүрысөөн байгша ондо агууехэ дуушанай   85 жэлэйнь ойдо зорюулагдаһан байна.
Үргэн  Агын талаһаа уг гарбалтай, үндэр нэрэ солодо хүртэһэн, талаан бэлигтэй  суута дуушан Ким Базарсадаев Буряад ороноо дэлхэйгээр суурхуулһан арадаймнай үзүүр бэрхэ хүбүүдэй нэгэн юм. Ким Базарсадаев 1937 оной апрелиин 22-то түрэhэн.

Боди сэдьхэл түрүүлдэг Борьёомни... Уншагшадаймнай туршалгануудһаа

     Н.В.Мосорова Зэдын аймагай Борьёо нютагта 1964 ондо түрэһэн намтартай. Инзагатын дунда һургуули дүүргээ.
    Наранзаяа Улаан-Үдын соёл-гэгээрэлэй училищи 1985 түгэсэһэн.  Шүлэг, дуунда анханһаа дуратай. Уран һайханай хүтэлбэрилэгшөөр хүдөөгэй соёлой байшангуудта хүдэлһэн юм.

Угайнгаа бэлиг алдаагүй

     ...Оперно театрай  тайзан. Дээрэһээ бууһан элшэ гэрэл соо бишыхан, хөөрхэн басаган бии боложо, хүхюутэйгээр тоолуур уншан, дэбхэрэн ябатараа, эди шэдитэ багахан  сүндүүг обёорбо. Досооһоонь бүри урданай хонхо абажа жэнгирүүлхэдэнь, үни үнгэрһэн сагай сууряандал хүхэрһэн манан соо хүгжэмэй буряад хүбшэргэйтэ түхеэрэлгэнүүдтэй бүлэг тайзанай ара талын табсан дээрэ харагдаадхина. Тэдэнэй урда зогсоһон “тоонтынхид” (Улаан-Үдын соёлой комитедэй дэргэдэхи арадай аман зохёолой ансамбль) аалиханаар дуулан эхилбэ, үни холын сагые һэргээбэ.

Баир Савельевэй «ондоо юртэмсэ»

Цыренжап Сампиловай нэрэмжэтэ музейдэ уран зурагуудай хэдэн үзэсхэлэнгүүд харагшадай үзэмжэдэ мүнөө дэлгээтэй. Нэгэдэхи дабхарай зүүн гарай талада Баир Савельевэй “Ондоо юртэмсэ” гэһэн һонирхолтой үзэмжэ олоной һонорто дурадхагдана.

Ирагуу найрагшын һайндэр

Кабанскын аймагай Корсаково нютагта Россиин Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн, Пушкинай Хүндэлэлэй Тэмдэгээр, Муса Джалилиин медаляар шагнагдаhан Буряад Уласай элитэ уран шүлэгшэн, хүгжэм зохёогшо, дуушан Елизавета Бильтриковагай зохёохы ажалай 20 жэлэй ойн баярта дашарамдуулhан баярта үдэшэ үнгэргэгдэбэ.      

Үшөө харуулха