Хүбүүгээ шүдэнэй эмшэн болгохо тухай на¬рай үхибүүн ябахаһаа нь хүсэн мүрөөдэдэгби. Теэд һанаашаарни болохо аал? Өөрын мэдэлтэй хүн ха юм! Гэбэшье һаяхана Э. Раднае¬вай нэрэмжэтэ улас түрын эмнэлгын гол колледжһоо шүдэнэй технигүүдые бэлдэдэг багшанарай тэнхимые (ЦМК - цикловой методко-мисси) даагша Майя Гулгоновагай намтай утаһаар залгахадань, ухаангүй ехээр баярлабаб. Түнхэнһөө гарбалтай түрүү багшада асуудалнуудые табижа мэдэбэб.
Зэдын Сагаатай нютагай хүдэр шамбай Түмэн БУДАЕВ хүршэ Дээдэ-Yшѳѳтэйнгѳѳ гоохон хүүхэн Татьяна БУЯНТУЕВАЕ hургуулиин ябахаhаа олон hайхан дангинанарай дундаhаа шэлэжэ, заатагүй «ургалхаб» гэжэ шиидэhэн юм. Магад, сэсэн хүүхэн Татьяна Түмэниие хараад «хайлашаhан» байжа болохо. Тиигээд энэ баатарые гар дороо абажа шадаа. Хэниинь хэнээ шэлээб тиихэдэ – таабари. Гэбэшье эдэ хоёрой тааража hуугаад, бата бэхи гэр бүлэ байгуулhаарнь аяар 38 жэл үнгэршэбэл даа.
Хяра, орой дээрэнь шулуу, модоор тусгаар түхеэрэлгэ хэһэн гү, али дээрэ дурсагдагша зүйлнүүдые обоолһон хадануудта зун бүри обоо тахилган болодог байһан. Тэдэ хада хабсагайнуудые эзэдтэй, тэдэнь айхабтар хүсэтэй, үргэл мүргэл хэхэдэ, нютагай зоной амгалан байдалые харалсадаг, сахидаг, зөөри хэшэг үргэдэг, бороо хура оруулдаг гэжэ этигэдэг байгаа юм.
Майн 25. Yглѳѳнэй 9 саг болохоёо байна. Буряад Уласай аяншалгын сайдые хүлеэн, пресс-албанииень түлѳѳлhэн залуу эхэнэртэй приёмно соо түрисэлдэнэбди. Шара-улаан үhэтэй урихан басаган юундэшьеб эдир наhандаа угаа ехээр hонирхон уншаhан швед арадай Астрид Лингренэй үльгэр туужын гол герой Пеппиие гансата hануулжархиба. Одоо хүйхэр хүүхэн гэжэ хүхигшэ бэлэйб…
Москва хотодо «Уряал» гэhэн буряад соёлой ниитэ бүлгэм хэдэн арбаад жэлэй туршада урган, ехэ ажал хүдэлмэринүүдые ябуулан хүгжэнэ. Тоонто нютагhаа олон мянгаад модо холын зайда байрлаhан буряад угсаатаниие нэгэдүүлэн хамтаруулжа, томо хотын хүлгөөтэй шууяан соо таража hалангүй, буряад арадайнгаа hүр hүлдые үргэжэ, хүн бүхэнэй сэдьхэлдэ дулаахан гуламтын гал бадарааhан аша габьяатай.
Буряад ороноймнай хүдөө аймагуудай зарим ажахынуудай таряалангай талмайнууд дээрэ эртэ үглөөнһөө үдэшэ орой болотор түмэр хүлэгүүдэй хүүеэн соностоһоор. Ажалшад талха таряагаа тарижа, үшөө сүлөөгүй. Үдэрэй хэды хубилжа байдаг уларилһаа уламжалан, хабарай гол ажал унжагайруулагдаһаар. Буряад Уласай хүдөө ажахын сайдай орлогшо Булат Цыренжапов үхибүүн наһаяа дурсахадаа, нэн түрүүн Загаһатынгаа хойно добо дээрэ олон комбайнуудай тооһо бурьюулан ябахые һанаадхина. Булат Цыденовичтэй хөөрэлдөөгөө дурадхахамнай.
Кремлиин Екатерининскэ танхим соо майн 23-да Россиин Юрэнхылэгшэ Владимир Путин «Гэр бүлэ бэхижүүлгэдэ, эхын удха дааһан үүргэ дээрэ үргэлгэдэ болон үхибүүдые хүмүүжүүлгэдэ аша габьяагай түлөө» Буряад ороной Людмила Бадмаевада «Эхэ-герой» гэһэн нэрэ зэргэ олгоо гэжэ уншагшаднай мэдэнэ.
Тэдэнэй нэгэн – Имескенов Содном-Жамса Аюшеевич. Энэ хүмнай 1919 ондо Түнхэнэй аймагай Нура нютагта түрэһэн, юрын лэ айлда эрэ болоһон һурагтай. Хара багаһаа хүдэлмэриин “халуун хүйтэниие долёолгоһоо” айнгүй, ябаһан газартаа бэеэ үгөөд лэ, үлүү хаража, булуу химэлжэ гараһан хүн бэшэ. Задагайн Аюушынхи гэжэ айлай хүбүүн үшөө нэгэ эгэшэтэй, тэрэнь хадамда гараад, адлил ажалша бэрхэ айл бүлэдэ оролсожо, эхэ эсэгэеэ дахаад, үмсынгөө адуу мал харалсаад ябатарнь, колхозууд бии боложо, хуу малаа хамтын болгохо гэжэ хатуу даабари буужа, эсэгэ хүбүүн хоёр сугларһан адуу хараха болобод.
Энээн тухай Ородой Буддын шажантанай заншалта Сангхын толгойлогшо – XXIV дүгээр Бандида Хамба лама Дамба Аюшеев дуулгаа.
Буряад Уласта аршаанта булагууд ёhото фонтанууд мэтэ тэhэрэн мүндэлжэ, тэдээнтэй хамта оюун бэлигтэй уран шүлэгшэд түрэн заларжа, түрэл арадайнгаа соёлой алтан абдарые шэмэглэн баяжуулна.
Ород гүрэнэй Юрэнхылэгшэ Владимир Путин юрэнхы болбосоролой һуралсалай гуламтануудта хүмүүжүүлгын талаар захиралай зүбшэлэгшын шэнэ тушаал байгуулха тухай даабари 2022 оной хабар үгэһэн байна. 2022-2023 онуудта түрүүшын зүбшэлэгшэнэр 45 можо хизаарта хүдэлжэ эхилээ. Бүхы Ород гүрэн дотор һургуулинуудта 2023-2024 онуудта энэ тушаал нэбтэрүүлэгдэхээр хараалагданхай.
Түнхэнэй Үндэһэтэнэй хүреэлэнэй дэргэдэ “Байгаали ба хүн” гэһэн тусхай музей хүдэлжэ байдаг. Хэды тиигэбэшье энэ багахан музей Түнхэнэй аймагай нютаг нугануудай хэдэн мянган жэлэй түүхэ, эндэхи ажаһуугшадай ажабайдал харуулна гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Залуу наһандаа Евгения Даржаева “тунеядец” гэжэ нэрлэгдээд, түрэл нютагайнгаа номой санда “сүлэгдэһэн” байна. Иигэжэ саг зуура хүсөөр эльгээгдэһэн хүдэлмэринь бүхы наһанайнь ажал хэрэг боложо үгөө. Мүнөө Евгения Владимировна “Буряад Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ” гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэдэ хүртэнхэй, Түнхэнэй аймагай Жэмһэг һууринай номой санда 39 жэл хүдэлжэ байһан дээдэ гарай мэргэжэлтэн болоно.
Июниин 24-дэ Зэдын аймагта «Борьёогой хониной мяхан» гэһэн эдеэ хоолой фестиваль (6+) үнгэрхэ.
1982 ондо Батор Цырендашиевич Вера Ринчиндоржиевна хоёр эхир басагадаа абаад, Багдарин руу зөөшэһэн юм. Баунтын баян аймаг буряад айл бүлые түрэһэн нютагһаа өөрэгүй дулаанаар угтан абаа. Эгээл тиимэһээ шуран бэрхэ Чимитдоржиевтан холын хойто нютагай хүгжэлтэдэ шармайн орожо, ажаллаһанайнгаа зэргээр үндэр нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэжэ, наһанайнгаа амаралтада гарабашье, амтатайхан зээнэрээ харалсажа, өөдэнь болголсоо. Эдэ үдэрнүүдтэ хүндэтэ үбгэн абань 80 наһанайнгаа ойн баярые дүтын зоной дүхэригтэ угтана.
Хоёр ба гурбадугаар табангуудай буряад-ород толиин гараһан тухай Ородой Буддын шажантанай заншалта Сангхын Хамба лама Дамба Аюшеев сүлжээ холбоондо мэдээсэбэ.
Үшөө харуулха
