Хүн түрэлтэн хүгжэжэ, бүмбэрсэг дэлхэйһээ замбуулинда ниидэһээр үнинэй. Оньһон түхеэрэлгэнүүд хүниие орложо хүдэлхэ аргатай болонхой. Хэды тиигэбэшье, энээхэн дэлхэй дээрэ ажаһуугаа арад зоной ажабайдал тон ехэ илгаатай байһаар. Зарим нэгэн хүгжэнги гүрэндэ түрэжэ, зоболон ядарал үзэнгүй, энэ наһандаа жаргажа ябана. Харин нүгөөдэ зариманиинь үл хоолойгоо залгаха гэжэ үри хүүгэдээ наймаална. Хэдэн зуугаад жэлээрээ, юрэдөө, үе наһаараа дайлалдажа байдаг Афганистан гүрэндэ хүндэхэн саг тулажа ерэнхэй. Ами наһаяа абархын тулада аба эжынь үри бэеынгээ нэгыень гү, али хоёрыеньшье худалдаанда табина.
«Буряад үнэн» Хэблэлэй байшанай сэдхүүлшэ Норжима Цыбикова Улаан-Баатар хотоһоо баруулжаа 1500 километр дабажа, Үндэһэн арадуудай фестивальда оролсожо байна. Гүрэнэй баруун захада хэдэн олон үндэһэ яһатан зэргэлжэ, урданайнгаа заншал алдангүй, эб хамта ажаһуудаг юм.
Монгол хүнэй хүсэлһэн хилэ – Ховд
Ховд аймагһаа түүхээр баян нютаг орониие Монгол гүрэндэ олохонь бэрхэтэй. Эгээл эндэ XVII зуунай һүүлээрхи, мүн XVIII зуун жэлэй эхиндэ ойрадуудай болон Манжын түлөөлэгшэдэй дунда газар уһанайнгаа түлөө дай үүсхэхэдэнь, ехэ үймөөн болоһон байха.
Шарга морёор урилдаан Хужар һууринда февралиин 25-да үнгэрхэнь. “Түнхэнэй аймагай адуушад” бүлгэм, “Мүнгэн хазаар” гэһэн ТОС энэ һонирхолтой хэмжээ ябуулга анха түрүүшынхиеэ эмхидхэхэнь.
Үбэлэйнгөө амаралтынгаа удаа оюутад эдэ үдэрнүүдтэ гуламтануудтаа бусажа, һуралсалаа үргэлжэлүүлхэеэ һуубад. Энэ үедэ “Алтан дунда” гэһэн һайндэрые олон оюутад тэмдэглэнэ ёһотой. Дээдэ һургуулидаа 2,5 жэл һураһанай удаа үшөө 2,5 жэл һураха саг үлөө гэһэн удхатай гэжэ Интернет соохи Википеди соо бэшэгдэнхэй.
Хүн бүхэнэй ажабайдалда оюутан наһанай хаһа онсо һуури эзэлдэг. Эгээл энэ үеын иимэ һайндэр тухай һурагшалһан байнабди.
Холын хүдөө һууринуудта ганса нэгээрээ ажаһуудаг үбгэд хүгшэдые дали дороо абажа, энэрхы хандасаараа сэдьхэлыень дулаасуулха ажал шэлэһэн Арюна Мылзенова тухай зураглал һаяхана «Добро.Журнал» ниитэлүүлбэ. Урид гүрэнэй ажалда хүдэлжэ байһанаа тэрэнээ орхёод, олондо туһатай олзын бэшэ хэрэг эрхилһэн жэшээтэ ябадал тухайнь “Буряад үнэн” сонин уншагшадтаа дуулгаха хүсэлэнтэйбди.
Далай лама XIV: «…Покуда длится пространство, Пока живые живут, Пусть в мире и я останусь Страданий рассеивать тьму…».
Буряад Уласта оршодог танкова батальоной командир, гвардиин майор Равиль Тукаев, 10 гаран жэлэй туршада алба хааха үедөө арад зоной нэгэдэлэй хүсэн шанга байна даа гэжэ тэмдэглэбэ.
Буряад Уласай Үндэhэтэнэй номой санда hүүлэй үеын шэнэ оньһон хэрэгсэл – «iSandBOX Special» гэhэн элhэнэй интерактивна хайрсагай үзүүлтэ үнгэргэгдэжэ, олоной hонирхол татаhан байна.
Улаан-Үдын захада оршодог Талецкий һууринай ажаһуугшад зайн гал дамжуулдаг эмхиин ажалаа муугаар ябуулһанайхи ехэтэ зобонод. Үбэлэй һүниин утаханда шубуун дэн носоожо, номоо үзэхэ баатай болоһон үхибүүд ядалдана. Энэ бэрхэшээлыемнай усадхыт гэжэ ажаһуугшад абарал эрижэ байна.
«Уласай баялиг»
Иимэ нэрэтэй үзэсхэлэн Матвей Хангаловай нэрэмжэтэ Түүхын музейдэ үсэгэлдэр нээгдэбэ. Тус хэмжээн Буряад Уласай байгуулагдаһаар 100 жэлэй ойдо зорюулагдана.
Буряад-монголшуудай элинсэгүүд болохо дайшалхы хүннүүдэй үеын hэеы гэрнүүд хубилангүй зандаа манай үе сагта хүрэжэ ерээд, хаахаанагүй хэрэглэгдэдэг. Мянгаад жэлэй түүхын мүнгэн тооhоор хушагдаhан, манай элинсэгүүдэй илалтын баярай «хурайнуудые», уг гарбалтанай hүлдэтэ урайнуудые шэнгээhэн үльгэр домогто hэеы гэр хүндэтэй!
Олимпиин наадануудай хүрэл медальда хүртэһэн тамиршан дэлхэйн хэмжээндэ амжалта туйлаһан нюусануудаараа хубаалдаа.
Минии хайрата абгазы Цыремжит Хандуевна Ринчинова байгша оной январь һарада 95 наһаяа гүйсэбэ. Энэ ушартай дашарамдуулан, ороной түб ниислэл Москва хотоһоо гүрэниие толгойлогшо В.В.Путинһаа амаршалгын, Хүндэлэлэй бэшэг ерэбэ. Зэдын аймагай Ветерануудай соведэй, Петропавловкын Сомоной соведэй түлөөлэгшэд үндэр наһатаниие бараалхан айлшалба, амаршалба. Абгазын наһанай нүхэр Цыден Очирович Захааминай, Зэдын дотоодын хэрэгүүдэй таһагта ажаллаһан, милициин капитан зэргэтэй һэн. Өөрөө Цыремжит абгазы милициин таһагта наһаараа секретарь-машинисткээр хүдэлөө. “Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үедэ шэн габьяата ажалай түлөө”, “Ажалай ветеран” медальнуудаар шагнагдаһан. Эбтэй эетэй бүлэ 9 хүүгэдтэй болоһон. Мүнөө хоюуланайнгаа хөөрөөе тунхаглахам.
Январь һарын тэн багай янгинама хүйтэндэ түрэһэн үдэрэйнгөө баярые угтадаг байһан хайрата һанагдаха абгамнай, Булад Владимирович Балданов, амиды мэндэ ябаа һаа, мүнөө жэл наһанайнгаа жаран хоёрдохи дабаа гаталан гараха һэн. Дүтэлжэ байһан Сагаалганай айлшалхада, номой ёһоор нэгэ наһа нэмэжэ, жаран гурбадахияа сагаалха байгаа. Теэд Бурханай тооложо табиһан наһанайнь арайл эртэ эсэстээ хүрэһэниинь, төөлэжэ табиһан бэеынь залирһан уйдхарта ушар ойн ухаандамнай багтанагүй.
Һаяхана ажалай ветеран, Улаан-Үдын Авиаметео-станцида инженер–синоптигой ажалда арбан найман жэлдэ хүдэлжэ, ажалайнгаа амаралтада гараhан Цыденбал Бадмажаповна Базарова үетэн нүхэдөө, аха, эгэшэ дүүнэрээ, сугтаа хүдэлhэн нүхэдөө суглуулжа, 70 наhаяа тэмдэглэбэ.
Владимир Очирович Бухаев – Буряад Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, Буряадай Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн, ажалай ветеран, поэт, композитор, дуушан, уран зохёолшо, багша, публицист, хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, түүхэшэн, Барханай арадай театрай зүжэгшэн, республикын болон можо хоорондын арадай театрнуудай фестивальнуудай лауреат болон дипломант юм.
«Буряад үнэн» Хэблэлэй байшанай сэдхүүлшэ Норжима Цыбикова Улаан-Баатар хотоһоо баруулжаа 1500 километр дабажа, Үндэһэн арадуудай фестивальда оролсожо байна. Гүрэнэй баруун захада хэдэн олон үндэһэ яһатан зэргэлжэ, урданайнгаа заншал алдангүй, эб хамта ажаһуудаг юм.
Үнгэрэгшэ долоон хоногто И. Калашниковай нэрэмжэтэ хотын номой санда «Минии Буряад» («Моя Бурятия») гэһэн түсэлэй гаршаг доро Ород Уласай габьяата зүжэгшэн Дарима Базаржаповна Сангажаповатай уулзалга дулаахан оршон байдалда боложо үнгэрөө.
Шэтын Хүһөөшэ һууринай юрын багша Тимур Ухинович Жалсарайн үнгэрэгшэ зуунай 70-аад онуудта эрдэмэй ехэ нээлтэ хэһэн байна. Тэрэнь олоной дунда бодотоор сэгнэгдэнгүй үлэшэһэн юм. Ехэ басаганиинь энэ нээлтынь мүрөөр Америкэ хүрөө. Хоёр жэлэй саана тэрээн тухайгаа ном бэшэжэ хэблүүлһэн аад, мүнөө үргэлжэлэлыень бэлдэжэ байна.
Буряад үндэhэн хубсаhан – буян хэшэгэй хубсаhан. Элинсэгүүдэй үреэлтэй, hара наранай, хүхэ мүнхэ тэнгэриин, эхэ дэлхэйн hүлдэтэй эрдэнитэ баялиг. Домог түүхээр түүрээhэн, зол жаргал уряалhан, ада баршадhаа аршалха заяатай нангин hахюуhан. Буряад hайхан хубсаhаяа үмдөөд, буян хэшэгэй, эд баялигай «Аахарай!» даллага дуудахада, тусхай хүсэтэйгөөр бүтэдэг гэжэ хэлсэдэг.
Үшөө харуулха